Umieszczenie dziecka w ośrodku wychowawczym ma na celu wyeliminowanie takich problemów, jak niedostosowanie społeczne i inne problemy związane z zachowaniem dorastającego dziecka. Pobyt w MOW to także przygotowanie dziecka do życia zgodnego z normami prawnymi i społecznymi.
Czym jest Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy?
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy – w skrócie MOW – to jednostka, która zajmuje się resocjalizacją, wychowaniem i realizacją specjalnej organizacji nauki dla dzieci, które przejawiają objawy niedostosowania społecznego.
Nie należy mylić ośrodka wychowawczego z ośrodkiem poprawczym. Do tak zwanego poprawczaka kieruje się bowiem osoby małoletnie, które popełniły przestępstwo, ale nie mogą być karane jak osoby dorosłe.
Do MOW dzieci i młodzież kierują sądy rodzinne. Głównym celem umieszczenia małoletniego w takim ośrodku jest przystosowanie go do życia w społeczeństwie zgodnie z obowiązującymi normami. Osadzenie dziecka w MOW może stanowić więc formę kary za demoralizację nieletnich.
Nie można zapisać dziecka do ośrodka wychowawczego bezpośrednio. Do MOW nieletni trafia wyłącznie na podstawie skierowania. Może to być skierowanie dla dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej, lub skierowanie wystawione przez sąd rodzinny na wniosek rodziców czy opiekunów prawnych.
Co istotne, taki pobyt dziecka w MOW nie jest dla rodziców pobytem darmowym. Opiekunowie prawni ponoszą opłatę w wysokości wydatków bieżących na utrzymanie małoletniego.
Wyjątkiem od tej zasady jest umieszczenie dziecka w placówce położonej na terenie innego powiatu niż ten właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny – w tym przypadku koszty utrzymania w wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania ponosi powiat właściwy (na podstawie porozumienia zawartego z placówką przyjmującą).
Co po pobycie w ośrodku wychowawczym?
Zasadniczo, dziecko przebywa w ośrodku wychowawczym do ukończenia 18. roku życia. Kiedy staje się samodzielne – pełnoletnie – może opuścić ośrodek. Co ważne, MOW obejmuje swojego podopiecznego pomocą również w chwili, kiedy jako osoba pełnoletnia opuszcza on ośrodek.
Pomoc ta ma na celu ułatwienie integracji ze społeczeństwem oraz ułatwienie usamodzielnienia się podopiecznemu poprzez:
- udzielenie pomocy pieniężnej na utrzymanie,
- udzielenie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki,
- udzielenie pomocy w uzyskaniu zatrudnienia,
- udzielenie pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych.
Jak skierować dziecko do MOW?
Jak wygląda procedura umieszczenia dziecka? Wniosek o umieszczenie dziecka w ośrodku wychowawczym najpierw kierowany jest do sądu rodzinnego. Następnie to sąd przygotowuje skierowanie o umieszczenie dziecka w MOW, a w procedurze tej pośredniczy Ośrodek Rozwoju Edukacji, który wskazuje odpowiedni ośrodek dla małoletniego.
Decyzję o tym, w jakim ośrodku umieszczone zostanie dziecko, ostatecznie podejmuje jednak starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego lub starosta właściwy ze względu na miejsce pobytu nieletniego (jeśli brak jest wskazanego miejsca zamieszkania).
Starosta gromadzi dokumentację i przygotowuje wniosek o wskazanie właściwego ośrodka, który przesyła do ORE. Ośrodek wskazuje właściwy ośrodek wychowawczy dla nieletniego.
Zalecenie wydane przez ORE jest ważne przez miesiąc i na jego podstawie starosta wydaje skierowanie do wybranego ośrodka. Dokument ten przekazany zostaje Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Równolegle starosta zawiadamia o umieszczeniu dziecka w konkretnym ośrodku sąd rodzinny i opiekunów małoletniego.
Zatem wzór wniosku o umieszczenie dziecka w ośrodku wychowawczym po wypełnieniu należy złożyć w sądzie rodzinnym, ale ostatecznie skierowanie dla małoletniego do ośrodka wychowawczego wydaje nie sąd, lecz starosta.
Kiedy należy sporządzić wniosek o umieszczenie dziecka w MOW?
Jakie zachowania sprawiają, że wniosek do sądu o umieszczenie dziecka w MOW staje się zasadny? Rodzic lub opiekun powinien rozważyć takie rozwiązanie w sytuacji, kiedy ma problemy z wychowaniem dziecka. Chodzi tu o tak poważne trudności wychowawcze jak:
- wagarowanie,
- zachowanie agresywne,
- ucieczki z domu,
- zażywanie narkotyków,
- zażywanie środków odurzających,
- uzależnienie od nikotyny, alkoholu, leków,
- nadużywanie alkoholu,
- kradzieże,
- udział w sektach,
- przedwczesne podejmowanie życia seksualnego.
Jak złożyć wniosek o umieszczenie dziecka w MOW?
Zanim rodzic wypełni wzór wniosku do sądu o umieszczenie dziecka w ośrodku wychowawczym, powinien skontaktować się z wydziałem rodzinnym i nieletnich, aby porozmawiać z kuratorem lub sędzią. Dopiero po takiej konsultacji może mieć pewność, że jego wniosek będzie zasadny.
Sporządzić go można w oparciu o gotowy wzór wniosku o umieszczenie nieletniego w placówce wychowawczej, pamiętając, że taki wniosek nie jest jedynym dokumentem niezbędnym, aby dziecko mogło zostać umieszczone w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Pozostała dokumentacja obejmuje:
- odpis aktu urodzenia dziecka,
- opinię Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów,
- książeczka zdrowia dziecka,
- kartę szczepień,
- inne dokumenty dotyczące zdrowia dziecka,
- orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- opinie psychiatryczne,
- opinie ze szkoły,
- opinie z poprzedniej placówki wychowawczej i tak dalej – zależnie od sytuacji.
Najważniejszym dokumentem z powyższych jest natomiast opinia Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, która określa:
- stopień demoralizacji dziecka,
- rodzaj placówki, do której należy skierować dziecko.
Badania te przeprowadza pedagog, psychiatra i psycholog. Co istotne, często badaniom podlegają także rodzice dziecka – co mocno potrafi ułatwić diagnozę przyczyn niedostosowania społecznego.
Jak długo dziecko przybywa w MOW?
A jak długo małoletni przebywa w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym na wniosek do sądu o umieszczenie dziecka w ośrodku wychowawczym? Jak zostało wspomniane, pobyt w MOW trwa zasadniczo do ukończenia 18. roku życia lub nieco dłużej, bo do zakończenia roku szkolnego po tym, jak dziecko ukończy 18. rok życia.
Pobyt może trwać jednak również krócej – do chwili wydania nowego postanowienia sądu w przypadku pobytu tymczasowego, a także do chwili zakończenia okresu próby, jeśli dziecko pomyślnie przejdzie proces resocjalizacji.
