IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapetyczny przygotowuje się dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dokument wyznacza kierunki pracy i rozwoju ucznia, a ich realizacja ma na celu umożliwienie dziecku osiągnięcia sukcesu edukacyjnego na miarę jego predyspozycji.
IPET uwzględnia zarówno mocne strony ucznia, jak i jego ograniczenia, trudności rozwojowe i edukacyjne. Dokument sporządza się na taki okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a następnie dokonuje się jego ewaluacji.
Co to jest IPET?
IPET to skrót od indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. Natomiast IPET według nowego rozporządzenia to nic innego, jak dokument przygotowywany na podstawie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym z późniejszymi zmianami, czyli ze zmianami z roku 2020 (na chwilę obecną ostatnie zmiany wprowadzono w roku 2020).
Indywidualny program edukacyjno-terapetyczny dotyczy dzieci objętych programem kształcenia specjalnego. Uwzględnia się w nim szczególne potrzeby rozwojowe i edukacyjne dziecka, a także jego możliwości psychofizyczne. W prostszy sposób IPET można rozumieć jako szczegółowo opracowany plan pracy z uczniem, który uwzględnia zalecenia z orzeczenia o konieczności objęcia dziecka indywidualnym programem nauczania.
Plan ten jest tworzony tak, aby pomóc uczniowi osiągnąć jak największy sukces edukacyjny, przy czym pod uwagę bierze się zarówno możliwości psychofizyczne dziecka, jego ograniczenia i trudności, jak i mocne strony, uzdolnienia, czy zainteresowania.
Osobami odpowiedzialnymi za tworzenie IPET są nauczyciele i specjaliści, którzy prowadzą z dzieckiem zajęcia. To również oni przygotowują WOPFU, czyli wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia, która jest podstawą opracowania IPET i jego późniejszej ewaluacji.
Jakie elementy musi zawierać IPET?
IPET to dosyć skomplikowany dokument, zwłaszcza dla pedagoga, który opracowuje go po raz pierwszy. Chociaż każdy IPET jest inny, ponieważ inny jest też każdy uczeń, przy sporządzaniu programu warto korzystać z takich pomocy jak IPET wzór arkusza z przykładowymi wpisami. Dzięki takiemu wypełnionemu dokumentowi nauczyciel może łatwiej ocenić, jakie informacje są istotne w IPET oraz jak formułować swoje obserwacje, czy wnioski.
Zgodnie z przepisami każdy IPET powinien zawierać:
- informacje o zakresie i sposobie dostosowania programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych i psychofizycznych dziecka,
- opis działań, które mają poprawić funkcjonowanie dziecka,
- opis planowanej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej w zakresie formy pomocy, wymiaru godzin i okresu udzielania pomocy uczniowi,
- opis działań, które mają wspierać rodziców dziecka objętego pomocą,
- opis współpracy z podmiotami, które działają na rzecz rodziny,
- opis zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, socjoterapeutycznych, które mają być prowadzone lub są prowadzone z dzieckiem,
- opis zajęć rozwijających umiejętności społeczne,
- opis zajęć z zakresu doradztwa zawodowego,
- opis zajęć realizowanych z uczniem indywidualnie lub w grupie do 5 osób,
- określenie zakresu współpracy rodziców z nauczycielami, specjalistami i wychowawcami.
Jak napisać IPET?
Odpowiedź na pytanie „jak napisać IPET?” sprowadza się do rozwinięcia 8 obowiązkowych elementów takiego dokumentu. Jeśli chodzi o zakres dostosowania programu nauczania, to w tym miejscu pedagog musi napisać, w jaki sposób dostosowywane są do ucznia wymagania programu nauczania, a także metody i formy pracy z dzieckiem.
Z kolei jeśli chodzi o formy i okres udzielanej dziecku pomocy, to należy określić tutaj wprowadzone rodzaje zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także ich wymiar godzinowy oraz wskazać kto prowadzi każdy rodzaj zajęć. Mowa tu o takich zajęciach, jak chociażby zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, czy zajęcia specjalistyczne, w tym korekcyjno-kompensacyjne, czy logopedyczne.
W taki sposób rozwija się i opracowuje każdy z 8 obowiązkowych elementów IPET, w czym pomocne jest zapoznanie się z gotowymi, wypełnionymi już arkuszami.
Ewaluacja IPET
IPET sporządza się na taki okres, na jaki wydano orzeczenie o konieczności kształcenia specjalnego i nie na dłużej niż na jeden etap edukacyjny. Dokument przygotowuje się więc do 30 września lub w ciągu 30 dni od dnia złożenia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego – jeśli orzeczenie dostarczono w trakcie roku szkolnego. Później IPET podlega natomiast ewaluacji, która ma na celu dokonanie oceny jego efektywności.
Przykładowa ewaluacja IPETu powinna zawierać analizę efektów wprowadzonego programu edukacyjno-terapetycznego, czyli ocenę skuteczności prowadzonych zajęć. Takiej ewaluacji dokonuje się co najmniej dwa razy w roku. Jeśli wskazuje ona na konieczność wprowadzenia zmian w IPET, sporządza się aneks do IPETu, czyli dokument modyfikujący program pracy z uczniem.
