Jak napisać pełnomocnictwo dla członka rodziny? Pełnomocnikiem może zostać każda osoba, która spełnia określone przepisami kryteria, jednak w przypadku pełnomocnictwa sądowego katalog potencjalnych pełnomocników procesowych jest zamknięty – choć nadal szeroki.
Pełnomocnictwa można udzielić między innymi członkom rodziny: małżonkowi, zstępnym, wstępnym, rodzeństwu i osobom pozostającym w stosunku przysposobienia. Jak prawidłowo przygotować rodzinne pełnomocnictwo?
Czym jest pełnomocnictwo?
Pełnomocnictwo to jednostronne upoważnienie osoby trzeciej – w tym także członka rodziny – do wykonywania wskazanych czynności za osobę udzielającą pełnomocnictwa (mocodawca). Dzięki pełnomocnictwu wskazana osoba wykonuje dane czynności legalnie, zatem podejmowane przez nią decyzje są wiążące dla mocodawcy.
Pełnomocnictwo to inaczej upoważnienie do załatwienia spraw w czyimś imieniu, przy czym pełnomocnictwo ma szersze znaczenie niż upoważnienie, ponieważ pozwala pełnomocnikowi reprezentować wolę mocodawcy.
Pełnomocnictwo wykorzystuje się w sytuacjach, kiedy sam zainteresowany z różnych przyczyn nie może załatwić jakiejś sprawy w urzędzie, banku, czy choćby na poczcie. Udzielenie pełnomocnictwa dla członka rodziny dopuszcza się również w relacjach z sądami.
Rodzaje pełnomocnictwa
Zasadniczo, wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictw z podziałem na ich zakres:
- ogólne,
- szczególne,
- rodzajowe.
Jak sama nazwa wskazuje, pełnomocnictwo ogólne ma szeroki zakres. Jest odpowiednie, kiedy w grę wchodzą sprawy zwykłego zarządu. Z kolei pełnomocnictwo rodzajowe powinno definiować rodzaj czynności, jakie za mocodawcę może wykonać pełnomocnik.
Szczególnym rodzajem pełnomocnictwa jest natomiast pełnomocnictwo procesowe, które upoważnia wskazaną osobę do reprezentowania mocodawcy przed sądem.
Kto może być pełnomocnikiem?
W przypadku spraw administracyjnych (załatwianych w urzędach, instytucjach) pełnomocnikiem może być każda osoba pełnoletnia posiadająca zdolność do czynności prawnych. Bardziej ograniczony jest katalog potencjalnych pełnomocników procesowych. W tym przypadku stosuje się podział na sprawy karne i cywilne.
W sprawach cywilnych prowadzonych przed sądem pełnomocnikiem może być:
- adwokat,
- radca prawny,
- członek najbliższej rodziny (mąż, żona, matka, ojciec, syn, córka),
- przedstawiciel organu państwowego, na przykład Rzecznik Praw Konsumentów.
W sprawach karnych pełnomocnikiem może być tylko adwokat, ewentualnie radca prawny w przypadku spraw o wykroczenia.
Pełnomocnictwo procesowe
Pełnomocnictwo dla członka rodziny do reprezentowania w sądzie to dokument, który pozwala udzielić pełnomocnikowi prawa do reprezentowania mocodawcy przed sądem. Zgodnie z przepisami, takie pełnomocnictwo musi zostać udzielone na piśmie. Można też udzielić go na samej rozprawie – wtedy sędzia uwzględni je w protokole.
Warto pamiętać, że nieprawidłowo udzielone pełnomocnictwo niesie za sobą różne konsekwencje. Jednym z nich jest ryzyko odrzucenia pisma złożonego przez pełnomocnika. Odrzucone może zostać między innymi pismo wyrażające sprzeciw od nakazu zapłaty, czy też sprzeciw od wyroku zaocznego.
Rodzaje pełnomocnictwa procesowego
Pełnomocnictwo procesowe dzieli się na trzy rodzaje tak samo, jak pełnomocnictwo zwykłe:
- pełnomocnictwo procesowe ogólne – daje pełnomocnikowi możliwość reprezentowania mocodawcy we wszelkich sprawach,
- pełnomocnictwo procesowe rodzajowe – jest bardziej zawężone, może dotyczyć określonej kategorii spraw sądowych (np. spraw o zapłatę) lub spraw z udziałem konkretnej strony,
- pełnomocnictwo procesowe szczególne – jest najbardziej precyzyjne, dotyczy pojedynczych spraw, które określa się z pomocą takich informacji jak oznaczenie sądu, strony postępowania i sygnatury akt, jeśli jest znana.
Jak udzielić pełnomocnictwa członkowi rodziny?
Pełnomocnictwo dla małżonka, rodziców czy rodzeństwa powinno przyjmować formę pisemną. Jeśli jest to pełnomocnictwo procesowe – na przykład pełnomocnictwo dla członka rodziny do komornika – dokument musi uwzględniać między innymi datę sporządzenia, odpowiedni tytuł, a w nim oznaczenie, jakiego pełnomocnictwa udziela mocodawca:
- do wszystkich spraw (ogólne),
- do konkretnej czynności procesowej (rodzajowe),
- do działania w konkretnej sprawie (szczególne).
Bardzo ważnym elementem pełnomocnictwa są też dane mocodawcy, w tym: imię, nazwisko, numer PESEL i numer dowodu osobistego, adres zamieszkania. Takie same dane uwzględnia się w odniesieniu do wskazanej osoby pełnomocnika. Wskazane jest też określenie, jaka więź łączy mocodawcę z pełnomocnikiem.
Należy mieć na uwadze, że pełnomocnictwo procesowe zazwyczaj podlega opłacie w wysokości stałej – 17,00 zł – ale udzielenie pełnomocnictwa członkom rodziny jest bezpłatne.
Odwołanie pełnomocnictwa
Mocodawca może w każdej chwili odwołać pełnomocnictwo udzielone wskazanej osobie. Poza tym pełnomocnictwo zostaje automatycznie zniesione i traci swoją moc w momencie śmierci jednej ze stron, czyli pełnomocnika lub mocodawcy.
Co ważne, odwołanie pełnomocnictwa nie wymaga zgody pełnomocnika. Konieczne jest jednak poinformowanie go o odwołaniu takiego stanowiska poprzez złożenie stosownego oświadczenia. Oświadczenie woli o odwołaniu pełnomocnictwa jest skuteczne dopiero w momencie poinformowania o tym pełnomocnika.
Oświadczenie zawiera podobne elementy, co samo udzielenie pełnomocnictwa, czyli:
- datę i miejsce sporządzenia,
- odpowiedni tytuł,
- dane pełnomocnika i mocodawcy,
- informację o rodzaju udzielonego pełnomocnictwa ze wskazaniem zakresu udzielonego pełnomocnictwa,
- własnoręczny podpis mocodawcy.
Po otrzymaniu takiego pisma pełnomocnik powinien zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.
