Ustalenie kontaktów z dzieckiem przez sąd może mieć na celu zarówno ograniczenie tych kontaktów, jak i ich wymuszenie. Należy wiedzieć bowiem, że rodzic powinien realizować kontakty z dzieckiem bez względu na to, czy posiada pełnię praw rodzicielskich – jest to jego prawo i obowiązek, który służy dobru dziecka.
W kwestii realizowania kontaktów istotne jest jednak stanowisko obojga rodziców, zatem drugi rodzic ma prawo przygotować odpowiedź na wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem, w której przedstawi własną propozycję harmonogramu spotkań z małoletnim dzieckiem.
Jak rodzic może realizować kontakty z dzieckiem?
Jak zostało wspomniane, utrzymywanie kontaktów z dzieckiem to prawo, ale też obowiązek każdego rodzica. Nawet w przypadku, kiedy opiekunowi zawieszono, czy ograniczono prawa rodzicielskie, nie ma to bezpośredniego wpływu na realizację kontaktów z dzieckiem.
Podobnie znaczenia nie ma tutaj kwestia małżeństwa – kontakty mogą być realizowane w przypadku braku ślubu, w trakcie separacji czy po rozwodzie.
Rodzice mają prawo ustalić sposób realizacji kontaktów samodzielnie, zawierając porozumienie rodzicielskie. Jeśli jednak nie mogą dojść do porozumienia w tej sprawie lub jedno z nich utrudnia realizację kontaktów/nie podejmuje kontaktów z dzieckiem, konieczne może okazać się sądowe uregulowanie kontaktów, czyli konkretnych terminów spotkań z małoletnim dzieckiem.
Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem
Rodzic ma prawo złożyć wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem, a także wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem. To drugie pismo wnosi się po to, aby zagwarantować sobie możliwość realizacji kontaktów jeszcze w trakcie postępowania, które może trwać miesiącami.
Przyczyną złożenia wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem bywa zarówno chęć „zmuszenia” drugiego rodzica do realizacji kontaktów (leży to w interesie dziecka) lub chęć ograniczenia kontaktu drugiego rodzica z dzieckiem.
Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem składa się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Pismo powinno wskazywać sposób i termin realizacji kontaktów na co dzień, w weekendy, święta, ferie i wakacje. Wniosek musi także opisywać sytuację rodzica, informując między innymi o tym, jak do tej pory wyglądały kontakty z dzieckiem oraz czy druga strona utrudniała ich realizację.
We wniosku można napisać o tym:
- czym zajmują się rodzice, czy praca nie koliduje ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem,
- czy rodzic ma predyspozycje do sprawowania opieki nad dzieckiem,
- jakie są potrzeby wychowawcze, emocjonalne, rozwojowe dziecka,
- jaki wpływ rodzic ma na dziecko, czy stanowi dla niego dobry przykład do naśladowania.
Sąd w trakcie postępowania w sprawie ustalenia kontaktów będzie przesłuchiwał zarówno strony, jak i wskazanych świadków. Pod uwagę weźmie również inny materiał dowodowy, jak chociażby opinie biegłych.
Zanim jednak dojdzie do rozprawy przed sądem, druga strona może przygotować odpowiedź na wniosek o kontakty z dzieckiem, czyli opis swojego stanowiska w tej sprawie, z którym zapozna się w ten sposób zarówno sąd, jak i wnioskodawca.
Czym jest odpowiedź na wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem?
Odpowiedź na wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem, podobnie jak odpowiedź na pozew, jest sporządzana na wezwanie sądu w terminie przez sąd wyznaczonym – zazwyczaj 14 dni. Taka odpowiedź to nic innego jak przedstawienie własnego stanowiska i ustosunkowanie się do twierdzeń wniosku strony przeciwnej.
W ramach odpowiedzi na wniosek o uregulowanie sposobu kontaktów rodzica z dzieckiem rodzic powinien przygotować też odpowiedź na wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem, jeśli takowy został wniesiony. W obu przypadkach jego odpowiedź może sprowadzać się do:
- akceptacji stanowiska wnioskodawcy, czyli przyjęcia jego propozycji sposobu realizacji kontaktów,
- odrzucenia argumentów wnioskodawcy, złożenia wniosku o oddalenie sprawy, przedstawienia własnych kontrargumentów czy propozycji harmonogramu spotkań z dzieckiem.
Niezależnie od tego, jaka jest opinia drugiego rodzica, szukając odpowiedzi na pytanie “jak odpisać na wniosek o kontakty z dzieckiem?” powinien on pamiętać o tym, że dokument tego typu musi spełniać wymogi formalne typowe dla pism sądowych. Niezbędne elementy takiego pisma to zatem między innymi:
- oznaczenie stron,
- oznaczenie sądu,
- sygnatura akt sprawy.
Do przygotowania dokumentu warto wykorzystać sprawdzony wzór odpowiedzi na wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem, pamiętając, aby jasno określić w takim piśmie, czy rodzic zgadza się z twierdzeniami ujętymi we wniosku, czy wyraża wobec nich swój sprzeciw.
Jeśli nie zgadza się na uregulowanie kontaktów z dzieckiem w taki sposób, jak proponuje to wnioskodawca, powinien zaproponować własną wersję organizacji takich kontaktów, czyli preferowane rodzaje komunikacji i harmonogram widzeń oraz pozostałe warunki realizacji kontaktów.
Warto pamiętać, że kontakty rodzica z dzieckiem można realizować:
- pośrednio,
- bezpośrednio.
Przykładowa odpowiedź na wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem może wskazywać więc, że kontakty realizowane będą poprzez:
- odwiedziny,
- spotkania,
- zabieranie dziecka poza stałe miejsce pobytu,
- korespondencję, np. mailową,
- porozumiewanie się na odległość, np. rozmowy telefoniczne.
Jednocześnie należy wiedzieć, że kontakty pośrednie mają uzupełniać kontakty bezpośrednie, a nie je zastępować, chyba że kontakty bezpośrednie nie mogą być realizowane lub nie powinny być realizowane, np. ze względu na fakt, że rodzic ma negatywny wpływ na dziecko.
Propozycja realizacji kontaktów z dzieckiem powinna zostać opisana jak najbardziej precyzyjnie. Oznacza to, że w odpowiedzi na wniosek o ustalenie kontaktów należy podać zarówno sposób realizacji kontaktów, jak i termin realizacji kontaktów, np. codzienne spotkania w godzinach od 17.00 do 18.00.
Wskazane jest także określenie warunków takich spotkań, np. rodzic odbierze dziecko z miejsca stałego pobytu na własny koszt i odwiezie dziecko do domu o ustalonej porze.
Co sąd bierze pod uwagę, ustalając kontakty z dzieckiem?
Przy ustalaniu sposobu realizacji kontaktów z dzieckiem dla sądu najważniejsze będzie dobro dziecka. Na podstawie zeznań rodziców i świadków oraz opinii biegłych ustali on między innymi to, czy rodzice mają predyspozycje do sprawowania opieki nad dzieckiem, czy prawidłowo realizują swoje obowiązki, czy mają czas i warunki, aby realizować bezpośrednią opiekę nad dzieckiem.
Każdorazowo sposób ustalenia kontaktów zależy od wielu czynników, takich jak:
- potrzeby dziecka,
- potrzeby rodzica,
- miejsce zamieszkania dziecka,
- miejsce zamieszkania rodzica,
- predyspozycje i kompetencje wychowawcze rodzica.
Co ważne, realizację kontaktów z dzieckiem można ustalić nie tylko dla rodziców, ale również dla innych członków rodziny, np. dziadków.
Przestrzeganie sądowego orzeczenia w sprawie kontaktów z dzieckiem
Składając wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem, rodzic może doprowadzić odpowiednio do częstszych spotkań drugiego opiekuna z małoletnim lub do ograniczenia kontaktów drugiego opiekuna z małoletnim. Obie strony mają bowiem obowiązek stosować się do orzeczenia sądu w sprawie realizacji kontaktów z dzieckiem.
Zgodnie z przepisami:
Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.
Można zatem doprowadzić do ukarania zarówno tego rodzica, który nie chce realizować kontaktów z dzieckiem, jak i tego, który ich realizację utrudnia.
Podsumowanie
Bez względu na zakres władzy rodzicielskiej – każdy z rodziców ma pełne prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Dlatego w sprawie o ustalenie kontaktów z dzieckiem uczestnik postępowania może wnieść odpowiedź na wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, w której odniesie się on do treści wniosku, zgadzając się lub nie zgadzając z nim w pełnym, lub częściowym zakresie.
