Wniosek o zwolnienie z opłat za DPS, czyli pobyt członków rodziny w domu pomocy społecznej składa się na podstawie art. 64 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z jej przepisami, niektóre osoby mogą zostać zwolnione z opłat częściowo lub całkowicie, ale takiego zwolnienia dokonuje się na wniosek zainteresowanego. Jak uniknąć opłaty za DPS i jak napisać stosowne pismo?
Kto płaci za pobyt w Domu Pomocy Społecznej?
Opieka w Domu Pomocy Społecznej nie jest darmowa. Dokładne zasady ustalania, kto ponosi odpowiedzialność za regulowanie opłat, określa ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Informacji na ten temat dostarcza natomiast art. 61, w brzmieniu:
1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej
– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
Koszty utrzymania podopiecznego mogą być przekazane gminie, a ta dofinansowuje wtedy pobyt takiej osoby w DPS, czyli pokrywa koszty w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania a opłatami wnoszonymi przez osoby wymienione w punkcie 1 i 2.
Kiedy gmina przejmuje odpowiedzialność za regulowanie opłat DPS?
Wspomniany art. 61 ustawy o pomocy społecznej informuje o tym, kto i w jakiej wysokości pokrywa koszty utrzymania podopiecznego w DPS. Jak czytamy:
1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 % swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70 % tego dochodu;
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:
a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.
Zatem jak uniknąć płacenia za dom opieki społecznej? Wystarczy wykazać w tym celu, że dochód na osobę w rodzinie jest niższy niż 300% kryterium dochodowego. W takiej sytuacji osoby bliskie podopiecznego mogą złożyć wniosek o zwolnienie z opłat za DPS, odpowiednio go uzasadniając i dokumentując swoją sytuację materialną.
Kto może liczyć na zwolnienie z opłat DPS?
Wniosek o zwolnienie z opłat DPS nie zawsze jest zasadny. Na jego akceptację mogą liczyć osoby, które spełniają kryteria określone w ustawie. Najczęściej z pismem występują:
- osoby chore, niepełnosprawne, bezrobotne, których nie stać na ponoszenie takich kosztów,
- osoby opłacające już pobyt w DPS innym członkom rodziny,
- osoby, które doświadczyły strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej czy wypadku,
- kobiety w ciąży,
- osoby samotnie wychowujące dziecko,
- małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymujący się z jednego świadczenia, bądź z jednego wynagrodzenia.
Co ważne, na zwolnienie z opłat za DPS mogą liczyć też osoby, które przedstawią wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do DPS.
Zwolnienie z opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej DPS jest jednak ulgą przyznawaną uznaniowo, a to oznacza, że każdy wniosek rozpatruje się indywidualnie i nie ma gwarancji, że zostanie on zaakceptowany.
Jak uzasadnić wniosek o zwolnienie z opłat za DPS?
Wiele osób zastanawia się, jak napisać zwolnienie z opłat za DPS. Najważniejszym elementem takiego pisma jest zaś jego uzasadnienie, w którym zobowiązany do ponoszenia opłat przedstawi argumenty stanowiące dowód na to, iż nie stać go na dalsze ponoszenie kosztów utrzymania podopiecznego.
Warto pamiętać przy tym, że użyte argumenty muszą być prawdziwe, ponieważ organ przeprowadzi później wywiad środowiskowy w celu ustalenia sytuacji majątkowej, rodzinnej i bytowej wnioskodawców.
We wniosku o zwolnienie z opłat za DPS można powołać się między innymi na:
- bezrobocie,
- długotrwałą chorobę, która wiąże się z kosztownym leczeniem i nie pozwala na podjęcie zatrudnienia,
- śmierć członka rodziny,
a także na:
- pobyt w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej (którego podstawą było orzeczenie sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej podopiecznego domu pomocy społecznej),
- wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby skierowanej do DPS.
Wniosek o zwolnienie z opłaty za DPS jest uzasadniony, kiedy osoby bliskie zobowiązane do pokrywania tych opłat nie dysponują dochodem przewyższającym 300% kryterium dochodowego, ponieważ jedynie nadwyżka dochodu ponad tę kwotę może zostać przeznaczona na utrzymanie podopiecznego w DPS.
Opcja zwolnienia z opłat przysługuje więc osobom w złej sytuacji materialnej, ale wniosek w tej sprawie można złożyć także wtedy, kiedy sytuacja finansowa osób zobowiązanych do ponoszenia takich kosztów ulegnie pogorszeniu. Pogorszenie to musi przekraczać jednak pewien pułap. Uzasadnioną podstawą zwolnienia z opłat będzie obniżenie dochodów o 10% kryterium dochodowego.
Warto pamiętać, że wniosek o zwolnienie z opłat DPS składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, z reguły za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej. Organ rozpatruje takie pismo w oparciu o ocenę opisanych w nim okoliczności, ale pod uwagę bierze też interes społeczny, czyli interes gminy.
Zawsze przed wydaniem decyzji wszczyna więc postępowanie administracyjne, a dokładnie postępowanie wyjaśniające. Przygotowując wniosek z prośbą o zwolnienie z obowiązku ponoszenia opłat, należy więc bardzo starannie – zgodnie z prawdą – dobierać swoje argumenty, dążąc do wykazania, że wnioskodawcy nie stać na pokrywanie opłat za DPS.
Zsumowanie informacji
Odpłatność za pobyt w DPS jest relatywna do sytuacji materialnej i rodzinnej osób zobowiązanych do wnoszenia opłat za dom pomocy społecznej.
Można zostać zwolnionym z ponoszenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej – jeśli występują uzasadnione okoliczności. Z ponoszenia odpłatności można zostać zwolnionym w różnych przypadkach i nie sposób je wszystkie wymienić, jednak najczęstsze z nich to:
- bezrobocie,
- słabe dochody,
- niepełnosprawność,
- śmierć członka rodziny,
- długotrwała choroba,
- różne przypadki zdarzeń losowych,
- bycie w ciąży,
- straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej,
- itd.
Przepisy, które warto znać:
Osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej można zwolnić z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego, w szczególności jeżeli:
1)wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
2)występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
3)małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
4)osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko;
5)osoba obowiązana do wnoszenia opłaty lub jej rodzic przebywała w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej osobie kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańcowi domu;
6)osoba obowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu;
7) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty wykaże, w szczególności na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku, rażące naruszenie przez osobę kierowaną do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu obowiązku alimentacyjnego lub innych obowiązków rodzinnych względem osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty.
