Materię omawianych uprawnień reguluje przepis art. 47c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z nim, bez kolejki do lekarza mają prawo się udać:
- kobiety w ciąży;
- inwalidzi wojenni i wojskowi;
- kombatanci oraz niektóre osoby represjonowane będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
- uprawnieni żołnierze lub pracownicy oraz weterani poszkodowani w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa;
- Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi,
- Zasłużeni Dawcy Przeszczepów,
- świadczeniobiorcy do 18. roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenia albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
- działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych.
Oprócz osób wskazanych w art. 47c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, poza kolejnością przyjmowani są także pacjenci w sprawach nagłych. Chodzi o sytuacje, w których istnieje konieczność natychmiastowego udzielenia im pomocy ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia. Pacjenci ci są przyjmowani niezwłocznie, przed pacjentami oczekującymi zgodnie z listą – również przed tymi uprawnionymi.
Warto mieć na uwadze, że Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi oraz Zasłużeni Dawcy Przeszczepu, na mocy ustawy o refundacji leków, mają prawo do bezpłatnego – do wysokości limitu finansowania, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o refundacji leków – zaopatrzenia w leki objęte wykazem leków refundowanych oraz leki recepturowe.
W jakim terminie osoby upragnione powinny zostać przyjęte do lekarza?
Co do zasady osoba rejestrująca wizytę w przychodni lub szpitalu, po okazaniu ważnego dokumentu, powinna zostać przyjęta do lekarza jeszcze tego samego dnia. W przypadku natomiast, gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, wyznaczany jest inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej listy oczekujących.
Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Warto pamiętać, że przyjęcie w dniu zgłoszenia, nie oznacza, iż osoba uprawniona ma pierwszeństwo przed wszystkimi pajetami oczekującymi do lekarza danego dnia. „Pisząc” prościej, że ma pierwszy numerek do lekarza i wchodzi od razu po rejestracji do gabinetu.
Termin przyjęcia poza kolejnością oczekujących odnosi się do wpisu na listę pacjentów danego dnia, nie ma już zastosowania do kolejności osób oczekujących tego dnia na wizytę.
Jak udokumentować uprawnienie?
Pacjent chcący skorzystać ze swojego uprawnienia, w czasie rejestracji, powinien okazać odpowiedni dokument.
Potwierdzeniem uprawnień są:
- Legitymacja Inwalidy Wojennego i Wojskowego wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o symbolu ZUS;
- Legitymacja Osoby Represjonowanej wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o symbolu Rw-52;
- Legitymacja Kombatanta wydawana przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych;
- Legitymacja Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi wydana przez Zarząd Okręgowy Polskiego Czerwonego Krzyża;
- Legitymacja Zasłużonego Dawcy Przeszczepu wydana przez Ministra Zdrowia.
Wyłączenia
Nie w każdym przypadku osoby uprawnione mogą korzystać z ustawowego przywileju. Istnieje szereg wyłączeń, przez które uprawnieni będą musieli „czekać w kolejce” zgodnie z ogólnymi zasadami przyjęć. Wyłączenie przepisów dotyczących listy oczekujących odnosi się w szczególności do:
- osób objętych planem leczenia, czyli kontynuujących proces leczniczy, wymagających okresowego, w ściśle ustalonych terminach, wykonywania kolejnych etapów świadczenia (np. kolejnych wizyt, badań);
- osób podlegających obowiązkowemu leczeniu na podstawie decyzji sądu;
- osób przyjmowanych w ramach świadczeń pohospitalizacyjnych;
- osób, które są wpisywane na krajowe listy oczekujących na przeszczep komórek, tkanek i narządów;
- osób objętych diagnostyką i leczeniem onkologicznym (zastosowanie mają wówczas przepisy dot. kart DiLO.
- ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1510).
- ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1844).
Podobne wzory pism:
