Przedsiębiorstwo prowadzone w formie spółki europejskiej niesie ze sobą wiele korzyści, m.in. brak konieczności otwierania na terenie Unii Europejskiej dodatkowej filii. Spółka europejska może zostać zawiązana na obszarze wspólnotowym w formie europejskiej spółki akcyjnej na warunkach i w sposób określony przez Rozporządzenie Rady (WE) nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE) (t.j. Dz.Urz.UE.L Nr 294, str. 1; dalej: „Rozporządzenie nr 2157/2001”) oraz Dyrektywę Rady 2001/86/WE z dnia 8 października 2001 r. uzupełniająca statut spółki europejskiej w odniesieniu do uczestnictwa pracowników (t.j. Dz.Urz.UE.L Nr 294, str. 22; dalej: „Dyrektywa 2001/86/WE”)
W jaki sposób powstaje Spółka europejska?
Spółka europejska może powstać poprzez:
- transgraniczne połączenie co najmniej dwóch spółek akcyjnych mających siedziby na obszarze UE, jeżeli podlegają one prawu różnych państw członkowskich;
- utworzenie grupy kapitałowej spółek europejskich przez spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- utworzenie spółki zależnej przez co najmniej dwie spółki;
- przekształcenie spółki akcyjnej podlegającej wyłącznie prawu krajowemu w spółkę europejską.
Powyżej zostały opisane tzw. pierwotne sposoby powstania spółki europejskiej. Kapitał zakładowy spółki musi wynosić minimum 120 tys. euro, przy czym dla niektórych rodzajów działalności (np. działalności ubezpieczeniowej) minimalny kapitał zakładowy będzie wyższy.
Spółka europejska podlega prawu państwa członkowskiego, w którym posiada swoją siedzibę statutową, zaś osobowość prawną nabywa w chwili rejestracji we właściwym rejestrze krajowym. W przypadku zawiązania spółki europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej będzie to Krajowy Rejestr Sądowy.
Dla celów informacyjnych utworzenie spółki jest następnie ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, po opublikowaniu ogłoszenia w publikatorze krajowym (dla spółek z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej będzie to Monitor Sądowy i Gospodarczy).
Oprócz pierwotnego możemy wyróżnić także wtórny sposób powstania spółki europejskiej, gdzie tworzona jest jednoosobowa spółka europejska przez inną, istniejącą już spółkę europejską. Utworzenie spółki europejskiej może także nastąpić poprzez podział innej spółki europejskiej.
Gdzie nastąpi rejestracja spółki dla celów podatkowych?
Przepisy Rozporządzenia nr 2157/2001 oraz Dyrektywy 2001/86/WE nie regulują bezpośrednio kwestii opodatkowania spółki europejskiej. W tym przypadku należy zatem odwołać się do art. 10 ww. Rozporządzenia, który odsyła do przepisów wewnętrznych państwa członkowskiego, w którym spółka ma swoją siedzibę statutową.
W przypadku spółki europejskiej mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej będzie ona podlegać polskim przepisom Ordynacji podatkowej oraz ustawie o podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Również w przypadku zysku wspólników oraz podziału dywidendy będziemy stosować przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy pamiętać, że inne zasady opodatkowania będą stosowane, gdy spółka europejska będzie miała siedzibę w Rzeczypospolitej i będzie osiągała dochody od swoich spółek w innych państwach członkowskich, natomiast odmiennie w przypadku gdy siedziba spółki będzie w innym kraju członkowskim, a w Polsce będzie działać przez swój oddział.
Wówczas należy zatroszczyć się o wskazanie, w jakim kraju znajdować się będzie siedziba spółki, a gdzie działalność będzie wykonywana poza miejscem siedziby statutowej spółki – zakładu.
Opodatkowanie zysków uzyskanych przez zakład będzie uregulowane w umowach bilateralnych odnoszących się do unikania podwójnego opodatkowania łączących poszczególne kraje UE. Podatki będą płacone w kraju siedziby statutowej i zarządu.
Rejestracja spółki europejskiej w Rzeczypospolitej – jaki podatek przyjdzie nam zapłacić?
Przy rejestracji spółki europejskiej dla celów podatkowych należy porównać sposób jej powstania (patrz powyżej) oraz konsekwencje podatkowe, jakie wiążą się z każdym z ww. sposobów. W każdym przypadku należy jednak pamiętać, że gdy siedzibą spółki europejskiej jest Rzeczypospolita, spółka taka będzie obarczona podatkiem od osób prawnych (CIT), który wynosi 19% lub 15% przy niższych dochodach.
Transgraniczne połączenie dwóch spółek i ustanowienie siedziby nowo powstałej w ten sposób spółki europejskiej w Polsce co do zasady nie odniesie skutku podatkowego. W przypadku przejęcia lub rejestracji spółki europejskiej dochodem podatkowym nie będzie nadwyżka ponad nominalną wartość akcji przyznanych akcjonariuszom spółki przejmowanej.
Wkład poszczególnych spółek w kapitale zakładowym spółki europejskiej będzie odgrywać rolę przy ustaleniu konieczności poniesienia podatku. W przypadku spółki przejmującej, której wysokość w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej wynosi co najmniej 25%, dochód będzie stanowić nadwyżka nad kosztami uzyskania przychodu.
Utworzenie spółki europejskiej w drodze przekształcenia innych spółek nie będzie odnosiło skutków podatkowych dla jej akcjonariuszy, jak i nowo powstałej spółki.
Spółka europejska a podatki w Polsce – czy warto?
Prowadzenie spółki europejskiej posiada wiele zalet, wśród których można wymienić m.in. posiadanie oddziałów w różnych krajach członkowskich, jak również brak potrzeby utrzymywania sieci spółek zależnych.
Pod kątem przepisów podatkowych najistotniejszym faktorem jest możliwość odprowadzania daniny publicznej w oparciu o przepisy państwa, w którym siedzibę ma spółka europejska. Nadmienić należy, że prowadzenie księgowości może opierać się na walucie krajowej, bądź euro.
W przypadku prowadzenia SE w Rzeczypospolitej ten ostatni czynnik może mieć znaczenie decydujące – brak konieczności przewalutowania wpływa w sposób znaczący na przychód, jaki uzyskujemy z prowadzonej działalności, mimo że swoim zasięgiem obejmuje terytorium wspólnotowe.
Miejsce opodatkowania spółki europejskiej – podsumowanie
Spółka europejska to odpowiednik polskiej spółki akcyjnej. Akcjonariuszami spółki mogą być wyłącznie spółki kapitałowe pochodzące z co najmniej dwóch, różnych państw członkowskich, podlegających odrębnym systemom prawnym.
Siedziba spółki europejskiej musi znajdować się w tym samym miejscu (państwie) co jej zarząd. Przy zakładaniu spółki europejskiej należy nadto pamiętać, że jej kapitał zakładowy musi wynosić co najmniej 120 tys. euro.
Odnośnie przepisów podatkowych należy pamiętać o tym, że zarówno Rozporządzenie nr 2157/2001, jak i Dyrektywa 2001/86/WE nie wskazują wprost na wysokość oraz rodzaj daniny publicznej, jakie należy uiszczać przy prowadzeniu spółki.
W tym przypadku- stosownie do art. 10 ww. Rozporządzenia znajdą zastosowanie przepisy wewnętrzne państwa członkowskiego, w którym spółka ma swoją siedzibę statutową. W przypadku prowadzenia działalności w postaci spółki europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej będą to zatem odpowiednie przepisy polskiej Ordynacji podatkowej oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
