Ustawa o fundacjach stanowi, że fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami.
Jak założyć fundację?
Fundację może założyć osoba fizyczna, bez względu na obywatelstwo i miejsce zamieszkania. Mogą to być również osoby prawne mające siedzibę w Polsce lub za granicą. Przy czym fundacja, która ma prowadzić działalność na terenie jednego województwa, powinna mieć siedzibę na terenie województwa objętego działalnością tej fundacji. Warto przy tym zaznaczyć, że siedziba fundacji znajdować się powinna na terytorium Polski.
Formalności
Pierwszym krokiem, który należy poczynić zakładając fundację, jest złożenie oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji w formie aktu notarialnego. Jeżeli ustanowienie fundacji następuje w testamencie nie wymaga się zachowania takiej formy. Dokument taki powinien zawierać wskazany cel fundacji, jak również składniki majątkowe (pieniądze, papiery wartościowe, a także oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości) przeznaczone na jego realizację.
Statut
Działalność fundacji określona zostaje w statucie. W takim dokumencie należy zawrzeć takie informacje jak:
- nazwa,
- siedziba,
- majątek,
- cele,
- zasady,
- formy i zakres działalności fundacji,
- skład i organizację zarządu,
- sposób powoływania,
- obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków.
Ponadto w statucie powinny się znajdować wszelkie inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej. Dodajmy też, że wszelka działalność nieprzewidziana w statucie wymaga wprowadzenia zmiany do statutu.
Fundacja, a działalność gospodarcza
Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów. Jeżeli taka działalność jest prowadzona wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż tysiąc złotych.
Wpis do KRS
Fundacja podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, po czym uzyskuje ona osobowość prawną. Sąd dokonuje wpisu do KRS po stwierdzeniu, że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i są ważne. Postanowienie o wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego sąd wydaje ponadto po stwierdzeniu, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa.
Zarząd fundacji i nadzór nad nią
Zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz. Natomiast o zgodności działania fundacji z przepisami prawa orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek właściwego ministra lub starosty. Obowiązkiem fundacji jest coroczne złożenie właściwemu ministrowi sprawozdanie ze swojej działalności (nie muszą tego robić fundacje posiadające status organizacji pożytku publicznego, które zamieściły na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego sprawozdanie merytoryczne z działalności oraz sprawozdanie finansowe).
