Kara łączna w polskim systemie prawnym przyjęła system mieszany. Kodeks karny przewiduje zasadę absorpcji, polegającą na pochłanianiu przez karę najsurowszą innych lżejszych kar; oraz zasadę kumulacji polegająca na sumowaniu kar za poszczególne przestępstwa.
Ustawodawca za cel kary łącznej uznał przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
Kary oraz środki karne podlegające łączeniu:
- kary tego samego rodzaju podlegające stopniowaniu, tj. kara grzywny, kara ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności;
- kara ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności;
- kara 25 lat pozbawienia wolności z innymi karami;
- kara dożywotniego pozbawienia wolności z innymi karami;
- terminowe środki karne tego samego rodzaju.
Nie podlegają natomiast łączeniu kary zastępcze orzeczone w miejsce pierwotnie orzeczonych kar zasadniczych – np. zastępcza kara pozbawienia wolności orzeczona w miejsce grzywny.
Zasady łączenia kar
Przyjęta przez ustawodawcę nowela z dnia 20 lutego 2015 roku oraz II nowela z dnia 11 marca 2016 roku rozwija rozwiązanie prawa karnego materialnego z lat poprzednich odnoszące się do przypadków popełnienia przez tego samego sprawcę wielu przestępstw pozostających w realnym zbiegu, w celu zastępowania jednostkowych kar wymierzonych za zbiegające się przestępstwa jedną karą orzekaną na podstawie wszystkich orzeczonych kar jednostkowych.
Obecny przepis artykułu 85 k.k. dodatkowo daje możliwość łączenia za sobą wcześniej orzeczonych kar łącznych.
Od powyżej opisanej instytucji kary łącznej istnieją dwa wyjątki:
- 85 § 3 k.k., który stanowi, iż „podstawą orzeczenia jednej kary łącznej nie może być kara wymierzona za przestępstwo popełnione po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z karą wykonywaną w chwili popełnienia przestępstwa, lub karą łączną, w skład której wchodzi kara, która była wykonywana w chwili popełnienia czynu”. Co oznacza, że do kary łącznej nie możemy wliczyć kary popełnionej podczas wykonywania reszty kar .
- nie podlega łączeniu kara orzeczona przez inne państwo Unii Europejskiej.
- ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks Karny.
Polecane wzory pism:
