Postępowanie administracyjne kojarzone jest z nadmiernym formalizmem, przewlekłością oraz władczym charakterem organów administracji publicznej. Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw wprowadziła instytucję, która ma zmienić postrzeganie administracji w oczach obywateli. Mediacja w postępowaniu administracyjnym ma zagwarantować uczestnictwo społeczeństwa w sprawowaniu władztwa administracyjnego.
Mediacja w postępowaniu administracyjnym to niekonfrontacyjny sposób doprowadzenia do załatwienia sprawy przy udziale bezstronnego i neutralnego mediatora. Mediacja zakłada dopuszczalność pozasądowego sposobu porozumienia się zarówno pomiędzy stronami postępowania, jak i również między stroną a organem administracyjnym.
Szczegółowo została opisana w przepisach art. 96a – 96n Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej jako k.p.a.).
Charakterystyka postępowania mediacyjnego
Zgodnie z art. 96a § 1 k.p.a. mediacje można wszcząć we wszystkich sprawach, których charakter na to pozwala. Mediacja charakteryzuje się zasadami dobrowolności, poufności, bezstronności oraz neutralności. Co więcej, strony mają możliwość wyboru mediatora.
Ustawa nakłada na organ administracyjny obowiązek zawiadomienia z urzędu stron o możliwości przeprowadzenia mediacji. Zawiadomienie musi zawierać pouczenie o zasadach prowadzenia mediacji, w tym o możliwości wybrania osoby mediatora przez strony i o zasadach ponoszenia jej kosztów. Strona ma 14 dni na wyrażenie zgody na mediację.
Oznacza to, że to strony decydują o tym, czy chcą w postępowaniu uczestniczyć, mogą ją również przerwać na każdym etapie, bez ponoszenia negatywnych konsekwencji.
Zgodnie z k.p.a. organ administracji publicznej, kierując sprawę do mediacji, odracza rozpatrzenie sprawy na okres do dwóch miesięcy. W określonych przypadkach termin ten może być przedłużony nie dłużej niż o miesiąc.
Jeśli cele mediacji nie zostaną osiągnięte w tym czasie organ administracji publicznej wydaje postanowienie o zakończeniu mediacji i załatwia sprawę.
Kto może być mediatorem?
Ustawa wprowadza zakaz pełnienia roli mediatora przez pracownika organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie pierwotne. Poza powyższym wyjątkiem postępowanie mediacyjne może prowadzić każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, korzystająca z pełni praw publicznych.
Osobę tą wskazują uczestnicy mediacji, a jeżeli tego nie uczynią, dokonuje tego organ administracyjny. Oznacza to, że mediator nie musi posiadać określonych kwalifikacji.
Co więcej, uczestnicy mediacji mogą nie wyrazić zgody na zapoznanie się przez mediatora z aktami sprawy. Mają na to 7 dni, licząc od dnia ogłoszenia lub doręczenia im postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji.
Poufność postępowania mediacyjnego
Najistotniejszą cechą mediacji jest obowiązująca ją zasada poufności. Strony, organ administracyjny, mediator, jak i inne osoby uczestniczące są obowiązani do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji. Tajemnica obowiązuje również po zakończeniu postępowania. K.p.a. dopuszcza jednak możliwość uchylenia tego zakazu, jeśli uczestnicy tak postanowią.
Jedynym dokumentem o charakterze jawnym jest protokół z przebiegu mediacji, który mediator ma obowiązek przedłożyć organowi administracji publicznej po przeprowadzeniu postępowania. Zostaje on włączony do akt sprawy, a jego odpis doręczony stronom postępowania.
Zakończenie mediacji
Jeśli osiągnięto cele mediacji, w protokole z mediacji zapisane zostają ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy. To załatwienie sprawy następuje w formie decyzji albo zatwierdzenia ugody.
Jeżeli cel mediacji nie zostanie osiągnięty, wówczas wydawane jest postanowienie o zakończeniu mediacji i organ załatwia sprawę na zasadach ogólnych.
Zgodność postanowienia mediacyjnego z prawem gwarantuje fakt, iż organ administracyjny musi zatwierdzić ugodę zawartą przed mediatorem. Jeżeli jednak ugoda zostanie zawarta z naruszeniem prawa, interesem społecznym lub słusznym interesem stron, organ będzie zmuszony oddalić takie porozumienie.
Obowiązek załatwienia sprawy w granicach obowiązującego prawa wyłącza co do zasady możliwość prowadzenia mediacji w sprawach regulowanych przepisami bezwzględnie obowiązującymi, które nie pozostawiają organowi możliwości stosowania uznania administracyjnego.
Podobne wzory pism:
- Opinia o pracowniku do sądu wzór
- Wycofanie wniosku z sądu rodzinnego wzór
- Usprawiedliwienie nieobecności w sądzie wzór
- Odwołanie od kary za nieprzerejestrowanie samochodu wzór
- Wezwanie do zapłaty abonamentu RTV odwołanie
- Sprawozdanie z opieki nad osobą ubezwłasnowolnioną wzór
- Odwołanie od opinii biegłego wzór
- Skarga na adwokata wzór
