Jak napisać zgodę współmałżonka na darowiznę? Darowizna w rodzinie to korzystna forma przekazywania środków pieniężnych z uwagi na fakt, że po spełnieniu warunków ustawowych darowizna może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku. Sprawa komplikuje się jednak, kiedy chodzi o darowiznę z majątku wspólnego małżonków.
Zgodnie z przepisami, jeśli darowizna wykracza poza drobne darowizny zwyczajowo przyjęte, wymagana jest zgoda współmałżonka na jej dokonanie. Kiedy oświadczenie małżonka o wyrażeniu zgody na darowiznę będzie więc niezbędne i jak takie oświadczenie prawidłowo napisać?
Czym jest darowizna?
Darowizna to nic innego jak bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego z majątku własnego darczyńcy. W taki sposób darowiznę opisują przepisy kodeksu cywilnego (art. 888). Z definicji wynika, że przekazując wybranej osobie darowiznę, darczyńca uszczupla swój majątek.
Jeśli darowizna pochodzi z majątku wspólnego, uszczupleniu ulega majątek wspólny, dlatego łatwo się domyślić, że do dokonania takiej czynności potrzebna będzie zgoda drugiego małżonka. Nie zawsze jednak jest ona wymagana – wszystko zależy od charakteru samej darowizny.
Czym jest majątek wspólny?
Zgoda współmałżonka na darowiznę może okazać się niezbędna w przypadku darowizny z majątku wspólnego. Czym jest natomiast w praktyce majątek wspólny małżonków?
Majątek wspólny wiąże się z pojęciem wspólności majątkowej, która powstaje w momencie zawarcia małżeństwa, jeśli para nie podpisze wcześniej tak zwanej intercyzy. Wspólność majątkowa obejmuje wszystkie przedmioty, jakie małżeństwo zakupi w trakcie jej trwania – zarówno te kupione wspólnie, jak i samodzielnie przez każdego z małżonków.
Wspólnością majątkową nie są objęte składniki majątku osobistego, czyli te przedmioty, które małżonkowie posiadali przed zawarciem związku małżeńskiego. Krótko mówiąc, o zaliczeniu poszczególnych dóbr do majątku wspólnego lub osobistego decyduje czas ich nabycia.
Darowizna z majątku wspólnego a przepisy
O tym, że zgoda na darowiznę z majątku wspólnego jest wymagana, dowiadujemy się z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Artykuł 37. tego aktu prawnego wylicza sytuacje, w których konieczne jest zgodne podejmowanie decyzji przez małżonków. Są to między innymi czynności:
- prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości, użytkowania wieczystego, oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
- prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal,
- prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,
- darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
Przepisy wyraźnie mówią więc o tym, że zgoda małżonka na dokonanie darowizny z majątku wspólnego jest niezbędna, o ile nie chodzi o darowiznę drobną zwyczajowo przyjętą. Taką drobną darowizną jest na przykład prezent urodzinowy dla bliskiej osoby. O charakterze darowizny decyduje także jej znaczenie dla obdarowanego i darczyńcy w kontekście ich stanu majątkowego.
Jeśli więc jeden z małżonków chce zaciągnąć pożyczkę, ma obowiązek poinformować o tym drugiego małżonka. Tak samo powinien postąpić, jeśli chce skorzystać ze środków zgromadzonych na wspólnym rachunku bankowym. Analogicznie, musi poinformować małżonka również o chęci dokonania darowizny z majątku wspólnego.
Małżonkowie mogą zarządzać majątkiem wspólnym samodzielnie, ale takie wykonywanie zarządu majątkiem wspólnym zasadniczo obejmuje czynności zmierzające do zachowania tego majątku, a nie do jego uszczuplenia.
Aby darowizna była zgodna z przepisami, potrzebna jest zgoda małżonka na darowiznę, ewentualnie brak sprzeciwu ze strony małżonka, bowiem w sytuacji, kiedy jeden z małżonków wyznaczy drugiemu termin do potwierdzenia umowy darowizny, a ten nie zgłosi sprzeciwu, uznaje się, że wyraził zgodę na taką darowiznę.
Jak powinna wyglądać zgoda małżonka na darowiznę z majątku wspólnego?
Po ustaleniu, że zgoda małżonka na darowiznę jest niezbędna, najlepiej uzyskać ją w formie pisemnej. Zasadniczo, ważna jest także zgoda wyrażona ustnie, ale nie pełni ona roli dowodowej. Natomiast w sytuacji, kiedy przedmiotem darowizny jest nieruchomość, taką zgodę przygotowuje się w formie aktu notarialnego.
Zgoda na darowiznę powinna uwzględniać:
- datę i miejsce sporządzenia,
- dane małżonka, który wyraża zgodę na darowiznę,
- dane stron umowy darowizny,
- oświadczenie woli o wyrażeniu zgody na darowiznę,
- czytelny podpis.
W takim przypadku dla fiskusa należy przygotować umowę darowizny, zgodę na darowiznę oraz wypełnioną deklarację PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych).
Zwolnienie od podatku od darowizn
Warto pamiętać, że od podatku od darowizn zwalnia się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, pod warunkiem:
- zgłoszenia darowizny do US w odpowiednim terminie,
- przekazania darowizny przelewem na rachunek płatniczy lub przekazem pocztowym.
Zwolnieniu podlega również darowizna o wartości przekraczającej limit ustawowy 10 434 zł od jednego darczyńcy oraz 20 868 zł od wielu darczyńców łącznie za okres 5 lat, o ile spełnione zostaną wyżej określone warunki.
