Jak napisać wniosek o ściganie dłużnika alimentacyjnego? W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do otrzymywania świadczenia alimentacyjnego lub jej przedstawiciel ustawowy mogą złożyć wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego, czyli wniosek do prokuratury o niealimentacje.
Takie pismo stanowi zawiadomienie o przestępstwie niealimentacji i pozwala prokuraturze rozpocząć postępowanie wobec podejrzanego, czyli zobowiązanego do alimentacji. Jak przygotować wniosek w tej sprawie?
Czym jest przestępstwo niealimentacji?
O tym, że uchylanie się od obowiązku alimentacji jest przestępstwem, mówi nam kodeks karny w treści art. 209. Jak czytamy:
Dawniej, przepisy określały przestępstwem niealimentacji „uporczywe” uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego. Prowadziło to do częstego umarzania postępowań, ponieważ dłużnicy wpłacali uprawnionym niewielkie sumy należnych środków, aby niemożliwe było spełnienie owego warunku uporczywości.
Dzisiaj przepisy mówią jedynie o zaległościach w postaci 3 świadczeń okresowych. Łatwiej jest więc wykazać, że zobowiązany do alimentacji popełnia przestępstwo.
Jak doprowadzić do skazania za niealimentację?
Wniosek o ściganie dłużnika alimentacyjnego umożliwia wszczęcie wobec niego postępowania przez policję lub prokuraturę. Aby zobowiązany, który nie płaci alimentów mógł zostać skazanym za niealimentację, spełnione muszą zostać łącznie 3 warunki:
- Sąd musi orzec alimenty na dziecko lub małżonka, lub strony muszą zawrzeć umowę/ugodę alimentacyjną.
- Zobowiązany do płacenia alimentów musi zalegać z płatnościami za co najmniej 3 okresy płatności, zwykle za 3 miesiące.
- Poszkodowany musi zawiadomić prokuraturę lub policję o braku płatności.
Przestępstwo niealimentacji jest przestępstwem ściganym na wniosek poszkodowanego. Zawiadomienie o przestępstwie niealimentacji może złożyć też organ pomocy społecznej lub inny organ podejmujący działania wobec dłużnika. Bez takiego wniosku policja ani prokuratura nie będą mogły ścigać dłużnika alimentacyjnego.
Jak złożyć wniosek o niepłacenie alimentów?
Wiele osób uprawnionych nie wie, jak napisać wniosek o niepłacenie alimentów. Warto zacząć jednak od ustalenia, czy zobowiązany do alimentacji może być ścigany za przestępstwo. Postępowanie karne wobec zobowiązanego można wszcząć w przypadku, gdy alimenty zostaną przyznane przez sąd lub w formie umowy alimentacyjnej lub ugody.
Kolejny warunek to niepłacenie alimentów pomimo takiego obowiązku i realnych możliwości. Jeśli zobowiązany do płacenia alimentów płaci je rzadko i nieregularnie również można wszcząć wobec niego postępowanie karne.
W pierwszej kolejności sprawę należy skierować jednak do komornika. Dopiero w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika można wnieść na policję lub do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
Wniosek do prokuratury o niepłacenie alimentów sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden zostanie przekazany podejrzanemu. Do pisma należy dołączyć:
- kopię wyroku sądu dot. alimentów,
- inny dokument, który przyznaje uprawnionemu alimenty.
Pismo do prokuratury powinno uwzględniać natomiast następujące elementy:
- oznaczenie organu, do którego jest kierowane,
- dane pokrzywdzonego,
- odpowiedni tytuł, czyli „Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa niealimentacji”,
- zgłoszenie o przestępstwie popełnionym przez zobowiązanego (dane zobowiązanego) względem pokrzywdzonego,
- uzasadnienie ze wskazaniem okresu, za jaki zobowiązany zalega z płatnościami,
- własnoręczny podpis,
- listę załączników.
Co grozi za przestępstwo niealimentacji?
Zobowiązanemu, który uchyla się od płacenia alimentów, grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do 1 roku, a jeśli sprawca nie płacąc alimentów, naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to grozi mu kara nawet do 2 lat pozbawienia wolności.
Zobowiązany skazany za przestępstwo niealimentacji może uniknąć kary, jeśli ureguluje swój dług wobec uprawnionego do alimentów. Jak czytamy:
§ 5. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.
Zatem terminowe uregulowanie zaległości z tytułu niepłaconych alimentów pozwala sprawcy uniknąć kary grzywny czy ograniczenia wolności.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa alimentacji nie musi prowadzić do skazania zobowiązanego, aby pomóc uprawnionemu uzyskać należne świadczenia. Często pozwala ono uświadomić zobowiązanemu, że ma on obowiązek łożenia na dziecko, a niedopełnienie tego obowiązku wiąże się dla niego z odpowiedzialnością karną i cywilną.
Osoba składająca takie zawiadomienie nie powinna mieć wyrzutów sumienia nawet wtedy, kiedy zobowiązany trafi do więzienia – alimenty nie są bowiem nagrodą dla dziecka, należą mu się jako środki do zaspokojenia jego uzasadnionych potrzeb.
