Pokrzywdzony, w razie nieudolnego i rażącego działania prokuratury, może sam wejść w rolę oskarżyciela i wnieść subsydiarny akt oskarżenia.
Przepis art. 55 § 2 Kodeksu postępowania karnego stanowi, iż subsydiarny akt oskarżenia musi być sporządzony oraz podpisany przez adwokata lub radcę prawnego. Zgodnie z wymogami określonymi w art. 621 § 1 k.p.k. akt oskarżenia podlega opłacie w kwocie 300 zł. Dodatkowo trzeba pamiętać, że w sytuacji, gdy sąd karny wyda wyrok uniewinniający, poszkodowany będzie miał obowiązek poniesienia kosztów procesu.
Pokrzywdzony, wnosząc zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji bądź bezpośrednio do prokuratury, spodziewa się, iż organy ścigania schwytają sprawce przestępstwa, oskarżą go, skażą i wykonają zasądzoną karę.
Nie zawsze jednakże organy ścigania spełnią oczekiwania osoby pokrzywdzonej. Częstokrotnie prokuratura nie dostrzegając faktu popełnienia przestępstwa bądź nie mogąc ustalić sprawcy, odmawia szczęścia postępowania karnego lub już wszczęte umarza.
Do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia pokrzywdzony ma miesięczny termin od dnia doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu prokuratora o ponownym umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia.
Powyższy proces potwierdzony został w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r. „Warunek ponownego zaniechania ścigania wymagany do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, nie dotyczy form postępowania przygotowawczego (śledztwo albo dochodzenie) oraz faz jego przebiegu („w sprawie” albo „przeciwko osobie”). Decydujące znaczenie ma wyłącznie wymóg dwukrotnego wydania postanowienia o umorzeniu postępowania albo o odmowie wszczęcia (art. 330 § 2 k.p.k.)” (sygn. akt III KK 134/11).
