Rower jest środkiem lokomocji dostępnym dla każdego. Osoby pełnoletnie nie potrzebują żadnych dokumentów potwierdzających ich umiejętności (prawo jazdy, karta rower), aby wsiąść na rower. Dzieci natomiast po skończeniu 10 lat mogą postarać się o wyrobienie karty rowerowej.

Dokument ten wydaje nieodpłatnie dyrektor szkoły, po zakończeniu kuru i zdaniu egzaminu. Karta rowerowa jest ważna, aż do skończenia przez dziecko 18. roku życia.

Do jazdy na rowerze należy przygotować się jeszcze przed jego użyciem

Rower, aby był przygotowany do ruchu drogowego musi posiadać niezbędne elementy wyposażenia.

Niezbędnym wyposażeniem każdego pojazdu są światła. W przypadku rowerzysty, światła te muszą być włączone podczas jazdy w czasie od zmierzchu do świtu, w warunkach złej widoczności, oraz w tunelu. Światło nie może być zamontowane powyżej 1,5 m ponad drogą (obowiązuje bezwzględny zakaz używania lamp czołowych montowanych na kasku lub bezpośrednio na głowie kierowcy).

Pojazd cyklisty powinien być wyposażony w:

• lampkę przednią białą lub żółtą o świetle ciągłym lub migającym;
• światło tylne czerwone lub czerwony odblask.

Co ważne, na stałe do roweru przymocowane musi być jedynie tylne czerwone światło odblaskowe. Inne wymagane lampy, jeżeli nie są wymagane (np. w czasie dnia) nie muszą być zamontowane.

Poza światłami przepisy wymagają wyposażenia roweru w:

• co najmniej jeden sprawny hamulec;
• sygnalizator ostrzegawczy (np. dzwonek, trąbka rowerowa) o nieprzeraźliwym dźwięku.

Bezpieczna jazda, czyli jaka?

Przepisy o ruchu drogowym zabraniają jazdy na rowerze bez trzymania rąk na kierownicy, czyli tzw. „jazdy bez trzymaki”. Kierownicę należy trzymać co najmniej jedną ręką (np. w czasie sygnalizowania skrętu).

Co więcej rowerzysta obowiązany jest do stałego trzymania nóg na pedałach. Podczas jazdy nie wolno korzystać z absorbujących uwagę urządzeń elektronicznych. Możemy rozmawiać przez telefon wyłącznie za pomocą zestawu głośnomówiącego.

Na rower z małym dzieckiem

Rowerzyście wolno przewozić dziecko do lat 7 na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest przewożenia pociechy w specjalnym foteliku. Fotelik można zamontować z przodu, tj. między kierownicą a siodełkiem lub z tyłu, tj. na bagażniku.

Drugim sposobem jest dołączenie do roweru przyczepki, w której można umieścić dziecko. Należy jednak pamiętać, że długość roweru z przyczepką nie może przekraczać 4 metrów. Co więcej przewożąc dziecko w przyczepce możemy korzystać jedynie ze ścieżki rowerowej lub jezdni. Jazda po chodniku jest zabroniona i zagrożona mandatem.

Na rower po piwku

Obowiązuje bezwzględny zakaz jazdy rowerem w stanie nietrzeźwości. Rowerzystów obowiązują takie same normy jak kierowców pojazdów mechanicznych. Zgodnie z definicją Kodeksu karnego, stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

• stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo;
• obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Natomiast stan wskazujący na użycie alkoholu, zgodnie ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, to stan kiedy:

• stężenie alkoholu we krwi wynosi od 0,2‰ do 0,5‰ albo;
• obecność alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm³.

Wsiadając na rower po pijaku ryzykujemy ukaraniem nas mandatem lub grzywną. Natomiast jeżeli w stanie nietrzeźwości spowodujemy wypadek, możemy zostać ukarani nawet karą pozbawienia wolności.

W obecnym stanie prawnym jazda po alkoholu na rowerze nie jest jednoznaczna z utratą prawa jazdy. Jednakże jeżeli sąd uzna to za właściwe, może nam je odebrać.

Gdzie możemy poruszać się rowerem?

Na wstępie należy sobie przyswoić, że rowerzystów obowiązuje ściśle określona hierarchia dróg, którymi mogą się poruszać. Jeżeli istnieje wybór, pierwszym wyborem rowerzysty powinna być droga dla rowerów. Jeżeli jej nie ma, następną jest droga dla rowerów i pieszych. Kolejno wybieramy pobocze, a dopiero na końcu jezdnie.

Jazda jezdnią jest możliwa wyłącznie w przypadku gdy wcześniej wymienione trasy są niedostępne. Trzeba więc pamiętać, że niebieski znak drogowy z białym rowerem nakazuje – a nie sugeruje – poruszanie się konkretnie częścią drogi.

Droga rowerowa

Jak to zostało wyżej wskazane, pierwszym możliwym wyborem powinna być zawsze droga rowerowa (czy też ścieżka rowerowa). Na ścieżki te nie mają wstępu pojazdy silnikowe, natomiast piesi tylko w przypadku gdy przy drodze nie ma chodnika lub pobocza.

Na drodze przeznaczonej dla rowerzystów, to rowery mają pierwszeństwo. Wyjątek stanowią osoby niepełnosprawne, które poruszają się na wózkach po drogach dla rowerów – osoby te mają zawsze pierwszeństwo i należy na nich szczególnie uważać.

Drogi łączone dla pieszych i rowerów, jak je rozpoznać?

Coraz częściej w dużych miastach pojawiają się drogi łączone – dla pieszych i rowerzystów.  Drogi te najczęściej oznaczone są znakiem łączonym „droga dla pieszych” i „droga dla rowerów”.

Jeżeli symbole pieszego i roweru oddzielone są poziomą kreską, oznacza to, że jedni i drudzy mogą poruszać się na całej szerokości drogi. W tym wypadku zawsze to piesi mają pierwszeństwo i jadąc rowerem należy zachować ostrożność oraz nie rozpędzać się do znaczonych prędkości.

Jeśli natomiast symbole oddzielone są kreską pionową, oznacza to droga została podzielona na oddzielne ścieżki dla rowerów i pieszych. W takiej sytuacji każdy z uczestników powinien poruszać się po swojej stronie.

Co, kiedy ścieżka rowerowa przebiega przez skrzyżowanie dla pojazdów mechanicznych?

Kierowca samochodu (lub motocykla) zbliżający się do przejazdu dla rowerzystów (np. skręcając w ulicę przez którą przebiega ścieżka rowerowa) musi ustąpić pierwszeństwa rowerzystom znajdującym się na ścieżce. Analogicznie jak w przypadku pasów, na przejeździe dla rowerów kierowcom nie wolno wyprzedzać innych pojazdów.

Jezdnia

Kiedy nie ma ścieżki rowerowej, rowerzysta ma obowiązek poruszania się po poboczu drogi. Jeżeli owego pobocza również nie ma, cyklista może włączyć się do ruchu na jezdni. Jadąc po ulicy, należy trzymać się blisko prawej krawędzi pasa ruchu. Po zasygnalizowaniu chęci skrętu w lewo, możemy dopiero zjechać do osi jezdni.

Zorganizowane grupy kolarzy powinny natomiast pamiętać, że kolumna nie może posiadać więcej niż 15 rowerzystów. Samochody wyprzedzając rowerzystów muszą zachować odległość nie mniejszą niż 1 m. Nie wolno też wjeżdżać między jadące w kolumnie rowery.

Rowerzyści z racji gabarytów swoich pojazdów, otrzymali znaczne przywileje w stosunku do kierujących pojazdami mechanicznymi. Cyklistom wolno wyprzedzać inne pojazdy z ich prawej strony. Co więcej cyklistom, o ile znajduje się stosowne wyłącznie (biały prostokątny znak z napisem „nie dotyczy” i symbolem roweru), wolno jeździć pod prąd na drogach jednokierunkowych.

Chodnik

Jazda po chodniku jest zakazana. Jednakże od tego zakazu istnieją wyjątki. Kodeks drogowy dopuszcza korzystanie z chodnika w przypadku kiedy:

• dorosłemu rowerzyście towarzyszy dziecko do 10 roku życia na własnym rowerze;
• jeśli na jezdni, wzdłuż której się porusza się rowerzysta dopuszczono prędkość większą niż 50 km na godzinę (znak ograniczenia wskazuje na prędkość wyższą niż 50). Dodatkowo  chodnik musi być szeroki na co najmniej dwa metry;
• pogoda ogranicza widoczność (mgła) lub utrudnia poruszanie się (śnieg, deszcz).

Przejście dla pieszych

Jeżeli wzdłuż przejścia dla pieszych nie znajduje się wyznaczona ścieżka rowerowa, cyklista nie może przejeżdżać przez jezdnię. Korzystając z pasów rowerzysta powinien zsiąść z roweru i przeprowadzić pieszo pojazd na drugą stronę.

Parkowanie roweru

Chcąc zaparkować nasz dwukołowiec, możemy to zrobić na chodniku, o ile szerokość pozostawiona dla pieszych wynosi co najmniej 1,5 metra i nie utrudnia im ruchu (należy pamiętać o wózkach inwalidzkich i dziecięcych).

Kary dla rowerzystów nie stosujących się do przepisów

Podkreślenia wymaga fakt, że interwencji wobec naruszających przepisy mogą podejmować się nie tylko policjanci, ale także strażnicy miejscy.

• za brak uprawnień do kierowania rowerem grozi nam mandat w wysokości 100 zł. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że odpowiedzialności za wykroczenia nie ponoszą osoby, które nie ukończyły 17 lat – tak więc mandat grozi jedynie 17-latkom;
• za nieuzasadnioną jazdę rowerem po chodniku możemy otrzymać mandat w wysokości 50 zł;
• za przejazd rowerem po przejściu dla pieszych grozi mandat do 200 zł;
• za jazdę w stanie spożycia alkoholu (od 0,2‰ do 5‰) grozi mandat w kwocie od 300 zł do 500 zł;
• z kolei za jazdę w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5‰) mandat wyniesie bezwzględnie 500 zł;
• za brak przedniego światła pozycyjnego (po zmroku) i tylnego odblaskowego otrzymamy mandat w wysokości 50 zł;
• za brak przynajmniej jednego sprawnego hamulca i dzwonka zapłacimy karę 50 zł;
• za naruszenie obowiązku przewożenia dziecka do lat 7 na specjalnym siodełku grozi mandat 50 zł;
• za jazdę poza drogą dla rowerów lub wyznaczonym pasem dla rowerów, jeśli taki jest w kierunku jazdy kierowcy kara to 50 zł;
• za nieustąpienie miejsca pieszym na drodze dla rowerów i pieszych grozi mandat 50 zł;
• za nieopuszczenie śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku, otrzymamy mandat w wysokości 50 zł;
• za jazdę poza drogą dla rowerów lub wyznaczonym pasem dla rowerów, jeśli taki jest w kierunku jazdy kierowcy, otrzymamy karę 50 zł;
• za jazdę rowerem obok innego uczestnika ruchu utrudniającą poruszanie się innym uczestnikom ruchu, zostaniemy ukarani mandatem w wysokości 200 zł;
• za trzymanie telefonu komórkowego w ręce w czasie jazdy, otrzymamy karę w kwocie 200 zł;
• za czepianie się innych pojazdów podczas jazdy rowerem grozi mandat 100 zł;
• za zaparkowanie roweru w niedozwolonym miejscu – usuniecie roweru wynosi 100 zł, zaś każda doba przechowywania to 15 zł.