Jednym z obowiązków, jaki nakłada na pracodawcę Kodeks pracy, jest ułatwianie pracownikowi podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na skierowanie pracownika na szkolenie, powinien zawrzeć z nim stosowną umowę, tj. Umowę o podjęcie przez pracownika nauki na podstawie skierowania pracodawcy.
Podstawą zawarcia umowy o podjęcie przez pracownika nauki w formie pozaszkolnej na podstawie skierowania pracodawcy jest art. 1034 Kodeksu pracy. Umowa ta powinna określać prawa i obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracownika w związku z nauką podjętą przez pracownika.
Systemy kształcenia
Pracownik może podjąć naukę w systemie dziennym, wieczorowym oraz zaocznym. W zależności od systemu szkolenia jego sytuacja prawna dotycząca urlopu będzie zgoła inna.
Skierowanie na naukę
Przy skierowaniu na naukę to pracodawca decyduje o złożeniu pracownikowi propozycji szkolenia, zasadach poniesienia kosztów szkolenia oraz zakresie uprawnień przysługujących pracownikowi.
Co do zasady pracodawca nie musi zwierać z pracownikiem umowy w formie pisemnej, skierowanie na naukę może być wydane w dowolnej formie, również ustnie.
Uprawnienia pracownika
Pracownikowi, który podejmuje naukę w szkole na podstawie skierowania pracodawcy, ma prawo do:
- urlopu szkoleniowego
- zwolnienia z części dnia pracy
Urlop oraz zwolnienie wskazane powyżej są płatne na zasadach obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
Urlop szkoleniowy
Wymiar urlopu będzie zależeć od systemu kształcenia, rodzaju szkolenia oraz ilości egzaminów, do których przystąpi pracownik.
Urlop powinien być udzielony pracownikowi:
- na czas trwania obowiązkowych zajęć – w przypadku kształcenia w systemie dziennym;
- w wymiarze proporcjonalnym do czasu trwania nauki w danym systemie – w przypadku kształcenia w systemie wieczorowym i zaocznym.
Urlop szkoleniowy może zostać udzielony w częściach – na udział w zajęciach lub jednorazowo np. na przygotowanie się do egzaminu.
Urlop szkoleniowy powinien być wykorzystany przez pracownika w czasie roku szkolnego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta w całości urlopu szkoleniowego, traci prawo do niewykorzystanej części urlopu.
Urlop szkoleniowy przysługuje pracownikowi wyłącznie w celu podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych. W związku z tym pracownik nie może wykorzystywać urlopu szkoleniowego w innych celach np. wypoczynkowych.
Wykorzystanie urlopu szkoleniowego niezgodnie z jego przeznaczeniem powoduje utratę prawa do wynagrodzenia za czas tego urlopu. Co więcej, takie działanie pracownika może doprowadzić do pociągnięcia go do odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Zwolnienie z części dnia pracy
W przypadku podjęcia przez pracownika nauki w systemie wieczorowym przysługuje mu prawo do zwolnienia z części dnia pracy. Zwolnienie nie może obejmować czasu pracy dłuższego niż 5 godzin tygodniowo, jeżeli czas pracy pracownika nie pozwala na punktualne przybycie na zajęcia.
Świadczenia dodatkowe
Umowa o podjęcie nauki na podstawie skierowania pracodawcy powinna określać również dodatkowe świadczenia na rzecz pracownika, poza urlopem szkoleniowym i prawem do zwolnienia z części dnia pracy.
Świadczeniami tymi mogą być w szczególności:
- zwrot kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia na zasadach obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju, o ile nauka odbywa się w innej miejscowości niż miejsce pracy i miejsce zamieszkania pracownika;
- pokrycie kosztów materiałów szkoleniowych;
- pokrycie opłaty za naukę, pobierane przez szkołę;
- dodatkowy urlop szkoleniowy.
Zwrot kosztów szkolenia przez pracownika
W określonych przez pracodawcę sytuacjach pracownik, który został skierowany przez pracodawcę na naukę w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, może zostać zobowiązany do zwrotu kosztów szkolenia poniesionych przez pracodawcę.
W przypadku gdy, w trakcie nauki lub po jej ukończeniu w terminie określonym w umowie, lecz nie dłuższym niż 3 lata:
- pracownik rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem,
- pracodawca rozwiąże z pracownikiem stosunek pracy z winy pracownika,
pracownik będzie zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na jego naukę w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy po ukończeniu nauki lub czasu pracy w czasie nauki.
Pracodawca może odstąpić od żądania zwrotu kosztów poniesionych na szkolenie w części lub w całości.
Dodatkowo, jeżeli pracownik bez uzasadnionych przyczyn przerwie naukę w szkole lub jej w ogóle nie podejmie, pracodawca ma prawo żądać zwrotu kosztów poniesionych na szkolenie pracownika w części lub całości.
Obowiązek taki nie powstanie, jeżeli zachowanie pracownika zostanie spowodowane:
- szkodliwym wpływem wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, stwierdzonym orzeczeniem lekarskim wydanym w trybie odrębnych przepisów, w razie gdy zakład pracy nie przeniósł go do innej pracy odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim;
- brakiem możliwości dalszego zatrudnienia ze względu na inwalidztwo lub utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy’
- przeprowadzeniem się pracownika do innej miejscowości w związku ze zmianą miejsca zatrudnienia małżonka;
- przeprowadzeniem się pracownika do innej miejscowości ze względu na zawarcie związku małżeńskiego z osobą zamieszkałą w tej miejscowości.
Podobne wzory pism:
