Ugoda rozwodowa to zgodne oświadczenie małżonków, dotyczące chęci rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie. Porozumienie pozwala na szybsze przeprowadzenie rozwodu, ale nie jest tym samym, co ugodowe załatwienie sprawy.
Strony nie mogą w drodze ugody postanowić, że nastąpił między nimi trwały i zupełny rozkład pożycia, czyli, że istnieją przesłanki orzeczenia rozwodu. Przesłanki te zawsze bada sąd, natomiast na zgodne żądanie małżonków może on nie rozstrzygać kwestii winy za rozpad małżeństwa.
Kiedy sąd orzeka rozwód?
Postępowanie rozwodowe ma na celu sprawdzenie, czy zachodzą dwie przesłanki niezbędne do orzeczenia rozwodu – tj. zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Są to dwie pozytywne przesłanki rozwodowe i nie ma znaczenia, z jakich przyczyn nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego.
Każda sprawa rozwodowa sprowadza się do ustalenia, czy ustało pożycie małżeńskie. Jeśli sąd tego nie ustali, nie orzeknie rozwodu. Zupełny rozpad pożycia małżeńskiego polega natomiast na ustaniu między małżonkami więzi gospodarczej, uczuciowej i fizycznej.
O jego trwałości świadczy fakt, że powrót małżonków do pożycia jest niemożliwy. Przy takim stwierdzeniu pod uwagę bierze się indywidualne cechy charakteru małżonków.
Kiedy sąd nie orzeknie rozwodu? Czasami nawet przy stwierdzeniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego orzeczenie rozwodu jest niemożliwe. Jeśli zachodzi jedna z przesłanek negatywnych, takich jak:
- szkoda po stronie małoletnich dzieci małżonków,
- sprzeczność z zasadami współżycia społecznego,
- żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
W ostatnim przypadku sąd może orzec rozwód, ale tylko wtedy, kiedy drugi małżonek wyrazi na to zgodę lub gdy odmowa udzielenia zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Ugoda przy rozwodzie
Ugoda w sprawie rozwodowej polega na orzeczeniu rozwodu bez orzekania o winie, na zgodne żądanie obu stron. Możliwość „dogadania się” w sprawie o rozwód wynika z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z treścią art. 57 tego aktu prawnego:
Ugoda rozwodowa może zostać dołączona do pozwu rozwodowego lub do odpowiedzi na pozew. Jest to dla sądu sygnał, że strony chcą porozumieć się w sprawie rozwodu i że nie ma między nimi kwestii spornych. Dogadanie się w sprawie o rozwód jest więc jak najbardziej możliwe i pozwala znacząco przyspieszyć postępowanie sądowe.
Osobną kwestią jest natomiast porozumienie rodzicielskie w sprawie kontaktów z dzieckiem i wysokości alimentów, a także podział majątku wspólnego. W przypadku spraw spornych, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego:
Natomiast ugoda małżonków przy rozwodzie nie może zostać zatwierdzona, dopóki nie zapadnie wyrok rozwodowy, ponieważ ugoda nie może dotyczyć kwestii objętych zasadą integralności wyroku rozwodowego. Sąd może jednak uwzględnić postanowienia ugody rozwodowej, wydając wyrok w sprawie o rozwód czy separację.
Jak napisać ugodę rozwodową?
Wielu małżonków zadaje sobie pytanie „jak dogadać się w sprawie rozwodu?”. W końcu, jeśli małżonkowie mają świadomość, że ich związek uległ rozpadowi, ich wspólnym celem jest jak najszybsze doprowadzenie do rozstrzygnięcia sprawy rozwodowej – bez niepotrzebnych nerwów czy stresu w trakcie postępowania rozwodowego.
Zatem jak napisać ugodę rozwodową? Do przygotowania pisma, które dołącza się do pozwu rozwodowego bądź do odpowiedzi na pozew, można wykorzystać nasz gotowy do wypełnienia wzór ugody rozwodowej.
Ugoda pozasądowa może dotyczyć nie tylko kwestii związanych z samym rozwodem, ale także z podziałem majątku, z alimentami i opieką nad dziećmi. Powinny znaleźć się w niej następujące elementy:
- Oświadczenie o zgodności co do winy za rozpad pożycia małżeńskiego. Małżonkowie mogą zgodzić się na rozwód bez orzekania o winie lub stwierdzić, że obie strony są równie winne rozpadu małżeństwa.
- Ustalenia dotyczące sprawowania opieki nad dziećmi: z kim dzieci będą mieszkać, w jakich dniach będą widywać się z drugim rodzicem, czy rodzice będą dzielić się obowiązkami związanymi z opieką, czy dzieci będą spędzać ferie z jednym rodzicem, czy na przykład z dziadkami.
- Ustalenia dotyczące wysokości alimentów – należy podliczyć w tym celu wydatki na dziecko związane z żywnością, odzieżą, edukacją, rozrywkami, kosztami opieki medycznej i tak dalej, a uzyskaną sumę podzielić przez 12 miesięcy.
- Ustalenia dotyczące podziału majątku, czyli wyliczenie, co komu przypada i na jakich warunkach. Podział dotyczy nie tylko posiadanych dóbr, ale też zobowiązań, jak kredyty czy długi.
- Ustalenia dotyczące poniesienia kosztów sądowych – najczęściej równo po połowie.
Orzekanie o winie przy rozwodzie
Ugodowy rozwód, czyli dogadanie się w sprawie rozwodowej sprowadza się do złożenia wniosku o nieorzekanie o wyłącznej winie jednego z małżonków za zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Porozumienie w tej sprawie pozwala uzyskać rozwód taniej, szybciej i łatwiej.
Jeśli jednak jedna ze stron zmieni zdanie i zażąda orzekania o winie, sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe polegające na zbadaniu wszystkich okoliczności rozpadu małżeństwa. Obejmuje ono przesłuchania świadków oraz analizę ewentualnych materiałów dowodowych, np. nagrań, SMS-ów, maili, zdjęć czy filmów, które obciążają jedną ze stron.
W przypadku, gdy strony nie chcą orzekać o winie, ich zadaniem pozostaje jedynie udowodnienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Postępowanie sądowe ograniczy się wtedy do przesłuchania stron.
Aby sąd mógł orzec rozwód bez wskazywania winy jednego z małżonków, z ich zeznań musi wynikać, że przestała istnieć między nimi więź gospodarcza, fizyczna i psychiczna.
Podsumowanie
Decyzja małżonków o zakończeniu związku małżeńskiego prowadzi do złożenia przez jednego z małżonków pozwu rozwodowego w sądzie. Pozew rozwodowy inicjuje zatem postępowanie sądowe, w toku którego małżonkowie domagają się, by sąd rozwiązał małżeństwo.
Oprócz zakończenia małżeństwa sąd orzeknie o wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem rodziny, oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by małżonkowie sporządzili między sobą ugodę rozwodową.
W przypadku rozwodu – ugodą można rozwiązać wiele kwestii, które przewijają się w trakcie sprawy rozwodowej, będzie to choćby:
- wysokość alimentów na dziecko lub małżonka,
- kontakty rodzica z dzieckiem drugiego małżonka,
- władzę rodzicielską i sposób wykonywania władzy rodzicielskiej,
- skład majątku wspólnego oraz podział majątku wspólnego,
- sprawy związane z wychowaniem dziecka, takie jak:
- edukacja,
- paszport,
- leczenie,
- wakacje,
- hobby,
- itd.
