Kryptowaluty, w tym Bitcoin, stały się przedmiotem wyroku I FSK 488/16  z 2 marca Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym sąd jednoznacznie wypowiedział się w kwestii ich opodatkowania. Pozyskiwanie dochodów z tytułu zmiany kursu walutowego lub ich sprzedaży zdefiniował w rozumieniu ustawy o PIT jako przychód z praw majątkowych.  4 kwietnia Ministerstwo Finansów poszerzyło interpretacje kwestii podatkowych kryptowalut wydając odpowiednie wytyczne. To one rozjaśniły jak należy stosować ustawę o PIT oraz VAT w ramach obrotu kryptowalutami. Co więcej, w tych wytycznych znalazła się najprawdopodobniej jedna z najostrzejszych regulacji podatkowych. Otóż Ministerstwo Finansów stwierdziło, że każda transakcja sprzedaży powinna podlegać również obowiązkowi uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Nowe kwestie podatkowe z pewnością zrodzą wiele problemów dla krypto-przedsiębiorców.

Bitcoin, a podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

W danych wytycznych można zauważyć, że Ministerstwo Finansów nie zaprzecza tezie wspomnianego na samym wstępie wyroku. Organ rozróżnia możliwość uzyskiwania przychodów z tytułu posiadania praw majątkowych albo prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z powyższym, zauważyć można, że dawniej obce zagadnienie, staje się coraz bardziej zrozumiałe. Stąd odnajdywane są konkretne rozwiązania regulacyjne, które już na samym wstępie rozróżniają obrót kryptowalutami przez szarego obywatela, a krypto-przedsiębiorcę.

Jeżeli chodzi o koszty uzyskania przychodu to Ministerstwo Finansów prezentuje następującą formę przy rozliczaniu podatku dochodowego:

• wydatki na zakup kryptowaluty ujmowane są w kosztach uzyskania przychodów w momencie poniesienia wydatku, tj. „na bieżąco”, czyli w momencie zakupu i według cen zakupu;
• przy rozliczaniu kosztów uzyskania przychodów z obrotu kryptowalutą brak jest podstaw prawnych do stosowania metody FIFO („pierwsze przyszło – pierwsze wyszło”).

Ogólnie rzecz ujmując ważne przy rozpoczęciu inwestycji w Bitcoiny, tak naprawdę podlegamy opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Jesteśmy również zobowiązani do prowadzenia księgi przychodów oraz rozchodów. Niemniej jednak, pamiętać należy, że taki zapis nie obowiązuje od momentu wydania wytycznych, ale od momentu powstania obowiązku podatkowego. Znaczy to tyle, że w momencie pierwszych przychodów z kryptowalut, nawet w 2009 roku zostaliśmy objęci owym obowiązkiem.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – gwóźdź do trumny kryptowalut?

Ogromną kontrowersją okryte zostały wytyczne poświęcone opodatkowaniu każdej sprzedaży lub zamiany kryptowalut. Sytuacja ma się następująco – jeżeli ktoś sprzedaje kryptowalutę, to 1 procent jej wartości stanowi podatek, który zapłacić musi kupujący. Jeżeli dochodzi do zamiany np. pomiędzy Etherum, a Bitcoinem, to wtedy solidarnie stronny owej czynności muszą uiść 1 procentowy podatek od wartości rynkowej zamiany.

Niemniej jednak, od powyżej wymienionych sytuacji istnieje wyjątek. Jeżeli w trakcie dokonywania transakcji strony będą podlegać obowiązkowi podatkowemu z tytułu ustawy o VAT, to nie będą musiały uiścić PCC.

Jak obliczać VAT przy obrocie kryptowalutami?

Słusznie Ministerstwo zauważyło, że w przypadku komercyjnej sprzedaży kryptowalut przez podatnika VAT dochodzi do świadczenia usługi. W związku z powyższym wystosowało ono wytyczne, które jasno wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie sprzedaży/wymiany kryptowaluty na walutę tradycyjną.

Kryptowaluty – czy cios w postaci wytycznych może przysporzyć problemów?

Nie ulega wątpliwości, że opublikowane wytyczne, w szczególności dotyczące PCC mogą zachwiać sytuacją na rynku. Co więcej, urzędy skarbowe wystosowują do przedsiębiorców pisma o udostępnienie danych klientów, których obsługą się zajmują. W tej całej sytuacji nie wolno również zapominać, że podatek należy zapłacić w momencie powstania jego obowiązku.

Biorąc pod uwagę powyższe, niezależnie, że dane wytyczne pojawiły się dopiero teraz, to powinny mieć zastosowanie do sytuacji przeszłych. Oznacza to, że dany obowiązek powstał już dawno, a dopiero teraz wyklarowało się jak należy go spełnić. Prowadzi to do sytuacji, że przeciętni oraz profesjonalni inwestorzy powinni dokładnie prześledzić wszystkie dokonane przez nich transakcje.

Komplikacja jaka narosła wraz z wydaniem owych wytycznych wymaga przede wszystkim konsultacji ze specjalistami od prawa nowych technologii. Powyższe zdanie tyczy się w szczególności osób, które w roku 2017 dokonały nawet kilka obrotów kryptowalutami. Niedopełnienie lub niestaranne spełnienie danego obowiązku może skutkować bolesnymi sankcjami karno-skarbowymi, które mogą uprzykrzyć życie.

Autor: Przemysław Szot