Działalność nierejestrowana jest przeznaczona dla osób fizycznych, które w przeciągu ostatnich 5 lat nie prowadziły działalności. Nowy przedsiębiorca ma możliwość prowadzenia firmy bez większych formalności i zobowiązań aż do momentu, gdy jego przychody przekroczą określony próg.

Kto może skorzystać z nowych przepisów?

Warunki korzystania z działalności rejestrowanej zostały uregulowane w art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, będącej częścią Konstytucji biznesu.

Zgodnie ze wspomnianą ustawą działalność nierejestrowana to działalność, z której przychód w skali miesiąca przekracza 50% aktualnej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2021 roku jest to 1.400 zł miesięcznie. Drugim warunkiem jest brak wykonywania działalności gospodarczej w trakcie ostatnich 60 miesięcy tj. 5 lat.

Należy pamiętać, że działalność nierejestrowana nie może być prowadzona w formie spółki cywilnej. Firmą na próbę nie zostanie również działalność wymagająca koncesji lub specjalnych zezwoleń.

Obowiązki firmy na próbę

Mimo wielu ułatwień, przedsiębiorca nierejestrowany wciąż ma pewne obowiązki wobec organów państwowych. Przedsiębiorca musi przestrzegać wszelkich przepisów odnoszących się do ochrony konsumentów.

Oznacza to, że niezależnie od wielkości sprzedaży towarów czy usług przedsiębiorca musi zapewnić konsumentowi prawo do reklamacji, rękojmi czy odstąpienia od umowy (przy działalności w Internecie).

Co więcej, omawiany przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia rejestru sprzedaży. Każda wykonana praca, nawet ta jeszcze nie opłacona, musi zostać zewidencjonowana w rejestrze sprzedaży.

W przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych najpierw należy ustalić, czy jest wymagana tym zakresie kasa fiskalna. Jeżeli tak, przedsiębiorca nierejestrowy jest zobowiązany do jej zakupu i wydawania paragonów.

Jeżeli natomiast sprzedaż podlega zwolnieniu z obowiązku rejestracji na kasie fiskalnej, powinna być udokumentowana w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej. Sprzedaż dla innych firm należy zawsze udokumentować fakturą.

PIT w działalności nierejestrowej  

Osoba prowadząca firmę na próbę musi na równi z innymi przedsiębiorcami odprowadzać podatek dochodowy. Osiągane dochody są opodatkowane, jednakże obwiązują je inne zasady, niż zarejestrowana działalność gospodarcza.

Przychody uzyskane z prowadzenia działalności nierejestrowanej są wykazywane jedynie w zeznaniu rocznym podatnika, składanym na formularzu PIT-36. Przy tym rodzaju działalności nie ma obowiązku wykazywania dochodów co miesiąc lub co kwartał. Przychody z próbnej firmy są opodatkowane na zasadach ogólnych na podstawie skali podatkowej, tj. 18 proc., a powyżej 85 525 zł – 32 proc.

Co z VATem?

Istnieją rodzaje działalności, które z mocy samego prawa podlegają obowiązkowej rejestracji VAT. Obowiązek dotyczy osób, które:

1. sprzedają:

• wyroby jubilerskie, metale szlachetne czy złom;
• sprzedają towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych;
• sprzedają (w określonych przypadkach) budynki, budowle lub ich części oraz tereny budowlane;
• sprzedają nowe środki transportu;

2. świadczą usługi:

• prawnicze;
• jubilerskie;
• w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt; jak również związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego;

3. nie posiadają siedziby działalności gospodarczej w Polsce.

Przedsiębiorcy, którzy zajmują się jedną z wyżej wymienionych działalnością, muszą dokonać rejestracji. Należy tego dokonać na druku VAT-R w urzędzie skarbowym.

Przedsiębiorca nierejestrowy a ZUS

Osoby prowadzące działalność nierejestrową nie mają obowiązku opłacania składek ZUS ani społecznych, ani też zdrowotnych. Wynika to z faktu, że taki przedsiębiorca nie musi dokonywać czynności rejestracyjnych do ZUS-u.

Działalność nierejestrowana – reasumując

Założenie firmy na próbę pozwala ominąć wiele formalności oraz obowiązków, które posiada przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą. Przedsiębiorca nierejestrowy nie musi rejestrować się CEIDG, GUS oraz ZUS.

Co więcej, nie musi opłacać składek zdrowotnych i społecznych. Posiada ułatwienie także w kwestii rozliczania PIT. Można stwierdzić więc, że działalność nierejestrowana to bardzo trafne rozwiązanie dla osób, które zastanawiają się nad wystartowaniem z własnym biznesem oraz osób, które na działalności gospodarczej chciałyby sobie jedynie „dorobić”.