Ulga IP BOX w dniu 1 stycznia 2019 roku została zaimplementowana do ustawy o PIT (art. 30ca ust. 2) oraz do ustawy o CIT (art. 24d ust. 2). Oznacza to, że skorzystać z niej mogą zarówno podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (osoby prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą), jak również podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (m.in. spółki osobowe czy spółki kapitałowe).

Celem wprowadzenia powyższych przepisów jest zachęta podatkowa dla przedsiębiorców, którzy prowadzą lub zastanawiają się nad podjęciem działań badawczo-rozwojowych, których efektem będzie pogłębianie ogólnie rozumianej wiedzy.

Dla kogo ulga IP BOX?

IP BOX uprawnia do skorzystania z niższej, 5% stawki podatku dochodowego w rocznym rozliczeniu tych podatków przez podmioty uzyskujące dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich kwalifikowanych praw własności intelektualnej w drodze działalności badawczo-rozwojowej (B+R).

Sama działalność badawczo-rozwojowa nie uprawnia jeszcze do korzystania z ulgi podatkowej. Oczywiście przede wszystkim działalność ta musi obejmować badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowane w sposób systematyczny w celu wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Przy czym podatnik musi być właścicielem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. W wyjątkowych sytuacjach takim prawem może być licencja wyłączna.

Dodatkowo podatnik musi spełniać warunki księgowe. IP BOX wymaga od przedsiębiorcy by ten prowadził osobną ewidencję w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodu. Co oznacza, że wyodrębnione muszą zostać przychody z danego prawa autorskiego od pozostałych przychodów.

Należy pamiętać, że zastosowanie preferencyjnej stawki jest uprawnieniem podatnika a nie obowiązkiem. Co więcej korzystanie z IP BOX jest niezależne od korzystania z ulgi B+R.

Czym są kwalifikowane prawa?

Zarówno przepis art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT, jak i art. 24d ust. 2 ustawy o CIT wskazuje katalog praw intelektualnych, które będą podlegały pod omawianą ulgę. Katalog ten ma charakter zamknięty, co też oznacza, że nie ma możliwości rozszerzenia go o inne praw.

Wspomniany katalog wskazuje takie prawa jak:

1. patenty;
2. prawo ochronne na wzór użytkowy;
3. prawo z rejestracji wzoru przemysłowego;
4. dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin;
5. prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu;
6. prawo z rejestracji topografii układu scalonego;
7. autorskie prawo do programu komputerowego;
8. wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin;

Nadania praw 1-5 dokonuje urząd patentowy na podstawie przeprowadzonej następczej kontroli merytorycznej w procesie rejestracji lub zgłoszenia. W przypadku prawa z rejestracji topografii układu scalonego oraz autorskiego prawa do programu komputerowego nie jest dokonywana kontrola merytoryczna, urząd dokonuje jedynie oceny formalnej zgłoszenia.

Zastosowanie 5% podatku dochodowego wiąże się z promowaniem działalności o charakterze innowacyjnym, co też oznacza, że ulgą tą objęte są tylko te prawa, które w sposób jednoznaczny wiążą się z działalnością o charakterze twórczym.

Dodatkowo, aby skorzystać z ulgi, wskazane prawa powinny podlegać ochronie na podstawie odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Jaki rodzaj dochodów uprawnia do IP BOX

Jak zostało wyżej wskazane, nie tylko dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa uprawnia do preferencji podatkowej. Z 5% podatku dochodowego mogą skorzystać również podatnicy, którzy osiągają dochód z:

1. opłaty lub należności wynikające z umowy licencyjnej;
2. kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
3. odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym w tym postępowaniu sądowym lub arbitrażu.

Jak ustalić podstawy opodatkowania

Podstawę opodatkowania dochodu stanowi kwalifikowany dochód z tych praw, tj. podstawę opodatkowania ustala się dla sumy kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw osiągniętych w roku podatkowym.

Przy czym do wskazanych kosztów nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, m.in. odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.

Związek z kwalifikowanym prawem powinien być  bezpośredni. Kosztami takimi będą więc w szczególności koszty surowców, wynagrodzeń, koszty laboratoryjne. 

A co jeżeli przedsiębiorca wykaże straty?

Omawiane przepisy przewidują także sposób rozliczania straty w odniesieniu do kwalifikowanych prawach własności intelektualnej.

Wykazaną stratę z kwalifikowanych praw w danym roku podatkowym odejmuje się od dochodu osiągniętego w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych z tego samego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, tego samego rodzaju produktu lub usługi lub tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej.