Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia sporządzana jest także w stosunku do dziecka w wieku przedszkolnym. Jeśli mały uczeń posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, placówka opracowuje dla niego IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, którego podstawą jest właśnie WOPFU.
Czym jest WOPFU i jaką pełni rolę?
WOPFU – wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia – to opis tego, jak dziecko radzi sobie w placówce oświatowej, jaki jest jego poziom rozwoju, jakiego wsparcia placówka udziela dziecku.
Na podstawie WOPFU sporządza się IPET – indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny – którego celem jest zapewnienie dziecku odpowiednich warunków kształcenia, z uwzględnieniem jego potrzeb, predyspozycji, problemów rozwojowych, barier, czy ograniczeń. Celem wprowadzenia IPET jest wyrównanie szans dziecka w stosunku do rówieśników i umożliwienie mu osiągnięcia jak najlepszych wyników.
Podstawą sporządzenia WOPFU jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Zgodnie z treścią tego aktu prawnego, WOPFU musi zawierać co najmniej:
- opis rozpoznanych, indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka,
- opis mocnych stron, uzdolnień, zainteresowań i predyspozycji dziecka,
- wskazanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz trudności w funkcjonowaniu dziecka w placówce,
- zakres i charakter pomocy udzielanej uczniowi przez nauczycieli i specjalistów,
- opis efektów działań, jakie zespół pedagogów podejmuje w celu przezwyciężenia trudności ucznia.
WOPFU dla ucznia z przedszkola swoją strukturą nie różni się znacząco od WOPFU dla ucznia ze szkoły podstawowej, czy średniej. Nadal musi zawierać bowiem wymienione wyżej elementy. Niemniej jednak treść takiego dokumentu jest inna w przypadku małych dzieci – uwzględnia inne umiejętności i inne wymagania, dostosowane do poziomu rozwoju ucznia.
Jak napisać WOPFU dla przedszkolaka?
Wiele szkół i przedszkoli posiada własne, opracowane wcześniej wzory WOPFU i IPET, na podstawie których przygotowuje się kolejne dokumenty tego typu. Dzięki takiemu rozwiązaniu łatwiej jest odczytywać je, analizować i porównywać. WOPFU sporządza się bowiem co najmniej dwa razy w roku, gdyż stanowi ono nie tylko podstawę opracowania IPET, ale również podstawę ewaluacji programu nauczania.
Przykładowe WOPFU dla przedszkolaka musi zawierać kilka niezbędnych elementów formalnych, jak:
- metryczka dziecka: imię, nazwisko, data urodzenia,
- dane placówki oświatowej,
- datę opracowania dokumentu,
- dokumenty, na podstawie których opracowano WOPFU,
- podpisy członków zespołu pracującego z dzieckiem,
- datę odbioru kopii WOPFU przez rodziców.
WOPFU opisuje to, jak dziecko funkcjonuje w przedszkolu i jak się rozwija. Dokument – często w formie tabeli lub listy podpunktów – dzieli się zazwyczaj na:
- opis rozwoju fizycznego,
- opis rozwoju intelektualnego,
- opis rozwoju poznawczego,
- opis rozwoju społeczno-emocjonalnego.
Dokument bazuje na informacjach, które nauczyciele i specjaliści pozyskują między innymi z takich źródeł, jak:
- wywiad z rodzicami (oni również uczestniczą w procesie opracowywania WOPFU),
- obserwacje własne,
- badania diagnostyczne,
- analiza wytworów ucznia (prace plastyczne).
Posiadając wzór WOPFU, dokument można wypełnić łatwiej na podstawie przykładowych WOPFU, które podpowiadają, jak formułować swoje obserwacje i wnioski. Takie przykłady mogą wyszczególniać między innymi:
- opis rozwoju fizycznego, czyli motoryki małej i dużej,
- opis rozwoju intelektualnego i osiągnięć edukacyjnych dziecka, w tym umiejętności komunikacyjnych, myślenia, zapamiętywania,
- opis rozwoju społeczno-emocjonalnego, w tym relacji z rówieśnikami poziomu samodzielności, przestrzegania zasad i norm społecznych, kontrolowania emocji, pracy w grupie, motywacji, samooceny, zachowania, prezentowanych postaw,
- opis przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz planowanego zakresu wsparcia dziecka,
- opis przyczyn występowania trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym rozpoznanych barier i ograniczeń, a także działań już podejmowanych w celu ich wyeliminowania wraz z wynikami tej pracy i wnioskami.
Przykładowe pozytywne sformułowania do WOPFU dla przedszkolaka mogą brzmieć następująco:
- “dziecko potrafi samodzielnie się ubierać”
- “dziecko potrafi samodzielnie jeść”
- “dziecko jest sprawne ruchowo, biega, rzuca piłką”
- “dziecko dba o porządek”
- “dziecko przestrzega zasad panujących w przedszkolu”
- “dziecko komunikuje swoje potrzeby fizjologiczne”
- “dziecko chętnie przychodzi na zajęcia”
- “dziecko chętnie nawiązuje kontakty z rówieśnikami”
- “dziecko wypowiada się pełnymi zdaniami”
- “dziecko lubi czytać książki”.
Natomiast przykładowe negatywne sformułowania w przypadku przedszkolaka to między innymi:
- “dziecko potrzebuje pomocy przy ubieraniu się”
- “dziecko nie sprząta samodzielnie bez upomnień nauczyciela”
- “dziecko nie nawiązuje bliskich relacji z rówieśnikami”
- “dziecko niechętnie uczestniczy w zabawach”
- “dziecko nieprawidłowo posługuje się przyborami”
- “dziecko ma trudności z poruszaniem się”.
Inne opracowane WOPFU:
