Stały polubowny sąd konsumencki – zdecydowana większość Polaków nie słyszała o tej instytucji, mimo iż jest ona bardzo pomocna i co najważniejsze skuteczna. Sądy konsumenckie działają przy wojewódzkich inspektoratach Inspekcji Handlowej. Powołane są do rozstrzygania sporów o prawa majątkowe wynikające z umów zawartych pomiędzy konsumentami i przedsiębiorcami.
Polubowny Sąd Konsumencki jest prostym, szybkim i tanim rozwiązaniem w przypadku zaistnienia sporu między konsumentem a przedsiębiorcą. Większość spraw jest załatwianych w ciągu miesiąca. W porównaniu ze sprawami rozpatrywanymi przez sądy powszechne jest to kolosalna różnica.
Co ważne wyroki sądów konsumenckich oraz ugody zawarte przed takimi sądami mają taką samą moc jak orzeczenia sądów powszechnych. Wyroki sądów konsumenckich mogą być również poddane egzekucji.
Sprawę do sądu może wnieść konsument, przedsiębiorca, a także organizacja konsumencka. Postępowanie co do zasady jest bezpłatne. Jeżeli natomiast sprawa wymaga przeprowadzenia dodatkowych czynności (np. opinii rzeczoznawcy), sąd zasądzi koszty postępowania, które ponosi przegrana strona.
Charakter działania sądu konsumenckiego
Warunkiem rozpoznania sporu przez sąd jest wyrażenia zgody przez obie strony sporu. Co oznacza, że jeżeli do sądu zgłasza się z wnioskiem konsument, aby doszło do „procesu”, potrzebna jest zgoda przedsiębiorcy. Muszą oni dokonać tzw. zapisu na sąd polubowny.
Wniosek
Zapis na sąd polubowny składamy na specjalnym formularzu. Formularz możemy uzyskać w siedzibie wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej lub pobrać go w sieci.
Pierwsza część wniosku zajmują rubryki przeznaczone do wpisania niezbędnych danych osobowych wnioskodawcy.
Przedmiot sporu
W następnej części należy zaznaczyć właściwy przedmiot sporu. Formularz zawiera do wyboru 16 możliwość, tj.:
- Niedostarczenie produktu:
- Brak świadczenia usługi:
- Zwłoka w dostarczeniu produktu:
- Zwłoka w świadczeniu usługi:
- Wadliwość produktu:
- Nienależyta jakość usługi/ szczegóły:
- Produkt niezgodny z zamówieniem:
- Produkty/ usługi niezamówione:
- Odmowa sprzedaży:
- Odmowa wykonania usługi:
- Brak lub niepełna informacja na temat produktu, lub usługi:
- Nieuzasadniony wzrost ceny:
- Dodatkowe opłaty nieznane przy zawarciu umowy:
- Odstąpienie od umowy:
- Żądanie odsetek:
- Żądanie odszkodowania:
Możemy również wpisać przedmiot sporu, jeżeli nasz problem nie jest zbieżny z żadnym z podanych. Tak więc należy uznać, że wymieniony katalog nie ma charakteru zamkniętego, a ma stanowić pomoc w określenie roszczenia.
Dodatkowo wnioskodawca musi określić wartość przedmiotu sporu.
Okoliczności
W kolejnej rubryce należy dokładnie opisać okoliczności wystąpienia problemu. Podać datę i miejsce zakupu produktu lub podpisania umowy o świadczeniu usługi; określić produkt lub usługę; podać cenę; podać sposób i warunki płatności oraz wszelkie inne informacje mogące mieć znaczenie dla oceny zasadności wniosku.
Żądania
Po opisaniu okoliczności formularz wymaga od nas wskazania żądania. Tak jak w przypadku przedmiotu sporu możemy wybrać z podanego katalogu, tj.:
- naprawa produktu lub należyte wykonanie usługi;
- wymiana produktu;
- odstąpienie od umowy;
- informacja na temat produktu lub usługi;
- wypłata odszkodowania;
- zwrot pierwszej raty;
- zwrot innych dokonanych wpłat;
- obniżenie ceny.
Możemy również wyjść z innym żądaniem, nim podane powyżej.
Ważne jest, aby do wniosku załączyć dokument potwierdzający zawarcie umowy lub kupna towaru. Może to być m.in. kopia faktury, paragonu, umowy, potwierdzenia odbioru lub protokołu wydania.
Opłaty za sąd
Zgodnie z powyżej podanymi informacjami wniosek o rozpatrzenie sprawy przez stały polubowny sąd konsumencki nie wymaga żadnej opłaty. Jednakże w przypadku, gdy wydanie orzeczenia przez sąd byłoby połączone z dodatkowymi wydatkami (np. opinia rzeczoznawcy), sąd pobierze zaliczkę na pokrycie tych wydatków od strony, która złożyła wniosek.
Jeżeli obie strony żądały przeprowadzenia określonej dodatkowej czynności procesowej albo sąd dopuści te czynności z urzędu, wtedy obie strony ponoszą ww. koszty.
Właściwość miejscowa
Wniosek wnosi się do sądu polubownego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta lub siedzibę przedsiębiorcy. Wnioskodawca ma możliwość wybrania dogodniejszego dla siebie miejsca.
Za siedzibę przedsiębiorcy w przypadku osoby fizycznej uznaje się miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku osoby prawnej siedzibą jest siedziba jej organu zarządzającego albo miejsce wykonywania działalności gospodarczej.
Rozpatrzenie wniosku
Po złożeniu wniosek zostaje poddany wstępnemu zbadaniu przez przewodniczącego sądu konsumenckiego. Jeżeli wniosek dotyczy sporu, dla którego sąd konsumencki nie jest sądem właściwym, wniosek nie zostanie rozpatrzony.
W przypadku braków formalnych wniosku sąd wzywa wnioskodawcę, pod rygorem zwrócenia wniosku, do ich uzupełnienia. Wnioskodawca ma na to tydzień. W przypadku bezskutecznego upływu terminu sąd zwróci wniosek nadawcy.
Jeżeli wniosek dotyczy sprawy właściwej dla sądu konsumenckiego i nie zawiera błędów formalnych, przewodniczący doręcza odpis wniosku stronie przeciwnej. Jednocześnie wzywa ją, aby w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania, złożyła pisemną odpowiedź. Wraz z odpowiedzią strona przeciwna musi dołączyć oświadczenie, czy zgadza się na rozstrzygnięcie sporu przez sąd konsumencki.
Jeżeli w wyznaczonym terminie strona przeciwna oświadczy, że zgadza się na rozpoznanie sporu przed sądem konsumenckim, przewodniczący wyznacza termin rozprawy oraz podejmuje czynności przygotowujące rozprawę. Wyznaczony termin nie powinien przekraczać miesiąca.
W przypadku natomiast gdy przeciwna strona nie odpowie albo oświadczy, że nie zgadza się na sąd polubowny, wniosek zostaje zwrócony wnioskodawcy. Sąd informuje także wnioskodawcę o przyczynie zwrotu.
