Jak napisać wniosek o wydanie paszportu dla dziecka bez zgody ojca? Co do zasady, wniosek o wydanie paszportu dla małoletniego powinni podpisać oboje rodzice, czyli i matka, i ojciec dziecka. Dopuszcza się jednak możliwość złożenia takiego wniosku przez jednego z rodziców, o ile jednocześnie okaże on w urzędzie pisemną zgodę drugiego opiekuna prawnego.
Podpis na takiej zgodzie musi zostać potwierdzony przez konsula, notariusza lub urzędnika punktu paszportowego (art. 14 ustawy o dokumentach paszportowych). W jakich przypadkach można złożyć wniosek o wydanie paszportu dla dziecka, nie posiadając zgody ojca? i jak taki wniosek prawidłowo napisać?
Kiedy potrzebna jest zgoda obojga rodziców?
Zgodnie z prawem, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, niezależnie od tego, czy mieszkają razem i w jakim stopniu zajmują się dzieckiem. Władza rodzicielska obowiązuje od chwili narodzin lub uznania dziecka i trwa do momentu ukończenia przez nie 18. roku życia.
Dopiero w przypadku ograniczenia lub odebrania praw rodzicielskich jeden z rodziców może samodzielnie podejmować decyzje dotyczące dziecka. Mimo to istnieją też tak zwane istotne kwestie, co do których można rozstrzygać wyłącznie za zgodą obojga rodziców.
Mówiąc o istotnych sprawach dziecka, mamy na myśli:
- kwestie związane z leczeniem – zwłaszcza w przypadku zabiegów związanych z podwyższonym ryzykiem,
- kwestie związane ze zmianą imienia lub nazwiska,
- kwestie związane z edukacją, na przykład zmiana szkoły,
- kwestie związane z wyjazdami zagranicznymi, nawet z wyjazdem turystycznym.
Dotyczy to czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, na przykład odrzucenia spadku w imieniu małoletniego czy sprzedaży nieruchomości, której dziecko jest formalnym właścicielem.
Tego typu czynności dokonane bez zezwolenia sądu opiekuńczego są nieważne. Poza tym, w przypadku nienależytego zarządu majątkiem dziecka rodzice ponoszą względem małoletniego odpowiedzialność odszkodowawczą.
Kiedy można wyrobić paszport bez zgody drugiego rodzica?
W standardowej sytuacji, kiedy rodzice są co do tego zgodni, oboje podpisują stosowny wniosek paszportowy dotyczący ich małoletniego dziecka, a następnie otrzymują gotowy dokument. Organ paszportowy może wydać paszport bez zgody drugiego rodzica tylko w określonych przypadkach.
Są to następujące okoliczności:
- ojciec dziecka jest nieznany,
- ojciec dziecka nie żyje,
- jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza rodzicielska została mu ograniczona na podstawie orzeczenia sądu.
W innych sytuacjach, kiedy żaden z powyższych warunków nie został spełniony, matka dziecka może:
- złożyć wniosek o zastąpienie zgody drugiego rodzica zezwoleniem sądu,
- złożyć wniosek o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców.
Jeśli matka otrzyma prawomocne orzeczenie sądu rodzinnego, może udać się do organu paszportowego, a po przeprowadzeniu odpowiedniej procedury uzyska paszport dla dziecka.
Brak zgody ojca na wydanie paszportu
Jak postępować w przypadku niemożności uzyskania zgody jednego z rodziców? Np. ojca? Jeśli ojciec dziecka jest znany, żyje, a jego prawa rodzicielskie nie zostały ograniczone ani nie zostały mu odebrane, to jedynym dostępnym dla matki dziecka rozwiązaniem jest sprawa w sądzie o wydanie paszportu.
Wniosek do sądu o wyrażenie zgody na wyrobienie paszportu dla dziecka należy kierować do sądu opiekuńczego. Po przeprowadzeniu postępowania, organ powinien pozwolić matce na wyrobienie paszportu dla dziecka bez zgody ojca.
Warto pamiętać, że wniosek tego typu podlega opłacie stałej w kwocie 100 zł. Dowód uiszczenia takiej opłaty należy dołączyć do wniosku. Niezbędny załącznik to także odpis aktu urodzenia dziecka.
Jak napisać wniosek o zastąpienie zgody drugiego rodzica zezwoleniem sądu na wydanie paszportu? Pismo do sądu musi uwzględniać między innymi:
- datę i miejsce sporządzenia,
- oznaczenie sądu rejonowego, Wydział rodzinny i nieletnich,
- dane wnioskodawcy,
- dane uczestników postępowania (dziecka),
- odpowiedni tytuł wniosku o zezwolenie na wyrobienie paszportu,
- treść wniosku ze wskazaniem danych dziecka, którego dotyczy pismo,
- uzasadnienie,
- podpis wnioskodawcy.
Może powołać się na przykład na chęć podróżowania, wspólnego wyjazdu za granicę, korzyści płynących z podróżowania dla rozwijającego się dziecka. Krótko mówiąc, we wniosku należy wykazać, że uzyskanie dokumentu paszportowego jest w zgodzie z dobrem dziecka.
Dlaczego ojciec nie zgadza się na wyrobienie paszportu dla dziecka?
Zgoda ojca na wyrobienie paszportu dla dziecka zdecydowanie ułatwia całą procedurę i nie wymaga występowania przez matkę do sądu z odpowiednim wnioskiem. Warto więc zastanowić się, dlaczego ojcowie nie chcą wyrazić zgody na wyrobienie dokumentu paszportowego dla ich małoletniego dziecka.
Bardzo często taka odmowa tłumaczona jest obawą, że dziecko po wyjeździe za granicę nie wróci do kraju. Należy wiedzieć jednak, że sądy obalają takie motywy. Zgodnie z orzecznictwem nie można domniemywać bowiem, że dziecko posiadające paszport zostanie uprowadzone.
Posiadanie takiego dokumentu nie sprawi, że uprowadzenie dziecka – rozumiane jako przeniesienie go do innego kraju bez zgody rodzica, któremu również przysługuje prawo do opieki – stanie się legalne.
Poza tym brak zgody ojca może wynikać też z zupełnie innych przyczyn. Kiedy z ojcem nie ma żadnego kontaktu, bo – na przykład – przebywa za granicą, a przysługuje mu pełnia władzy rodzicielskiej, to matka nie ma możliwości uzyskania jego pisemnej zgody.
Jednocześnie też nie jest w stanie samodzielnie decydować o tego typu sprawach, dopóki nie uzyska orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej ojca lub o odebraniu mu władzy rodzicielskiej.
