Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie daje gwarancji na zaspokojenie egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, ma on prawo do złożenia wniosku o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku.
Wniosek o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku jest żądaniem wierzyciela do nałożenia przez sąd obowiązku na dłużnika do złożenia wykazu:
- majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują;
- przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują,
- przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych lub informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych, których przedmiotem jest rzecz lub prawo o wartości przekraczającej w dniu dokonania tych czynności wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2017 r. 847), dokonanych na rzecz osób trzecich, w pięcioletnim okresie poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.
Wyjawienie majątku przed wszczęciem egzekucji
Zgodnie z przepisem art. 913 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, wierzyciel może żądać wyjawienia majątku także przed wszczęciem egzekucji, jeżeli:
- uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy;
- po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty.
Wyjawienie oszczędności dłużnika znajdujące się na rachunku bankowym
Przepisy o wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio do wyjawienia przez dłużnika stanu oszczędności na rachunkach bankowych w związku z żądaniem wydania książeczki oszczędnościowej lub innego dowodu posiadania wkładu.
W wykazie majątku dłużnik jest obowiązany podać:
- czy na rachunku bankowym posiada oszczędności, jeżeli tak to w jakiej kwocie;
- w jakim banku zostały zgromadzone oszczędności;
- na jakim rachunku zostały zgromadzone oszczędności.
Jakie dokumenty będą potrzebne?
Do wniosku o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku. Jeżeli natomiast wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, potrzebny będzie także tytuł wykonawczy.
Rozpoznanie wniosku przez sąd
Sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron. Wykaz i przyrzeczenie od dłużnika sąd odbiera na pierwszym posiedzeniu. W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi dodatkowy termin, jednakże nie dłuższy niż tydzień.
Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu albo stawiwszy się, nie złoży wykazu lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie bądź odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie. W wyjątkowych sytuacjach sąd może również zastosować wobec dłużnika areszt nieprzekraczający miesiąca.
W przypadku uchylanie się dłużnika od wydania książeczki oszczędnościowej lub innego odpowiedniego dowodu albo wskazania osoby, u której się one znajdują, sąd ma prawo postąpić analogicznie jak w przypadku odmowy wyjawienia majątku.
Właściwość sądowa
Wniosek o zobowiązanie dłużnika do wyjawienia majątku należy złożyć w sądzie właściwości ogólnej dłużnika.
