WOPFU, czyli wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia, sporządzana jest w stosunku do dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dotyczy to również uczniów z afazją, czyli zaburzeniem mowy, które skutkuje między innymi trudnościami w pisaniu, czytaniu i liczeniu.
Dziecko z afazją jest objęte opieką poradni psychologiczno-pedagogicznej. WOPFU sporządza się dla takiego dziecka co najmniej dwa razy w roku i jest ono podstawą opracowania IPET, czyli indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
Czym jest afazja?
Zanim odpowiemy na pytanie, jak napisać WOPFU dla ucznia z afazją, wyjaśnijmy pokrótce, czym charakteryzuje się ta przypadłość. Afazja to zaburzenie polegające na utracie zdolności rozumienia i tworzenia wypowiedzi. Afazję wywołuje uszkodzenie mózgu, które może być spowodowane między innymi udarem, urazem w obrębie czaszki, guzem mózgu, czy stanem zapalnym mózgu.
Objawy afazji obejmują umiejętność czytania, pisania, liczenia, a także zapamiętywania. Uczeń z tym schorzeniem może mieć także problemy z połykaniem, żuciem, czynnościami manualnymi, realizowaniem ruchów dowolnych, czy z funkcjami poznawczymi. Afazji nierzadko towarzyszy również męczliwość, apatia i depresja.
Ponieważ afazja to w głównej mierze zaburzenia mowy, można łatwo rozpoznać ją po takich symptomach jak:
- trudności w nazywaniu przedmiotów,
- zaburzenia gramatyki i składni,
- zniekształcenia artykulacyjne,
- problemy z rozumieniem tekstu mówionego,
- trudności w realizacji fonetycznej formy wypowiedzi.
Jakie elementy powinno zawierać WOPFU dziecka z afazją?
WOPFU dla dziecka z afazją przygotowuje się co najmniej dwa razy w roku. Dokument – wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia – stanowi podstawę opracowania IPET, czyli indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
WOPFU sporządza się na podstawie przepisów rozporządzenia MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Na podstawie tego aktu prawnego należy wyszczególnić w ocenie przede wszystkim:
- dane osobowe dziecka (metryczkę),
- ocenę funkcjonowania ucznia w różnych obszarach,
- opis indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia,
- opis predyspozycji, mocnych stron, uzdolnień ucznia,
- opis słabszych stron, przyczyn niepowodzeń edukacyjnych, trudności w funkcjonowaniu ucznia,
- opis charakteru i zakresu wsparcia udzielonego uczniowi przez nauczycieli, specjalistów, asystentów oraz wnioski z udzielonej pomocy, czyli jej efekty i wskazówki na dalszą pracę z dzieckiem.
Sporządzeniem WOPFU dla dziecka z afazją zajmują się nauczyciele i specjaliści, którzy prowadzą z uczniem zajęcia. W procesie przygotowania takiego dokumentu mogą uczestniczyć także rodzice dziecka i inne osoby, które co prawda nie pracują w danej szkole, ale mają stały kontakt z dzieckiem, np. psycholog.
Jak wypełnić WOPFU dziecka z afazją?
Wiele szkół posiada własne wzory WOPFU, z których korzysta od lat. Jeśli dokument ten jest przygotowywany według stałego schematu, pomaga nauczycielom odpowiednio się nim posługiwać, łatwiej analizować zgromadzone dane i ustalać, czy konieczne jest wprowadzenie zmian w IPET.
Samodzielne wypełnienie wzoru WOPFU nie jest jednak tak proste, jak mogłoby się wydawać – zwłaszcza za pierwszym razem. Z tego względu, warto przejrzeć także przykładowe, wypełnione WOPFU dla ucznia z afazją. Dzięki takim przykładom łatwiej jest bowiem ustalić, które informacje są najistotniejsze i na jakie kwestie trzeba zwrócić szczególną uwagę.
Jeśli chodzi o przykładowe WOPFU afazja może być w nim opisana w następujących aspektach:
- motoryka mała dziecka – jak dziecko pisze, jak posługuje się przyborami szkolnymi,
- motoryka duża – jak dziecko się porusza, czy jest sprawne fizycznie, czy ma dobrą koordynację ruchową,
- procesy poznawcze – czy uczeń umie myśleć przestrzennie, czy pracuje schematycznie, czy ma dobrą pamięć, czy rozumie złożone polecenia, czy pisze w sposób logiczny, czy powtarza zdania w pracach pisemnych,
- umiejętności komunikacyjne – czy dziecko często odzywa się na zajęciach, czy dziecko uczestniczy w rozmowach, czy dziecko ma trudności z budowaniem zdań, czy dziecko rozmawia z rówieśnikami, jak dziecko reaguje w sytuacji, kiedy brakuje mu słów,
- wiadomości i umiejętności szkolne – czy dziecko rozumie tekst czytany, czy uczeń lubi czytać, czy uczeń radzi sobie z pracami pisemnymi,
- rozwój społeczno-emocjonalny – czy uczeń wymaga pomocy nauczyciela, czy uczeń jest samodzielny,
- przestrzeganie norm społecznych – czy uczeń stosuje się do zasad panujących w szkole,
- umiejętności społeczne – czy uczeń jest koleżeński, czy uczeń ma przyjaciół, czy uczeń dobrze funkcjonuje w grupie,
- samoocena – czy uczeń wierzy we własne możliwości,
- współpraca w grupie – czy uczeń obejmuje rolę lidera w grupie, czy uczeń chętnie pracuje w grupie,
- motywacja – czy uczeń jest chętny do pracy,
- kontrola emocji – czy uczeń jest agresywny, czy uczeń reaguje adekwatnie do sytuacji, czy uczeń ukrywa jedne emocje pod drugimi.
Inne opracowane WOPFU:
