Zatrudnienie pracownika, dla pracodawcy, wiąże się z wieloma obowiązkami. Chodzi zarówno o obowiązki czysto zawodowe, ale również te fiskalne, jak i skarbowe. Co więcej, posiadanie podwładnego, niesie ze sobą spore ryzyko. W większości wypadków to pracodawca odpowiada cywilnie za poczynania pracownika.
W związku z tym ustawodawca w Kodeksie pracy (dalej KP) przewidział instytucję mającą na celu chronić interesy pracodawców. Umowa na okres próbny, bo o nią chodzi, zawierana jest jako pierwsza z umów z danym pracownikiem w celu sprawdzenia jego kompetencji i dopasowania na konkretnym stanowisku pracy.
Umowa na okres próbny jest jednym z rodzajów umowy o pracę. Umowa ta może trwać maksymalnie 3 miesiące. Po upływie okresu, na jaki została zawarta, pracodawca może podpisać kolejną umowę – na czas określony lub nieokreślony, jak również może podziękować pracownikowi za współpracę. W żadnej jednak sytuacji umowa na okres próbny nie zostaje przedłużona automatycznie.
Umowa na okres próbny – co ją odróżnia od standardowej umowy?
Umowa na okres próbny ma za zadanie przede wszystkim sprawdzenie kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania pracy na określonym stanowisku. Jednakże ten rodzaj umowy ma nie tylko na celu umocnienie pozycji pracodawcy, w końcu w czasie trwania umowy sam pracownik może zweryfikować, czy warunki i specyfika pracy mu odpowiadają.
Niedopuszczalne jest zawieranie umowy na okres próbny, jeśli pracodawca nie zamierza dalszego zatrudnienia pracownika, lub jeśli dany pracownik był zatrudniony w charakterze pracownika tymczasowego.
Ustawodawca nie gwarantuje jednak pracownikowi zatrudnionemu na okres próbny, dalszego zatrudnienia, nawet jeżeli wykonywał swoje obowiązki wzorowo. Pracodawca nie ma takiego obowiązku, nie jest również zobowiązany do uzasadnienia swojej decyzji. Co więcej, umowa na okres próbny może być zawarta tylko raz. Co więcej, jeżeli umowa na okres próbny została zawarta na czas krótszy niż 3 miesiące, nie można zawierać kolejnych tego typu umów do uzupełnienia okresu 3 miesięcy.
„Umowa na okres próbny ma sprawdzać przygotowanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju. Cechą charakterystyczną umowy na okres próbny jest jej <<usługowy>> charakter wobec pozostałych umów. Bezpośrednim celem tej umowy nie jest bowiem osiągnięcie gospodarczego celu zatrudnienia w sposób właściwy dla każdej z umów wymienionych w art. 25 § 1 KP, ale <<wypróbowanie>> pracownika przed nawiązaniem właściwego zatrudnienia, tzn. sprawdzenie jego przydatności na zajmowanym stanowisku i zapewnienie niekłopotliwego (automatycznego) rozwiązania umowy w razie niepomyślnego wyniku próby. Dlatego umowa na okres próbny, jeżeli strony decydują się na jej zawarcie, z reguły poprzedza umowę innego rodzaju, którą nawiązuje się w razie pomyślnego wyniku próby”.
Jak można rozwiązać umowę na czas próbny?
Umowę na okres próbny może zostać rozwiązana przez każdą ze stron za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia lub za porozumieniem stron.
Dla umowy na próbę przewiduje się trzy długości okresu wypowiedzenia, tj.:
- 3 dni – kiedy umowa została zawarta na okres do 2 tygodni;
- 1 tydzień – kiedy umowa została zawarta na okres dłuższy niż 2 tygodnie, lecz krótszy niż 3 miesiące;
- 2 tygodnie – kiedy umowa została zawarta na okres 3 miesięcy.
Przy wypowiedzeniu omawianego rodzaju umowy nie jest konieczne wskazywanie przyczyny uzasadniającej to wypowiedzenia.
Warto jednak mieć na uwadze poniższy wyrok, który chroni pracowników przed bezpodstawnym rozwiązaniem umowy.
„Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny natychmiast po jej zawarciu, bez możliwości podjęcia pracy zaoferowanej tą umową, jest nadużyciem prawa do rozwiązania w tym trybie umowy zawartej na okres próbny, tak z uwagi na sprzeczność z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, którym z pewnością nie jest rozwiązanie umowy, której wykonywanie pracodawca uniemożliwił pracownikowi, jak i z zasadami współżycia społecznego”.
Umowa na okres próbny – obligatoryjne elementy
Umowa na okres próbny jest jednym z rodzajów umowy o pracę. Umowa ta może trwać maksymalnie 3 miesiące. Po upływie okresu, na jaki została zawarta, pracodawca może podpisać kolejną umowę – na czas określony lub nieokreślony, jak również może podziękować pracownikowi za współpracę. W żadnej jednak sytuacji umowa na okres próbny nie zostaje przedłużona automatycznie.
Umowa o pracę na okres zastępczy powinna posiadać co najmniej takie elementy jak:
- data oraz miejsce zawarcia umowy;
- określenie rodzaju umowy – tut. umowa na okres próbny;
- określenie stanowiska pracy;
- oznaczenie stron umowy;
- warunki pracy i płacy;
- miejsce wykonywania pracy;
- wymiar czasu pracy;
- termin rozpoczęcia i zakończenia pracy.
Pokrewne produkty
- Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron – wzór z omówieniem
16.00 zł
