Groźbą bezprawną są zarówno groźby karalne, o których mowa w art. 190, ale również groźby spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej. Pamiętajmy jednak, że groźby nie stanowi zapowiedź spowodowania postępowania karnego, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem.
Jaka kara za groźby karalne?
Według art. 190 osoba, która grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. W takiej sytuacji ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Kiedy mamy do czynienia z groźbą?
Groźby karalne są przestępstwem przeciwko wolności. Do sytuacji takiej dochodzi, gdy sprawca grozi innej osobie pozbawieniem życia, pobiciem, podpaleniem czy jakimkolwiek innym przestępstwem. Możliwe jest, że nie kieruje się on rzeczywistą wolą dokonania takiego czynu. Wystarczająca przesłanką do złożenia zawiadomienia przestępstwa jest, że adresat groźby obawia się jej spełnienia, a obawa ta jest uzasadniona.
Jak może być wyrażona?
Groźba karalna może zostać wyrażona w wypowiedzi słownej, pisemnie, gestem. Istotne jest czy intencja przy wyrażaniu przekazu jest ewidentna. Groźba taka nie zawsze przekazana jest osobiście. Niezależnie od formy zapowiadana groźba i obawa powinna musi być uzasadniona. Zdarzenie musi być prawdopodobne.
Co nie jest groźbą karalną?
Pamiętajmy jednak, że groźby karalnej nie stanowi pouczenie świadka o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego zeznania czy zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie. Przekazanie takiego komunikatu nie jest bezprawne. Ponadto groźbą karalną nie jest przekazanie informacji o grożącym jej niebezpieczeństwie, jeżeli intencją zawiadamiającego jest ochronienie tej osoby przed zagrożeniem. Groźba może stanowić jedno ze znamion przestępstwa, np. w przypadku zgwałcenia, czy kradzieży rozbójniczej. W takim przypadku sprawca odpowiada za przestępstwo, które faktycznie popełnił, a nie za samą tylko groźbę.
Groźba karalna, a bezprawna
Polskie prawo rozróżnia groźbę karalną od groźby bezprawnej. Ta druga stanowi znamię wielu różnych przestępstw. Groźba bezprawna jest pojęciem szerszym. Jest nią chociażby zapowiedź rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub osoby mu najbliższej i zapowiedź spowodowania postępowania karnego w innym celu niż ochrona prawa naruszonego przestępstwem.
- ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1444).