Zezwolenie i koncesja są aktami administracyjnymi wydawanymi przez właściwy organ państwowy, które upoważniają przedsiębiorcę do prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Nie jest jednak tak, że brak owego dokumentu zawsze przekreśla szansę firmy na działanie.

Pozwolenia te w większości dotyczą jedynie wąskiej dziedziny gospodarczej. Tak jest np. ze sprzedażą alkoholu. Nikt nie zabroni przedsiębiorcy prowadzenia restauracji i serwowania dań i napojów. Zezwolenie dotyczy wyłącznie sprzedaży alkoholu.

Jaka działalność potrzebuje wskazanych aktów administracyjnych? Oraz czym różni się zezwolenie od koncesji? O tym poniżej.

Działalność reglamentacyjna – co to jest?

Mimo działania w Polsce wolnego rynku, nie każda działalność może być prowadzona przez każdego. Niekiedy chodzi o dziedziny dotykające newralgicznych spraw państwowych, jak jest np. w przypadku produkcji broni czy wydobywania złóż, w innych wymagane jest specjalne wykształcenie jak np. u lekarzy czy notariuszy.

Działalność reglamentacyjna oznacza wszelki rodzaj aktywności gospodarczej, który do swojego funkcjonowania potrzebuje pozwolenia wydanego przez właściwy organ administracyjny. Reglamentacja obejmuje przede wszystkim zezwolenia, koncesje, licencji czy też wpis do rejestru działalności regulowanej.

Przedsiębiorca, który chce prowadzić działalność reglamentowaną, musi uzyskać prawo do jej podjęcia i wykonywania oraz musi spełnić szczegółowe warunki określone przepisami prawa.

Warto zdawać sobie sprawę, iż wydanie pozwolenia na prowadzenie danej działalności reglamentowanej to dopiero początek. Konkretne zezwolenia czy koncesje należy co jakiś czas odnawiać.

Dodatkowo organ wydający pozwolenie ma prawo do późniejszej weryfikacji, czy firma działa zgodnie z wydanym aktem. Jeżeli kontrola wykaże nieprawidłowości zezwolenie czy koncesja może zostać cofnięta, w wówczas przedsiębiorca utraci możliwość prowadzenia danego rodzaju działalności.

W Polsce reglamentacja przybiera formę:

• koncesji;
• zezwolenia;
• wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Najpierw zezwolenie i koncesja czy rejestracja działalności?

W pierwszej kolejności należy założyć działalność gospodarczą. Wniosek o wydanie koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej może złożyć jedynie przedsiębiorca. Firmę rejestruje się w:

• Centralnej Ewidencji i Informacja Działalności Gospodarczej, jeżeli prowadzona będzie jednoosobowa działalność gospodarczą;
• Krajowym Rejestrze Sądowym, jeżeli dzielność będzie prowadzona w formie spółki prawa handlowego.

W przypadku wpisu do CEIDG, możliwe jest złożenie wniosku rejestrowego wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia.

Zezwolenie na wykonywanie działalności gospodarczej

Zezwolenie jest uprawnieniniem przedsiębiorcy do wykonywania oznaczonej działalności gospodarczej w sposób zgodny z regulacjami prawnymi. Zezwolenie wydaje się w każdym wypadku jeżeli firma wykaże, iż spełnia ustawowe wymogi.

Oznacza to, że organ administracyjny nie może odmówić wydania zezwolenia, jeśli przedsiębiorca spełnia wymogi określone dla danej działalności gospodarczej.

Działalność wymagająca zezwolenia to:

• sprzedaż hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych;
• odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych;
• ochrona przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt;
• wytwarzania i dopuszczenia do obrotu produktów leczniczych;
• prowadzenia aptek ogólnodostępnych, hurtowni farmaceutycznych;
• prowadzenie składu podatkowego;
• wykonywanie rybołówstwa morskiego;
• prowadzenie szeregu działalności w zakresie finansów np. działalności maklerskiej lub rachunków papierów wartościowych, prowadzenie funduszu emerytalnego albo banku i instytucji kredytowej;
• prowadzenie giełdy towarowej;
• instalacje lub naprawa określonych rodzajów przyrządów pomiarowych,  w tym m.in. tachografów cyfrowych;
• prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków. 

Koncesja na wykonywanie działalności gospodarczej

Koncesja jest pozwoleniem o wyższym poziomie rygoryzmu niż zezwolenie. O koncesję może ubiegać się każdy przedsiębiorca, jednakże nawet mimo spełnienia wymogów ustawowych, organ może odmówić mu jej wydania.

Wynika to z faktu, iż koncesję stosuje się w przypadku działalności, która ma szczególne znaczenie dla interesów państwa, takie jak chociażby jego bezpieczeństwo. Stąd też jest ona ściśle kontrolowana i wielu wypadkach monopolizowana.

Koncesja wydawana jest przez ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności kontestowanej. Koncesji udziela się na czas określony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż lat 50, chyba, że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.

Koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
• ochrony osób i mienia;
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych;
• przewozów lotniczych.

Wpis do rejestru działalności regulowanej

Działalność regulowana jest z koeli najprostszą formą reglamentacji. Po spełnieniu ustawowych wymogów, wystarczy, że przedsiębiorca złoży wniosek o wpis do rejestru wraz z oświadczeniem o spełnianiu wymaganych warunków. Właściwy organ prowadzący rejestr działalności regulowanej ma obowiązek wydać zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru w terminie 7 dni od dnia wpłynięcia wniosku.

Do działalności regulowanej zaliczamy:

• wyrób i rozlew wyrobów winiarskich. Wyrób i rozlew napojów spirytusowych. Wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego;
• przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania;
• konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin;
• usługi detektywistyczne;
• prowadzenie indywidualnej oraz grupowej praktyki lekarskiej;
• organizowanie imprez turystycznych;
• działalność telekomunikacyjna.