Jeżeli słup na działce stoi „od zawsze”, najpierw powinniśmy zbadać czy rzeczywiście słup został usadowiony na działce bez podstawy prawnej. W tym celu należy zacząć od przejrzenia treści księgi wieczystej nieruchomości. Służebność przesyłu będzie widoczna w dziale drugim księgi wieczystej.
Wpis służebności w KW oznacza, że słup został usadowiony na podstawie tytułu prawnego. Odszkodowanie w tej sytuacji się nie należy.
W przypadku, gdy w księdze wieczystej nie znajduje się zapis dot. służebności, mamy podstawy sądzić, że słup został postawiony bezprawnie. Jednakże brak wpisu w księdze nie zawsze oznacza bezprawne działanie przedsiębiorstwa.
- Wniosek o odszkodowanie za słupy energetyczne wzór
- Wniosek o przesunięcie słupa telefonicznego wzór
- Wniosek o usunięcie słupa telefonicznego wzór
- Wzór pisma o usunięcie słupa telefonicznego
- Wniosek o usunięcie słupa energetycznego z działki
- Wniosek o wymianę słupa energetycznego
- Wniosek o przesunięcie słupa energetycznego
- Wniosek o przesunięcie linii energetycznej
Najlepiej to jeszcze potwierdzić u źródła, tj. złożyć wniosek w przedsiębiorstwie energetycznym z żądaniem o udostępnienie dokumentu potwierdzającego prawo do zajęcia nieruchomości.
Jeżeli okaże się, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmuje działkę bezprawnie, właścicielowi nieruchomości przysługuje szereg uprawnień. W każdym wypadku właściciel ma prawo domagać się od przedsiębiorstwa odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntu. W dalszej kolejności, w zależności od okoliczności właściciel działki ma prawo żądać:
- ustanowienia służebności przesyłu;
- wykupu nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne;
- usunięcia słupa energetycznego z działki.
Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntu
Z żądaniem odszkodowania w pierwszej kolejności najlepiej zwrócić się do samego przedsiębiorstwa. Jeżeli firma uzna żądania i będzie chciała załatwić sprawę w sposób ugodowy, właściciel oszczędzi pieniądze i niepotrzebny stres.
Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi równowartość miesięcznego czynszu dzierżawy pomnożonego przez liczbę miesięcy, w czasie których przedsiębiorstwo korzystało z działki. Odszkodowanie nie może być jednak wyliczone za okres dłuższy niż 10 lat, w związku z przedawnieniem się roszczenia.
Jeżeli przedsiębiorstwo nie będzie skore do zawarcia ugody, poszkodowany ma prawo sprawę skierować do sądu. W razie sądowego dochodzenia odszkodowania, jego wysokość zostanie ustalona za pomocą dowodu z opinii biegłego.
Odszkodowanie zostanie wyliczone zgodnie ze stawką w czynszu dzierżawy, jaką właściciel otrzymałby za zajęty teren. Pod uwagę bierze się tę część gruntu, na którym stoi słup energetyczny oraz obszar, nad którym przechodzą linie energetyczne.
Uwzględnia się również pas gruntu po obu stronach osi linii energetycznej, który jest uzależniony od napięcia linii. Im napięcie jest większe, tym szerszy pas gruntu jest uwzględniany.
Kolejno uwzględnia się teren prowadzący do linii energetycznych, z którego będzie korzystać przedsiębiorstwo przesyłowe na potrzeby konserwacji urządzeń i usuwania awarii. Dodatkowo zaznaczyć trzeba, że wartość kwoty wyliczonej przez biegłych będzie zależna od rodzaju i klasy gruntu. Odszykowanie za działkę budowlaną będzie wyższe aniżeli za działkę rolną.
Ustanowienia służebności przesyłu
W pierwszej kolejności warto wystąpić do przedsiębiorstwa przesyłowego z ofertą zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu. Stosowna umowa powinna zawierać ustalone przez strony wynagrodzenie dla właściciela nieruchomości.
W sytuacji, gdy z jakiegoś powodu nie dojdzie do zawarcia umowy, każda ze stron może żądać ustanowienia przez sąd służebności za odpowiednim wynagrodzeniem. Żądanie to może zostać wysunięte na podstawie 3052 § 1 i 2 k.c.
Na wysokość wynagrodzenia, wpływ będą miały takie elementy jak:
- wartość rynkowa metra kwadratowego nieobciążonej nieruchomości;
- stopień ograniczenia możliwości korzystania z zajętego przez urządzenie pasa gruntu przez właściciela nieruchomości;
- ograniczenie możliwości inwestycyjnych z uwagi na istnienie urządzeń;
- sposób wykorzystywania przez właściciela pozostałej części nieruchomości albo jego nieruchomości sąsiednich;
- rozwój gospodarczy terenów położonych w sąsiedztwie;
- wyłączenie możliwości zabudowy mocą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
- zmniejszenie wartości nieruchomości w wyniku wybudowania na niej urządzeń przesyłowych.
Wykup nieruchomości
Jeżeli jednak urządzenia przesyłowe usytuowane na działce są więcej warte niż zajęta przez nie nieruchomość, bądź całkowicie uniemożliwiają właścicielowi korzystanie z niej w sposób dotychczasowy, właściciel może żądać wykupu gruntu przez przedsiębiorstwo przesyłowe.
Podstawa prawna powyższego została zawarta w art. 231 § 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.
Możliwość ta została potwierdzona w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16.07.2004 r., sygn. akt I CK 26/04. SN stwierdził, że nawet „właściciel nieruchomości, nad którą przechodzi linia wysokiego napięcia nie mająca fizycznej styczności z samym gruntem, ale ograniczająca sposób korzystania i zmniejszająca wartość nieruchomości, może żądać od właściciela linii wykupienia gruntu”.
Usunięcia słupa energetycznego z działki
W przypadku, gdy nie chcemy sprzedawać działki, a urządzenie przesyłowe w sposób znaczny przeszkadza nam w korzystaniu z niej, możemy żądać usunięcia słupa energetycznego z działki.
Należy przy tym pamiętać, że bez względu na to, czy urządzenie zostało postawione legalnie, czy nie, właściciel nie może go samowolnie usunąć. Zgodnie z art. 49 k.c. urządzenie służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz inne podobne urządzenia nie należą do części składowych gruntu lub budynku, jeżeli są własnością przedsiębiorstwa lub zakładu, a stają się nią z chwilą ich trwałego połączenia z siecią.
Kolejno, pod uwagę trzeba wziąć również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.06.2005 r., sygn. akt I CK 14/05. Zgodnie z nim, „jeśli właściciel albo jego poprzednik prawny zgodził się na zainstalowanie na jego nieruchomości urządzeń do przesyłania mediów, nie może żądać ich usunięcia.
Jest to z jego strony zobowiązanie trwałe. Sąd wyjaśnił, że w takim wypadku właściciele nieruchomości podlegają ograniczeniom w wykonywaniu swego prawa własności. Nie oznacza to jednak, że właściciele nie mogą zażądać od przedsiębiorstwa wynagrodzenia za korzystanie z ich własności”.
Reasumując, właściciel może podjąć wobec nieuczciwego przedsiębiorstwa przesyłowego szereg czynności prawnych. Warto rozpocząć je od złożenia oferty zawarcia porozumienia w celu ustanowienia służebności, natomiast dopiero w sytuacji niepowodzenia tego kroku należy skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2004 roju, sygn. akt I CK 26/04.
- ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Polecane wzory pism:
