Oprócz opisanych wyżej sytuacji, karze podlega ten, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. Natomiast jeżeli w następstwie powyżej opisanych czynów osoba prześladowana targnie się na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Stalking -przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego

Należy pamiętać, iż stalking jest przestępstwem ściganym na wniosek osoby pokrzywdzonej, co oznacza, że aby zgłosić popełnienie rzeczonego przestępstwa, należy zawiadomić odpowiednie organy ścigania.  W przypadku jeżeli to nie osoba pokrzywdzona złoży wniosek, prócz informacji o popełnieniu przestępstwa będzie również potrzebna zgoda osoby pokrzywdzonej na podjęcie czynności.

Możemy stwierdzić, iż ustawodawca wprowadzając art. 190a k.k. miał na celu w sposób stanowczy wyeksponowanie prawo  każdego człowiek do wolności od strachu oraz prawo do spokojnej, pozbawionej ciągłej obawy  egzystencji.

W doktrynie i judykaturze utrwalił się pogląd, iż przez pojęcie nękania należy rozumieć dręczenie lub  prześladowanie drugiego człowieka, niepokojenie, zakłócanie spokoju, dokuczanie, ośmieszanie, naruszanie nietykalności cielesnej, a także niszczenie jego mienia. Dodatkowo nękanie musi być uporczywe, tj. musi trwać przez określony czas, musi być ponadto intensywne i nieustępliwe.

Stalking ma charakter umyślny

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 grudnia 2013 roku odniósł się w niniejszy sposób: „By zachowanie mogło być uznane za stalking, nękanie przez sprawcę musi być uporczywe, a zatem polegać na nieustannym oraz istotnym naruszaniu prywatności innej osoby oraz na wzbudzeniu w pokrzywdzonym uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia.

Ustawodawca nie wymaga przy tym, aby zachowanie stalkera niosło ze sobą element agresji”.  (sygn. akt: III KK 417/13). Przestępstwo stalkingu ma charakter umyślny, nie mają więc znaczenia pobudki i motywacja sprawcy.

Abyśmy mogli mówić o uporczywym nękaniu, zachowanie „Stalkera” musi wywoływać u ofiary poczucie zagrożenia oraz obawy, że działanie sprawcy może mieć dla niej pejoratywny skutek. Poczucie zagrożenia odnosi się do stanu odczuwalnego subiektywnie przez pokrzywdzonego, jednakże musi być potwierdzone okolicznościami i zarazem uznane za uzasadnione z obiektywnego punktu widzenia.

Przywłaszczenie tożsamości ofiary

Drugą formą stalkingu, określoną w § 2 omawianego artykułu jest przywłaszczenie tożsamości ofiary. Podszywanie się za inną osobę możemy rozumieć jako wykorzystywanie cudzego wizerunku w celu wprowadzenia w błąd otoczenia co do swojej tożsamości lub udawanie innej osoby, tak by ją ośmieszyć lub z dyskryminować w jej życiu prywatnym bądź obrocie prawnym. Omawiany przepis nie obejmuje swoim zakresem podszywania się pod osobę zmarłą.

Odpowiedzialność prześladowca wzrasta, jeżeli osoba pokrzywdzona targnie się na własne życie. Zamach ten nie musi być skuteczny, gdyż śmierć ofiary nie należy do znamion czynu określonego w art. 190a §3. Istotna jedynie jest okoliczność, iż na skutek zachowaniem opisanego w § 1 lub 2 ofiara targnęła się na własne życie.

Samodzielna obrona przed stalkingiem w dzisiejszej dobie cyfryzacji i zenitu popularności portali społecznościowych jest bardzo utrudniona.

Najlepszą obroną przed działaniami opisanymi w niniejszym artykule jest prewencja, czyli zachowanie umiaru i rozwagi w udostępnianiu informacji o swoich danych osobowych oraz publikowanie swoich zdjęć w miejscach ogólnodostępnych, a zwłaszcza w Internecie. Jeżeli jednak zauważamy, że mamy do czynienia ze stalkingiem, niezwłocznie powinniśmy powiadomić o tym Policję.