Co jeżeli jednak uznasz, że dzieło nie spełnia wszystkich twoich wymagań i potrzebne będzie naniesienie stosownych zmian? Jeżeli chciałbyś dokonać zmian w utworze, każdorazowo powinieneś zwrócić się do twórcy o pozwolenie na naniesienie modyfikacji. Gwarantuje to prawo do integralności utworu.
Prawo do integralności utworu
Prawo do integralności utworu zostało uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako u.p.a.). Nabywcą w rozumieniu u.p.a. jest osoba, która nabyła autorskie prawa majątkowe, uzyskała zezwolenie lub licencję na korzystanie z utworu, oraz ta, która odziedziczyła owe prawa autorskie.
Należy mieć na uwadze, że prawo do integralności utworu nigdy nie wygasa i pozostaje przy twórcy na zawsze. Zgodnie z art. 35 u.p.a. korzystanie z dzieła przez jego nabywcę nie może godzić w słuszne interesy twórcy. Oznacza to, że prawo nabywcy do swobodnego ingerowania w treść utworu zostaje ograniczone.
W judykaturze oraz doktrynie przyjmuje się, że prawo do integralności utworu jest wynikiem emocjonalnego związku autora ze swoim dziełem, przez co jego osobiste prawa do stworzonego dzieła muszą podlegać zaostrzonej ochronie. Co więcej, prawo to nie pozwala na zrzeczenie się lub zbycie przez twórcę swoich osobistych prawa autorskich.
Naruszenie prawa do integralności utworu
Naruszeniem prawa do integralności utworu są wszelkie zachowania, które mogą wypaczać sens dzieła, nadmierne uwypuklać tylko jeden jego aspekt utworu itd., co z kolei może doprowadzić do naruszenia więzi między twórcą a jego działem.
Oznacza to, że do naruszenia osobistego prawa autorskiego może dojść wskutek dokonania zmian w dziele, pominięcia jego części, wprowadzenia dodatków lub uzupełnień oraz nierzetelnego wykonania utworu.
W przypadku naruszenia osobistych praw autorskich twórcy ma on prawo do tzw. nadzoru autorskiego. Nadzór autorski uprawnia twórcę do wezwania nabywcy do zaniechania naruszenia. Jeżeli jednakże okaże się ono bezskuteczne, autor wówczas może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć, zachowując jednocześnie prawo do wynagrodzenia określonego w umowie.
Ograniczenia
Pomimo prawa do integralności utworu, będącego zasadą generalną, wskazać należy, że nie każda zmiana będzie stanowiła naruszenie osobistych praw autorskich twórcy. Nabywca ma prawo do drobnych modyfikacji treści lub formy dzieła.
Przy czym zmiany te są dozwolone pod warunkiem, że spowodowane są oczywistą koniecznością, a autor nie miałby uzasadnionych podstaw do sprzeciwienia się im.
W niektórych przypadkach także celowe ośmieszenie cudzego utworu lub wypaczenie jego wymowy nie będzie naruszeniem. Przy czym chodzi tu głównie o sytuacje, w których dany utwór jest inspiracją dla stworzenia parodii, pastiszu czy satyry.
Zgoda autora na ingerowanie w jego utwór
Zgodnie z u.p.a. naniesienie zmian w utworze za każdym razem wymaga pozwolenia. Zgoda twórcy może zostać wyrażona na trzy sposoby. Pozwolenie może zostać zawarte w umowie o przeniesieniu majątkowych praw autorskich, może zostać udzielone na prośbę nabywcy w formie oddzielanego oświadczenia wydanego po zawarciu umowy, jak również zgoda może zostać wydana po dokonaniu już zmian w dziele.
Jeżeli ingerencja w utwór będzie zbyt istotna i spowoduje zerwanie lub co najmniej osłabienie więzi twórcy z utworem, to zarzut naruszenia osobistych praw autorskich będzie skuteczny.
Polecane wzory pism:
