Przepis art.  232 k.c. stanowi, iż grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast; oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki; a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. W szczególnych przypadkach użytkowanie wieczyste może obejmować także inne grunty Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.

Budynki i inne urządzenia wzniesione przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. Analogicznie do powyższego, budynki i inne urządzenia, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste – stanowią jego własność.

Należy przy tym pamiętać, że przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.

Elementy umowy o użytkowanie wieczyste

Sposób korzystania z gruntu pod użytkowanie wieczyste musi być określona przez umowę sporządzoną notarialnie. Jeżeli oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje w celu wzniesienia na gruncie budynków lub innych urządzeń, umowa powinna określać:

• termin rozpoczęcia i zakończenia robót;
• rodzaj budynków lub urządzeń oraz obowiązek ich utrzymywania w należytym stanie;
• warunki i termin odbudowy w razie zniszczenia albo rozbiórki budynków lub urządzeń w czasie trwania użytkowania wieczystego;
• wynagrodzenie należne wieczystemu użytkownikowi za budynki lub urządzenia istniejące na gruncie w dniu wygaśnięcia użytkowania wieczystego.

Wykonywanie użytkowania wieczystego

Artykuł 236 k.c. dokładnie opisu okres, na jaki Skarb Państwa może oddać w użytkowanie nieruchomość gruntową. Oddanie owego gruntu następuje co do zasady na okres dziewięćdziesięciu dziewięciu lat. Natomiast w wypadkach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na dziewięćdziesiąt dziewięć lat. Dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy, co najmniej jednak na lat czterdzieści.

W ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem terminu użytkowania wieczysty użytkownik może żądać jego przedłużenia na dalszy okres od czterdziestu do dziewięćdziesięciu dziewięciu lat, z tym że użytkownik może wcześniej wystąpić z takim żądaniem, jeżeli okres amortyzacji zamierzonych na użytkowanym gruncie nakładów jest znacznie dłuższy aniżeli czas, który pozostaje do upływu zastrzeżonego w umowie terminu.

Wyżej wskazany przepis podkreśla, że odmowa przedłużenia jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny. Należy pamiętać, że umowa o przedłużenie wieczystego użytkowania, tak jak umowa główna, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Jeżeli chodzi o przeniesienie użytkowania wieczystego, nie ma tutaj większych ograniczeń ustawowych. W tej materii stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości.

Podkreślenia wymaga fakt, iż roszczenie przeciwko wieczystemu użytkownikowi o naprawienie szkód wynikłych z niewłaściwego korzystania z gruntu oraz roszczenie wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za budynki i urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego gruntu przedawniają się z upływem lat trzech od tej daty.