Wady oświadczenia woli zostały uregulowane przez Kodeks Cywilny. Przepisy przewidują i charakteryzują pięć rodzajów wad oświadczenia woli, są nimi:
- brak świadomości lub swobody – jest to stan człowieka wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. K.c. wyróżnia takie stany jak choroba psychiczna; niedorozwój umysłowy oraz inne poważne zaburzenia psychiczne, nawet jeżeli są one przemijające;
- pozorność – za czynność pozorną możemy uznać oświadczenie woli, które faktycznie nie ma wywołać jakichkolwiek skutków prawnych, zaś jej celem jest stworzenie okoliczności skutkujących zmyleniem osób trzecich. Za przykład należy podać umowę kupna-sprzedaży lub darowizny zawartą w celu wyzbycia się majątku w czasie trwającego postępowania egzekucyjnego;
- błąd – mylne wyobrażenie lub brak tego wyobrażenia u osoby oświadczającej swoją wolę o rzeczywistym stanie rzeczy;
- podstęp – celowe i świadome działanie osoby, która wywołuje błąd w celu uzyskania korzyści dla siebie lub osoby trzeciej;
- groźba – polega na wymuszeniu oświadczenia woli innej osoby. Stanowi wadę oświadczania woli, o ile jest poważna i bezprawna.
Powyżej opisane wady oświadczenia woli mogą prowadzić do:
- nieważności bezwzględnej – co oznacza, że czynność prawna dotknięta wadliwym oświadczeniem woli, już od momentu jej dokonania nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Nie ma możliwości przywrócenia jej ważności. Kodeks cywilny przewiduje, iż nieważność bezwzględną pociągają za sobą oświadczenia woli złożone w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji lub wyrażenie woli oraz oświadczenie woli złożone za zgodą drugiej strony dla pozoru;
- nieważności względnej – czyli wzruszalność czynności prawnej. Oznacza to, że czynność dotknięta wadą oświadczenia woli jest ważna i wywołuje skutki, jednakże może zostać uchylona przez osobę do tego upoważnioną z mocy ustawy w określonym czasie. Jeżeli taka czynność nie zostanie uchylona w odpowiednim do tego terminie, czynność staje się ważna w sposób niewzruszalny.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny.
Polecane wzory pism:
- Oświadczenie o mobbingu wzór
- Oświadczenie małżonka o wyrażeniu zgody na darowiznę
- Oświadczenie o odmowie składania zeznań na piśmie WZÓR
- Oświadczenie o naprawieniu szkody wzór
- Oświadczenie dla komornika, że umowa zlecenie to jedyne i powtarzalne źródło dochodu
- Oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu robót wzór
- Oświadczenie wyrażenie zgody sąsiada na budowę w granicy