Umowa kredytu to umowa, na mocy której kredytodawca zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy, na czas określony, kwotę środków pieniężnych. Dodatkowo udzielona kwota kredytowa powinna zostać udzielona na ustalony cel.
Z kolei kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z udzielonej kwoty na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Umowa kredytu jest umową konsensualną. Oznacza to, że dochodzi ona do skutku w momencie jej zawarcia przez obie strony. Co więcej, umowa jest dwustronnie zobowiązująca. Przejawia się tym, że bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy, na czas oznaczony w umowie, kwotę środków pieniężnych.
Kredytobiorca zaś zobowiązuje się do korzystania z tej kwoty na warunkach określonych w umowie. Kolejno umowa kredytu charakteryzuje odpłatność. Kredytobiorca musi spłacać marżę odsetkową oraz zobowiązania z tytułu prowizji od zdarzeń przewidzianych w umowie.
Forma umowy kredytu
Umowa kredytu powinna zostać zawarta na piśmie dla celów dowodowych.
Elementy umowy
Umowa kredytu dla swojej ważności powinna zwierać obowiązkowo takie elementy jak:
- strony umowy;
- kwota i waluta kredytu;
- cel udzielonego kredytu;
- zasady i termin spłaty kredytu;
- wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;
- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;
- terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;
- wysokość prowizji dla kredytodawcy;
- warunki dokonywania zmian;
- rozwiązania umowy.
Zdolność kredytowa
Zdolność kredytowa to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu z odsetkami, w terminach określonych w umowie.
Obowiązki kredytobiorcy
Umowa kredytu reguluje bardzo szeroko obowiązki kredytobiorcy. Przede wszystkim kredytobiorca zostaje obciążony obowiązkiem zwrotu kwoty kredytu. Zwrot może zostać zwrócony w gotówce lub bezgotówkowo, ratami bądź przez potrącenia z rachunku bankowego.
Kredytobiorca powinien spłacać kredyt według wartości nominalnej. W przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, kredytodawca nie jest uprawniony do żądania zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia przez kredytobiorcę.
Prawa i obowiązki Kredytodawcy
Obowiązkiem kredytodawcy jest oddanie do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty pieniężnej. Z kolei uprawnieniem kredytodawcy jest prawo do wypowiedzenia kredytu w razie utraty zdolności kredytowej lub zagrożenia upadłością kredytobiorcy.
Kredytodawca może również żądać od kredytobiorcy zabezpieczenia kredytu (poręczenia, hipoteki), żądania informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Kredytodawca ma prawo także do sprawowania kontroli nad spłatą kredytu kredytobiorcy.
Oprocentowanie kredytu
Wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego podwyższania lub obniżania należą do istotnych postanowień umowy, zgodnie z art.69 ust. 2 pkt 5 prawa bankowego. W umowie należy zaznaczyć także zmienną stopę oprocentowania.
Co więcej, trzeba określić również warunki zmiany oraz sposób powiadomienia dłużnika i poręczycieli o każdej zmianie. Kredytobiorca może też zastrzec w umowie stałą stopę procentową.
Termin płatności odsetek wyznacza kredytodawca w umowie. Obok odsetek kapitałowych określa się ponadto stopę odsetek należnych w wypadku uchybienia terminowi spłaty rat kredytu.
Prowizja banku
Zgodnie z art. 69 ust.2 pkt. 9 prawa bankowego kredytodawca ma prawo pobrać od kredytobiorcy prowizję, która będzie stanowiła jego wynagrodzenie. Prowizja stanowi rekompensatę dla kredytodawcy za czynności związane z zawarciem umowy i przyznaniem kredytu. Prowizja nie jest elementem obligatoryjnym umowy, jeżeli jednak zostanie przewidziana, uiszczana zostaje zazwyczaj wraz z zawarciem umowy.
Zabezpieczenie spłaty kredytu
Na mocy art. 69 ust. 2 pkt. 6 prawa bankowego, kredytodawca ma prawo do zastrzeżenia sposobu zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu, w czasie trwania umowy, w razie pogorszenia się wypłacalności kredytobiorcy.
Przedawnienie roszczeń
Roszczenia z tytułu umowy kredytu ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat.
