Błąd w sztuce lekarskiej to najogólniej ujmując rażące naruszenie reguł postępowania zawodowego, które w konkretnym przypadku, na podstawie doświadczeń nauki i praktyki, nakazują konkretne zachowanie lekarza.
Czym jest błąd w sztuce lekarskiej?
Błąd w sztuce lekarskiej, jak również błąd lekarski czy medyczny, nie został zdefiniowany ustawowo. Jednakże ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta posługuje się sformułowaniem „zdarzenie medyczne”, które możemy interpretować jako właśnie błąd lekarski.
Zdarzenie medyczne odnosi się do zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenia jego ciała, rozstroju zdrowia bądź śmierci – w wyniku błędnego leczenia lub postawienia diagnozy.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2013 roku (sygn. akt: II KK 124/12) określił błąd medyczny jako czynność leczniczą wykonaną niezgodnie z zasadami wiedzy i sztuki medycznej.
Rozumieć go należy w szerokim znaczeniu. Obejmuje zarówno terapię, jak i diagnozę oraz profilaktykę chorób, jeśli zachowanie lekarza naruszyło obiektywny obowiązek ostrożności i doprowadziło do negatywnych dla pacjenta skutków.
Najczęstszymi przykładami sytuacji skutkującymi wszczęcie spraw przeciwko lekarzom jest:
- śmierć pacjenta wskutek rutynowego zabiegu;
- ciężkie powikłania w przebiegu schorzeń, niemieszczące się w granicach ryzyka związanego z daną chorobą;
- postawienie nieprawidłowej diagnozy;
- odmowa przyjęcia do placówki leczniczej;
- brak zainteresowania personelu szpitala stanem zdrowia pacjenta;
- brak zgody pacjenta na zabieg, wykonanego przez lekarza.
Charakter odpowiedzialności
Zasadą jest, iż lekarz za błąd w sztuce lekarskiej może odpowiadać jedynie w wypadku zawinionego działania. Oznacza to, że lekarz będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności jedynie w wypadku, gdy jego postępowanie będzie charakteryzowało się zarówno obiektywną, jak i subiektywną niewłaściwością postępowania.
Element obiektywny występuje w sytuacji naruszenia zasad wiedzy i doświadczenia medycznego, natomiast element subiektywny odnosi się do niezachowania przez lekarza staranności, ocenianej przy przyjęciu kryterium wysokiego poziomu przeciętnej staranności zawodowej.
Odpowiedzialność za błąd medyczny
Odpowiedzialność cywilna jest związana z odpowiedzialnością majątkową. Osoba poszkodowana ma prawo domagać się odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Odszkodowanie przysługuje osobie, która w wyniku niewłaściwej praktyki lekarskiej doznała szkód i cierpień fizycznych.
W sytuacji natomiast jeżeli poszkodowany doznał uszczerbku lub cierpienia psychicznego bądź innej szkody niematerialnej, może domagać się zadośćuczynienia. Co więcej, jeżeli poszkodowany doznał długotrwałych szkód na zdrowiu, zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoku na przyszłość, może żądać zasądzenia renty.
Częstokrotnie zdarza się, iż w wyniku błędu lekarskiego, poszkodowany pacjent musi przechodzić dodatkowe zabiegi czy rehabilitację, mające na celu zminimalizowanie efektów wcześniejszego błędnego leczenia. W takiej sytuacji poszkodowany ma prawo wnosić o zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji.
Dochodząc swoich roszczeń pieniężnych, pacjenci zobowiązani są określić wysokość roszczeń, a także wykazać, że jest ona uzasadniona w świetle okoliczności ich sprawy.
Odpowiedzialność karna grozi pracownikowi służby muzycznej w sytuacji, kiedy popełniony przez niego błąd medyczny wypełnia znamiona przestępstwa narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia bądź ciężkiego uszczerbku na zdrowiu; spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu; naruszenia czynności narządu lub rozstrój zdrowia lub nieumyślnego spowodowania śmierci.
Sprawa cywilna czy karna?
Poszkodowany może dochodzić swoich praw w obu trybach. Jednakże należy pamiętać, że w procesie karnym, zasadniczo sąd orzeka jedynie co do winy za popełnione przestępstwo. Nawet w przypadku wszczęcia sprawy karnej, roszczenia odszkodowawcze zazwyczaj muszą być dochodzone dodatkowo w procesie cywilnym.
Ważny dla poszkodowanego zapewne jest fakt, iż przeprowadzanie dowodów z opinii biegłych w procesie karnym nie obciąża go finansowo, w cywilnym na czas rozprawy musi pokryć je samodzielnie.
Co więcej, wyrok skazujący w sprawie karnej jest wiążący dla sądu cywilnego w przyszłej sprawie odszkodowawczej. W takiej sytuacji poszkodowany, przed sądem cywilnym, nie musi już udowadniać winy sprawcy. Wystarczy wskazać szkodę i związek przyczynowy z zawinionym działaniem lub zaniechaniem pracownika służby medycznej.
Udowodnienie błędu medycznego
Zasadą jest, iż to na poszkodowanym ciąży obowiązek wykazania, że w trakcie leczenia doszło do rażących nieprawidłowości lub zaniedbań.
Analizując sprawę pod kontem wyszukania i udowodnienia błędu w sztuce lekarskiej, należy zwrócić uwagę na:
- sposób przeprowadzenia analizy objawów;
- czas i prawidłowość postawienia diagnozy;
- wykorzystanie wszystkich niezbędnych sposobów diagnozy;
- czas reagowania na pojawiające się nieprawidłowości;
- przeprowadzenie wstępnej analizy na alergie lub nietolerancje na dane zabiegi lub lekarstwa;
- nieprawidłowości w leczeniu farmakologicznym (nieprawidłowo przypisane lekarstwa, błędne leczenie ze sobą lekarstw);
- posiadanie przez personel odpowiednich kompetencji.
Należy pamiętać, że oprócz ustalenia wielkości doznanej szkody oraz udowodnienia winy sprawcy, poszkodowany musi dodatkowo wykazać związek przyczynowo-skutkowy między powstaniem szkody a winą lekarza.
Oznacza to, że na sali sądowej poszkodowany będzie musiał uzasadnić, że powstała szkoda na zdrowiu jest ścisłym następstwem czynu, bądź zaniechania lekarza.
- ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
- ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny.
- ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Podobne wzory pism:
