ZnajdzParagraf.pl

Polski Ład – w jaki sposób będzie ustalana składka na ubezpieczenie zdrowotne?

Polski Ład – w jaki sposób będzie ustalana składka na ubezpieczenie zdrowotne?

Od chwili wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105), tzw. Polski Ład, polscy przedsiębiorcy żyją w permanentnym strachu przed niewydolnością finansową swojej firmy. Nic dziwnego – ciężko jest zdekodować intencje ustawodawcy, który wprowadzając nowelę mocno namieszał w obowiązującym porządku prawnym. Dzisiaj w praktyczny sposób o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych (tzw. skala podatkowa).

Polski Ład – wysokość składki

Podstawą opodatkowania w przypadku skali podatkowej jest dochód osiągnięty w ramach prowadzonej działalności. Podatnik rozlicza osiągnięte w ramach działalności przychody i pomniejsza je o odpowiadające im koszty uzyskania przychodów, tj. wydatki, jakie poniósł na swoje przedsiębiorstwo. Różnica pomiędzy przychodami a kosztami stanowi dochód (tzw. zysk netto).

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne od stycznia 2022 r. wynosi 9% dochodu z działalności gospodarczej ustalonej na rok kalendarzowy. Widoczne jest tu zatem odejście od obowiązującej dotychczas składki zdrowotnej wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – obecnie jest ona uzależniona od realnego dochodu.  

Mimo że podstawą dla obliczenia składki zdrowotnej stanowi dochód z działalności gospodarczej, to składka zdrowotna nie może być mniejsza od opłacanej w ramach minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku. Wynagrodzenie minimalne brutto od 1 stycznia 2022 r. wynosi 3.010,00 zł, zatem minimalna wysokość składki to 270,90 zł miesięcznie (9% z kwoty 3.010,00 zł).

Zobacz także: Co składa się na cenę profesjonalnego tłumaczenia prawniczego? 

Podstawa obliczania

Obliczenie podstawy opodatkowania według skali podatkowej następuje według następującej zależności:

  • dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym rozumiany jako różnica pomiędzy osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami; dochód pomniejszany jest o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;
  • dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku, i sumą kosztów uzyskania tych przychodów, poniesionych od początku roku. Następnie dochód powinien być pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach. Dochód nie jest pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Składkę zdrowotną za styczeń 2022 r. obliczamy na starych zasadach. Wobec faktu, że zasady Polskiego Ładu wchodzą od 1 lutego 2022 r., na wysokość składki za luty 2022 r. wpływ ma dochód uzyskany w styczniu 2022 r.

Przykład:

Przedsiębiorca A prowadzi działalność gospodarczą, z której przychody opodatkowane są według zasad ogólnych. W styczniu 2022 r. przychód z działalności wyniósł 5.000,00 zł, w lutym 9.000,00 zł, a w marcu 13.000,00 zł. Koszty jakie przedsiębiorca A poniósł w styczniu to 4.000,00 zł, w lutym – 2.000,00 zł, w marcu – 8.000,00 zł.

Obliczenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:

  1. za styczeń: obliczana na zasadach obowiązujących w grudniu 2021 r.;
  2. za luty: obliczamy od minimalnego wynagrodzenia, tj. od kwoty 3.010,00 zł, ponieważ dochód ustalony za styczeń (5.000,00 zł – 4.000,00 zł = 1.000,00 zł) będzie niższy od minimalnego wynagrodzenia;
  3. za marzec: jest to kwota dochodu za luty, tj. 7.000,00 zł, obliczony w sposób: suma przychodów za styczeń i luty minus suma kosztów za te miesiące minus dochód za miesiące poprzednie, zatem: (5.000,00 zł + 9.000,00 zł) – (4.000,00 zł + 2.000,00 zł) – 1.000,00 zł = 7.000,00 zł;
  4. za kwiecień: jest to kwota dochodu  za marzec, tj. 5.000,00 zł, ustalona w sposób: suma przychodów za styczeń, luty i marzec minus suma kosztów za te miesiące minus dochód za miesiące poprzednie, czyli: (5.000,00 zł + 9.000,00 zł + 13.000,00 zł) – (4.000,00 zł + 2.000,00 zł + 8.000,00 zł) – (1.000,00 zł + 7.000,00 zł) = 5.000,00 zł.

Polski Ład – termin opłacania składek

Zmianie ulegnie także termin, w jakich należy uiszczać składkę zdrowotną – dla skali podatkowej termin ten zostanie wydłużony do 20 dnia miesiąca następnego (tj. za luty 2022 r. składka będzie płatna do 20 marca 2022 r.).

Roczna podstawa obliczania

Pewnego rodzaju novum stanowi wprowadzenie zasady rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składki nadal będą obliczane od miesięcznej podstawy wymiaru, ale po zakończonym roku, przedsiębiorca dodatkowo będzie ustalał wysokość składki od rocznej podstawy jej wymiaru.

Obliczona w ten sposób składka roczna będzie wyższa lub niższa w stosunku do sumy opłaconych składek miesięcznych. Jeśli suma składek na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconych w ciągu roku, jest wyższa od rocznej podstawy wymiaru ustalonej składki, przedsiębiorcy będzie przysługiwał zwrot nadpłaty.

Sytuacja taka będzie miała miejsce np. w chwili osiągnięcia straty na koniec roku podatkowego i odprowadzania składek w kwocie wyższej niż minimalna.

Przykład:

Przedsiębiorca B prowadził działalność od 1 marca do 31 grudnia 2022 r. Za ten rok uzyskał dochód w wysokości 28.900,00 zł. Suma minimalnego wynagrodzenia za 10 miesięcy w 2022 r. wyniosła 30.100,00 zł (10 x 3.010,00 zł), dlatego roczna składka przedsiębiorcy B wyniesie 2.709,00 zł (30.100,00 zł x 9%).

O zwrot nadpłaconej składki można wystąpić w ciągu miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego, czyli do końca maja danego roku. Wnioski złożone po tym terminie nie będą rozpatrywane!

Nie taki diabeł straszny?

Ciężko jest o jednoznaczną ocenę poczynionych przez ustawodawcę zmian legislacyjnych. Można poczynić nieśmiałą tezę, że dla mikroprzedsiębiorców rozpoczynających lub „rozkręcających” swoją działalność w 2022 r., skala podatkowa oraz de facto podatek ukrywający się w składce zdrowotnej będzie miał znacznie korzystniejszy wymiar, niż dotychczasowe rozwiązania.

Przedsiębiorcy stawiający swoje pierwsze kroki w szeroko pojętym biznesie, na początku swojej ścieżki często muszą mierzyć się ze znacznie większymi wydatkami, niż pozyskiwanymi dochodami.

Nałożenie na nich  dziewięcioprocentowej stawki tytułem ubezpieczenia zdrowotnego, przy jednoczesnym osiąganiu niskiego dochodu będzie gwarantowało względną stabilność gospodarczą – nie będą już zobligowani do uiszczania nałożonej z góry składki zdrowotnej. Na marginesie należy wskazać, że tzw. mały ZUS wynosił do tej pory 647,59 zł.

Spis treści

O autorze