Umowa licencyjna to umowa, na podstawie której licencjodawca uprawnia licencjobiorcę do korzystania z utworu w określony sposób. W umowie licencyjnej autor nie wyzbywa się autorskich praw majątkowych, a jedynie upoważnia do korzystania z utworu na określonym polu eksploatacji.
Umowa licencyjna jest umową uprawniającą licencjodawcę do korzystania z utworu, jednak prawa majątkowe pozostają przy twórcy. W umowie licencyjnej licencjobiorca może jedynie korzystać z praw określonych w umowie.
Licencja ponadto upoważnia licencjodawcę do udzielenia wielu licencji na danym polu eksploatacji. Nie jest to możliwe w przypadku przeniesienia autorskich praw majątkowych, ponieważ nie można przenieść tych samych praw na dwie różne osoby.
Licencja
Licencjodawca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania.
Umowa może zastrzegać wyłączność do korzystania z utworu w określony sposób – nazywamy to licencją wyłączną. Jeżeli umowa takiego zastrzeżenia nie posiada, licencja może zostać udzielona wielu osobom na tym samym polu eksploatacji – licencja niewyłączna.
Licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji, chyba że umowa wyraźnie wskazuje na takie upoważnienie.
Jeśli w umowie nie postanowiono inaczej, licencja ogranicza się do terytorium Polski i zostaje zawarta na okres 5 lat. Jeśli w umowie nie określono typu licencji, domniemywa się, że zawarto licencję niewyłączną.
Charakter umowy licencyjnej
Umowa licencyjna nie zawsze stanowi odrębną umowę. Bardzo często postanowienia dotyczące udzielania licencji są częścią innych umów, np. umów o świadczenie usług, umów o dzieło.
Umowa licencyjna – elementy
Data oraz miejsce zawarcia umowy
Strony umowy
Umowa powinna dokładnie określać, między jakimi stronami została zawarta. W umowie licencyjnej stronami umowy są licencjodawca – właściciel danej własności intelektualnej lub podmiot uprawniony do udzielania licencji; oraz licencjobiorca – nabywca licencji, którym może być osoba fizyczna lub prawna.
Obligatoryjne dane osoby fizycznej to: imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr dowodu tożsamości, PESEL. Dane osób prawnych: nazwa, adres siedziba, NIP oraz dane osoby reprezentującej dany podmiot.
Przedmiot licencji
Przedmiotem licencji jest utwór. Utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia
Umowa może dotyczyć:
- istniejącego utworu;
- utworu mającego powstać.
Typ licencji
Wyróżnia się dwa typy umów licencyjnych:
- licencja wyłączna – licencjodawca zobowiązuje się, że nie będzie udzielał licencji innym podmiotom na danym polu eksploatacji. W umowie szczegółowo powinny zostać określone pola eksploatacji. Udzielenie licencji wyłącznej zabrania licencjodawcy udzielać licencji na danym polu eksploatacji innym osobom. W przypadku licencji wyłącznej licencjobiorca jest ponadto uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych, w zakresie, na jaki została udzielona licencja. Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
- licencja niewyłączna – licencjodawca nie jest ograniczony udzieloną już licencją na danym polu eksploatacji, co znaczy, że może udzielić upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu w tym samym zakresie. Umowa licencji niewyłącznej może zostać zawarta w dowolnej formie, m.in. pisemnej, ustnej czy dorozumianej.
Zakres uprawnień
Umowa powinna szczegółowo określać, do jakich pól eksploatacyjnych i w jakim zakresie licencja została udzielona. Sformułowania muszą jednoznaczne i wyraźnie wskazywać na objęty umową sposób korzystania z dzieła.
Ustawa o prawie autorskim zabrania obejmować umową nieznanych w chwili jej zawierania pól eksploatacji oraz zabrania zawierać umowy w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Takie postanowienia w umowie będą nieważne.
Przykładowe pola eksploatacji w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu należą:
- technika drukarska, w przypadku wydania utworu w formie wydrukowanej książki;
- technika reprograficzna, w przypadku kopiowania materiałów papierniczych;
- zapis magnetyczny, w przypadku utrwalania obrazu lub dźwięku na kasecie;
- zapis techniką cyfrową, w przypadku utrwalania obrazu lub dźwięku poprzez cyfrowe przetwarzanie;
Przykładowe pola eksploatacji w zakresie obrotu i rozpowszechniania utworów:
- wprowadzenie do obrotu – udostępnienie utworu w celu jego używania;
- użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
- publiczne wykonanie;
- wystawienie;
- wyświetlanie;
- odtworzenie;
- nadawanie i reemitowanie;
- publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. Jest to definicja ujmująca istotę wszystkich mediów cyfrowych, w szczególności Internetu.
Okres obowiązywania umowy i wypowiedzenie
Jeżeli w umowie nie postanowiono inaczej, przyjmuje się, że zarówno licencja wyłączna, jak i niewyłączna została udzielona na okres 5 lat. Ustawa nie przewiduje możliwości jej wypowiedzenia, ale w ramach swobody umów strony mogą przewidzieć taką możliwość w treści umowy.
Zgodnie z przepisami ustawy strony mogą zawrzeć umowę na czas nieoznaczony, z rocznym terminem wypowiedzenia na koniec roku kalendarzowego. Strony mogą również w umowie ustalić inny termin wypowiedzenia. Licencję udzieloną na okres dłuższy niż 5 lat, po upływie tego terminu, uważa się za udzieloną na czas nieoznaczony. Po upływie 5 lat umowa ta podlega wypowiedzeniu w taki sam sposób jak umowa zawarta na czas nieoznaczony.
Gwarancja i odpowiedzialność
Strony w umowie mogą uregulować odpowiedzialność za wady prawne utworu, np. poprzez wprowadzenie bezwzględnej, niezależnej od winy, odpowiedzialności licencjodawcy, w sytuacji, jeśli okaże się, że nie był on uprawniony do udzielenia licencji oraz gdy eksploatacja utworu narusza prawa osób trzecich.
W przypadku wad fizycznych utworu strony powinny określić zasady udzielenia gwarancji. W przypadku pominięcia przez strony kwestii odpowiedzialności, zastosowanie mają art. 55 ustawy o prawie autorskim.
Wynagrodzenie
Umowa powinna określać wysokość wynagrodzenia za udzieloną licencję. Wynagrodzenie może mieć formę zryczałtowaną; opłat okresowych uzależnionych od wysokości obrotu np. zysku, dochodu; lub być kombinacją obu form płatności. Wysokość stawek określają przepisy art. 11010 i następne ustawy o prawie autorskim.
Postanowienia końcowe
Postanowienia końcowe dotyczą zapisów m.in. o możliwości wprowadzania zmian do umowy; liczbie egzemplarzy umowy; zastosowaniu odpowiednich przepisów prawa w sprawach nieuregulowanych umową; trybie rozstrzygania ewentualnych sporów oraz informacji o załącznikach.
Podobne wzory pism:
