Przepis art. 405 k.c. stanowi, że każdy kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do zwrotu owej korzyści w naturze. Natomiast gdyby to było niemożliwe, do zwrotu jej wartości. Ustawa zobowiązuje do zwrotu korzyści nie tylko bezpośrednio uzyskanej, lecz także wszystkiego, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody. Kodeks cywilny rozszerza instytucje bezpodstawnego wzbogacenia również na osoby trzecie. Jeżeli ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, rozporządził korzyścią na rzecz osoby trzeciej bezpłatnie, obowiązek wydania korzyści przechodzi na tę osobę trzecią.

Zwrot należności

Osoba zobowiązana do wydania korzyści może żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych i o tyle, o ile nie znalazły pokrycia w użytku, który z nich osiągnął. Natomiast zwrotu innych nakładów może żądać tylko w przypadku jeżeli zwiększyły one wartość korzyści w chwili jej wydania. Osoba zobowiązana może również zabrać te nakłady, przywracając stan poprzedni. Osoba która podczas wykonywania nakładów wiedziała, że korzyść jej się nie należy, może żądać zwrotu nakładów o ile zwiększają wartość korzyści w chwili jej wydania. W przypadku obowiązku zwrotu nakładów, sąd może zamiast wydania korzyści w naturze nakazać zwrot wartości w pieniądzu z odliczeniem wartości nakładów, które żądający byłby obowiązany zwrócić.

Obowiązek wydania korzyści

Zgodnie z normą artykułu 409 k.c. obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa. W przypadku gdy osoba, która korzyść uzyskała, zużyła ją lub utraciła w taki sposób, że nie jest już wzbogacona. Chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinna była liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Nie można żądać zwrotu świadczenia w sytuacji, gdy:

• Spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej.
• Spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego.
• Świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu.
• Świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.

Sąd może orzec przepadek świadczenia na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli świadczenie to zostało świadomie spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym. Jeżeli przedmiot świadczenia został zużyty lub utracony, przepadkowi może ulec jego wartość.