Czym są ćwiczenia rezerwy?
Ćwiczenia rezerwy są określoną formą ćwiczeń wojskowych, na które powoływania zostają żołnierze rezerwy. Tylko w 2023 roku MON chce powołać do ćwiczeń wojskowych nawet 200 tys. osób. Powołania powinny przede wszystkim dotyczyć osób z ustalonym przydziałem mobilizacyjnym.
Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 655), ćwiczenia wojskowe odbyć muszą żołnierze rezerwy biernej. tj. osoby pozostające w uregulowanym stosunku ze służbą wojskową, ale nie pełniące innej służby wojskowej, niepodlegające militaryzacji oraz niemające ukończonych 55 lat (podoficer lub stopień oficerski – 63.wiek).
Art. 26 Konstytucji RP mówi także, że Specjalizacja sił zbrojnych i związana z tym modernizacja techniczna sił zbrojnych determinuje konieczność szkolenia rezerwistów i przygotowania ich do pracy z nowoczesnym sprzętem systematycznie wchodzącym w skład arsenału sił zbrojnych.
Rezerwiści pozostający w działaniach mobilizacyjnych bez regularnego szkolenia tracą z czasem wiedzę i umiejętności zdobyte w wojsku. Dlatego bardzo ważne jest utrzymywanie ich w dobrej kondycji, szkolenie oraz zapoznawanie z nowoczesną techniką wojskową i jej zastosowaniem.
Pracodawcy muszą zapewnić pracownikom bezpłatny urlop podczas ćwiczeń wojskowych. W przypadku wezwania w trybie zwykłym lub dobrowolnym urlop udzielany jest na wniosek rezerwisty, a w trybie niezwłocznym po zawiadomieniu przez kierownika wojskowego ośrodka rekrutacji.
Jak wyglądają ćwiczenia rezerwy i ile trwają?
W pierwszej kolejności uczestnicy szkolenia odświeżą zdobytą w przeszłości wiedzę. Ponadto zostaną zaznajomieni z najnowszego rodzaju bronią, sprzętem, aktualną technologią obronną i nowymi warunkami w wojsku. Plany szkoleniowe różnią się w zależności od ilości czasu, jaki rezerwiści spędzają w jednostce.
Osoba powołane na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe (do 30 dni) zostanie przeszkolona w garnizonie, jak i na poligonach. Szczegółowe plany są ustalane przez dowódcę danej jednostki wojskowej.
Program zależny jest od tego, dokąd trafią rezerwiści – wówczas w różnym stopniu wykorzystane mogą być ich dotychczasowe doświadczenia i umiejętności. Ponadto rezerwiści mogą uczestniczyć w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i akcjach poszukiwawczych. Jednak głównym celem ćwiczeń jest szkolenie umiejętności wojskowych.
Ćwiczenia, na które wzywani są rezerwiści bierni, mogą trwać następujący okres czasu: 1 dzień (do 24 godzin), krótkoterminowy (do 30 kolejnych dni), długoterminowy (do 90 kolejnych dni) lub rotacyjny (do 30 łącznie dni w roku, z przerwami w określone dni).
Jak uniknąć ćwiczeń rezerwy?
Przede wszystkim warto pamiętać, że od decyzji o poborze do wojska przysługuje odwołanie w ciągu 14 dni od chwili otrzymania wezwania. Obowiązek ten jest co do zasady odraczany do czasu kiedy np. zły stan zdrowia przeminie lub dana osoba wróci zza granicy i dopiero wówczas będzie mogła stawić się na czasowych ćwiczeniach wojskowych.
W przypadku niepojawienia się żadnego odwołania oraz powodu, można zostać zabranym i doprowadzonym na ćwiczenia przez policję, więc należy uważać.
Powołanie do wojska można odroczyć w czasie kiedy na przykład zachodzi konieczność opieki nad osobą bliską lub podczas nauki w szkole średniej, na studiach lub w seminarium duchowym. Kolejnym powodem aby uniknąć ćwiczeń rezerwy mogą być trudna sytuacja życiowa i problemy zawodowe.
Innym powodem może być ciężka choroba lub opieka nad chorą osobą, żoną, dzieckiem lub rodzicem. Może to być również sytuacja, w której komuś akurat urodziło się małe dziecko. Najczęściej w odwołaniu jednak stosuje się i powołuje na sprawy zawodowe.
Dla przykładu często stara się udowodnić, że ćwiczenia wojskowe mogą mieć szeroki zakres konsekwencji, w tym straty ekonomiczne, w zależności od charakteru zawodu i wykonywanej pracy. Taki problem może dotyczyć np. lekarza, który w danym terminie ma dużą ilość bardzo ważnych zabiegów.
Konsekwencje niestawienia się na ćwiczenia wojskowe
Wojskowe ćwiczenia rezerw są obowiązkowe dla wszystkich, którzy otrzymali wezwanie. Każda z osób może jednak odwołać się do z szefa Wojskowego Ośrodka Rekrutacji. Należy jednak uczynić to w ciągu 14 dni od doręczenia wezwania.
W przypadku kiedy osoba wezwana nie stawi się na ćwiczenia żołnierzy rezerwy, konsekwencje nieprzestrzegania przepisów określa art. 682 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o bezpieczeństwie wewnętrznym. Takie osoby mogą zostać zatrzymane przez policję i doprowadzone na ćwiczenia siłą. Ponadto grozi jej grzywna lub kara pozbawienia wolności.
Ćwiczenia rezerwy a pobyt za granicą
Obowiązek uczestniczenia w ćwiczeniach wojskowych określony jest w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej. Oznacza to, że rezerwiści, którzy zostali uznani za zdolnych do wykonania czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, podlegają obowiązkowi stawienia się na wezwanie do odbycia ćwiczeń rezerwy wojskowej. Osoby posiadające status rezerwistów, a zameldowane na stałe za granicą nie podlegają powołaniu.
Samo przebywanie za granicą lub wyjazd na wakacje nie zwalnia z obowiązku odbycia ćwiczeń wojskowych. Zwolnione z tego obowiązku są osoby, które stale mieszkają za granicą i wykazały to właściwym organom. Dowodem stałego pobytu za granicą jest np. brak meldunku na terytorium RP lub dowód stałego pobytu w innym państwie.
Należy również pamiętać, że według prawa obywatele polscy, zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, kończący w danym roku kalendarzowym 19 lat, są zobowiązani do stawienia się do kwalifikacji wojskowej.
Polscy obywatele będący jednocześnie obywatelami innych państw i stale przebywający poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej również nie podlegają powołaniu na ćwiczenia wojskowe co również, że nie podlegają oni obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej.
Przydatne wzory pism:
