Sanepid, czyli Państwowa Inspekcja Sanitarna to instytucja, która specjalizuje się w realizowaniu zadań z zakresu zdrowia publicznego. Jej celem jest sprawowanie kontroli nad warunkami higienicznymi w miejscach o charakterze publicznym.
Często o nieprzestrzeganiu warunków higieny w takich obiektach sanepid dowiaduje się za sprawą skargi, czyli donosu. Jak zatem prawidłowo napisać donos do sanepidu?
Kogo może kontrolować Sanepid?
Kontrola sanepidu najczęściej spotyka przedsiębiorców zajmujących się takimi usługami jak:
- transport,
- gastronomia,
- usługi medyczne,
- usługi kosmetyczne.
Z ryzykiem kontroli musi liczyć się więc firma transportowa, placówka edukacyjna, restauracja, gabinet medyczny i kosmetyczny, a także pub czy hotel. Tak naprawdę, każde przedsiębiorstwo może być przedmiotem kontroli sanepidu. Zawsze powinno postępować więc zgodnie z zaleceniami sanitarnymi.
Jak wygląda kontrola Sanepidu?
Sanepid w ramach kontroli sprawdza między innymi:
- warunki higieny środowiska,
- warunki higieny pracy w zakładach pracy,
- warunki higieny radiacyjnej,
- warunki zdrowotne żywności.
Urzędnicy sprawdzają, czy przedsiębiorstwo stosuje się do zasad BHP. Może też zweryfikować ważność orzeczeń lekarskich pracowników, sprawdzić daty ważności produktów spożywczych, a nawet pobrać próbkę wody przeznaczonej do picia. Kontrola polega także na sprawdzeniu dokumentacji.
Firma powinna przygotować więc między innymi:
- księgę HACCP,
- orzeczenia lekarskie pracowników,
- umowy na wywóz śmieci,
- umowę najmu lokalu,
- wyniki aktualnych badań wody.
Kontrola powinna zostać przeprowadzona po zapowiedzi takiej kontroli z wyprzedzeniem. Z reguły sanepid informuje przedsiębiorcę o planowanej kontroli, a następnie rozpoczyna ją między 7. a 30. dniem od doręczenia takiego zawiadomienia.
Czym jest donos do Sanepidu?
Donos do Państwowej Inspekcji Sanitarnej to nic innego jak skarga na przedsiębiorcę, który nie stosuje się do zaleceń sanitarnych, czyli nie dba o warunki higieny w swojej firmie. Lista problemów, jakich może dotyczyć taki donos – jest bardzo długa.
Przykładowo:
- donos do sanepidu na sklep może dotyczyć sprzedawania przeterminowanej żywności, niedbania o czystość w sklepie, nieprzywiązywania wagi do wyglądu personelu (noszenie brudnej odzieży);
- donos do sanepidu na salon kosmetyczny może dotyczyć niestosowania sterylnych akcesoriów i narzędzi czy braku dezynfekcji stanowisk pracy;
- donos do sanepidu na restaurację najczęściej porusza temat serwowania żywności przygotowanej z nieświeżych składników czy też niedostatecznego dbania o czystość zastawy stołowej.
Z reguły, donos wylicza zaniedbania z zakresu wymagań zdrowotnych i higienicznych. Co ważne, taką skargę można złożyć nie tylko na prywatne przedsiębiorstwo, ale również na obiekt publiczny – na przykład donos do sanepidu na przedszkole, czy szkołę.
Jak napisać donos do sanepidu?
Skargę do sanepidu na organ czy firmę można przygotować w oparciu o nasz wzór donosu do Sanepidu. Dokument uwzględnia między innymi:
- datę i miejsce sporządzenia,
- dane skarżącego,
- dane stacji epidemiologicznej,
- opis sprawy,
- podpis skarżącego.
Należy pamiętać, że pismo do sanepidu powinno zawierać konkretne informacje, najlepiej poparte dowodami, takimi jak zdjęcia czy zeznania świadków. Poza tym, donos musi być podpisany – skarga nie powinna być anonimowa. Pismo można dostarczyć osobiście lub wysłać pocztą tradycyjną, ewentualnie pocztą elektroniczną.
Czy sanepid ma prawo ujawnić donos?
Nie trzeba obawiać się umieszczenia własnych danych osobowych w donosie do sanepidu. Urząd ten nie może ujawnić bowiem pisma za skargą osobom, których skarga dotyczy, bez uprzedniego cenzurowania informacji objętych ochroną danych osobowych.
W sytuacji wszczęcia przez organ postępowania administracyjnego na skutek donosu ani strona, ani uczestnik takiego postępowania nie mogą otrzymać informacji o tym, od kogo donos pochodzi. Wynika to z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Czy anonimowe donosy są rozpatrywane?
Co do zasady, donos do sanepidu nie powinien być anonimowy. Urzędy zastrzegają sobie prawo pozostawienia takiej skargi bez rozpatrzenia. Wynika to między innymi z faktu, że jedynie podpisana danymi osobowymi skarga wygląda na skargę wiarygodną.
Poza tym umieszczenie danych osobowych skarżącego pozwala urzędnikom skontaktować się ze skarżącym w celu uzyskania dodatkowych informacji czy powiadomienia o sposobie rozwiązania sprawy.
Skutki kontroli sanepidu
Kontrola sanepidu nigdy nie jest sytuacją przyjemną, zwłaszcza jeśli inspektorzy faktycznie wykryją jakieś nieprawidłowości i nałożą na firmę karę porządkową. Sanepid może ukarać przedsiębiorcę mandatem w wysokości od 100 do 500 zł za każde przewinienie. Ma też prawo:
- wydać decyzję o zakończeniu lub o obowiązkowym podjęciu konkretnych działań,
- podjąć decyzję o zamknięciu przedsiębiorstwa w przypadku zagrożenia.
Jeśli kontrola sanepidowska prowadzi do wykrycia nieprawidłowości, urzędnicy najczęściej wydają dyspozycje o podjęciu zalecanych działań naprawczych. Później przeprowadzana jest kolejna kontrola – wizyta sprawdzająca. Dopiero wtedy, kiedy okaże się, że firma nie wprowadziła wymaganych zmian, sanepid nakłada na przedsiębiorstwo karę.
Przedsiębiorca może też bronić się przed skutkami kontroli z donosu. Inspektor podczas wizyty w firmie musi sporządzić protokół, w którym opisze przebieg kontroli i jej wyniki. Dokument zawiera też podsumowanie wraz z oceną stanu sanitarnego, nałożonymi karami i zaleceniami.
Przedsiębiorca ma prawo zgłosić zastrzeżenia do protokołu podczas jego sporządzania i w ciągu 7 dni od doręczenia mu takiego dokumentu. Może też w terminie 14 dni odwołać się od wyników kontroli. Odwołanie należy wnosić do organu administracji publicznej wyższego stopnia.
Kilka słów na koniec
Nienależyte wykonywanie zadań związanych z prowadzeniem lokalu gastronomicznego, salonu kosmetycznego, restauracji, sklepu czy też innego obiektu może wiązać się z kontrolą sanepidowską z donosu. Donosicielem może być niezadowolony klient, osoba postronna, a nawet sam pracownik, który nie chce już pracować w niegodnych warunkach.
W lokalach gastronomicznych, w których nie przestrzega się zasad higieny, higienicznego podawania żywności, palenie papierosów odbywa się poza strefami wydzielonymi, a dla zatrudnionego pracownika (lub pracowników) totalnie obca jest książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych (tzw. książeczka sanepidowska) – właściwe organy powinny zamknąć taki lokal gastronomiczny jeszcze w dniu kontroli.
Polecane wzory pism:
