Warunkowe przedterminowe zwolnienie to instytucja, dzięki której sprawca przestępstwa, zostaje zwolniony z odbycia reszty kary, jeżeli dochowa określonych warunków. Warunkiem jest odbycie przez osadzonego część kary pozbawienia wolności.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie polega na zaniechaniu wykonania reszty kary pozbawienia wolności i poddanie osadzonego próbie.
Instytucja warunkowego zwolnienia dotyczy jedynie orzeczonej kary pozbawienia wolności, nie zaś kary zastępczej.
Skazany może wnosić o warunkowe zwolnienie, jeżeli jego postawa; właściwości i warunki osobiste; sposób życia przed popełnieniem przestępstwa; okoliczności jego popełnienia oraz zachowanie w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
Zgodnie z art. 78 Kodeksu karnego:
- skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary;
- w przypadku recydywy podstawowej skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu dwóch trzecich kary, natomiast w przypadku recydywy wielokrotnej spo odbyciu trzech czwartych kary;
- skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary.
Określenie sądu i wskazanie wydziału
Zgodnie z przepisem 155 Kodeksu karnego wykonawczego właściwym jest sąd penitencjarny, w okręgu którego skazany przebywa. W praktyce jest to Sąd Okręgowy. Właściwym wydziałem jest wydział karny penitencjarny.
Określenie wnioskodawcy
Wnioskodawca jest zobowiązany wskazać dane pozwalające sądowi w sposób jednoznaczny go zidentyfikować, tj. swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz swój numer PESEL.
Wskazanie sygnatury sprawy pierwotnej
Należy wskazać sygnaturę sprawy karnej, w której wydano wyrok skazujący, w związku z którym wnosimy o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Określenie rodzaju pisma
W nagłówku pisma należy określić jego rodzaj. Pomimo iż prawo procesowe wprost tego nie wymaga, to doktryna stoi na stanowisku, iż petitum każdego pisma procesowego winno być prawidłowo określone.