Uczniów klasy 2. szkoły podstawowej ocenia się opisowo, a nie za pomocą skali ocen od 1 do 6. Nauczyciel musi obserwować dziecko i jego postępy, aby być w stanie opisać, z czym uczeń dobrze sobie radzi, z czym ma problemy oraz jaką postawę prezentuje.
Śródroczna ocena opisowa stanowi źródło informacji o dziecku dla rodziców, którzy na tej podstawie mogą zaoferować małemu uczniowi odpowiednie wsparcie. Jak powinna wyglądać ocena opisowa śródroczna dla klasy 2?
Jak przygotować się do oceny śródrocznej dla ucznia z drugiej klasy szkoły podstawowej?
Nauczyciel klas 1-3 przygotowuje najczęściej dwa rodzaje ocen opisowych: roczną i śródroczną, a niekiedy również ocenę bieżącą. Jego komentarze, dotyczące rozwoju dziecka i opanowanych przez nie umiejętności, stanowią wynik obserwacji i analiz.
Pedagog może nie tylko każdego dnia przyglądać się postępom ucznia, ale również badać jego prace pisemne, plastyczne, techniczne i inne. Przyjmuje się, że jego zadaniem jest wykrycie mocnych stron i uzdolnień dziecka oraz chwalenie go za podejmowane starania, a także wykrycie trudności i problemów, a następnie udzielenie wskazówek, które pozwolą je wyeliminować.
Aby sporządzić wartościową śródroczną ocenę opisową dziecka z klasy drugiej, nauczyciel musi uważnie obserwować ucznia, zwłaszcza po wdrożeniu zaproponowanych wskazówek, które mają wspomagać jego rozwój. Przy swojej obserwacji powinien skupić się jednak nie tylko na poziomie wiedzy i na umiejętnościach dziecka, ale również na jego rozwoju fizycznym, społecznym i emocjonalnym.
Należy pamiętać też, że ocena jest skierowana zarówno do rodziców dziecka, jak i do samego drugoklasisty. Dzięki niej opiekunowie powinni być w stanie samodzielnie wesprzeć rozwój ucznia również podczas nauki w domu.
Z czego składa się ocena śródroczna 2-klasisty?
Zgodnie z definicją ujętą w treści rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, ocena roczna i śródroczna to ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych uwzględniająca poziom i postępy w zakresie opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności, odnosząca się jednocześnie:
- do wymagań edukacyjnych, ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego,
- do wymagań wynikających z realizowanych z dzieckiem programów nauczania.
W praktyce, śródroczna ocena opisowa klasa 2 składa się z następujących elementów:
- ocena edukacji polonistycznej,
- ocena edukacji matematycznej,
- ocena edukacji społeczno-przyrodniczej,
- ocena edukacji plastycznej i technicznej,
- ocena edukacji muzycznej,
- ocena zajęć informatycznych,
- ocena z wychowania fizycznego,
- ocena z języka obcego nowożytnego, najczęściej z języka angielskiego.
Poza tym, ocena śródroczna dziecka z klasy drugiej jest też oceną jego zachowania. Taka ocena może być wzorowa, dobra, ale też negatywna. Zazwyczaj przyjmuje się tutaj następujące kryteria:
- ocena wzorowa – uczeń jest systematyczny, punktualny, aktywny na zajęciach, zawsze przygotowany do zajęć, podejmuje dodatkowe działania szkolne, zna i respektuje zasady współżycia społecznego, zachowuje się kulturalnie, prezentuje wzorową postawę godną naśladowania, odpowiedzialnie wykonuje powierzone zadania, samodzielnie rozwiązuje zadania tekstowe, aktywnie uczestniczy w zajęciach, czyta poprawnie;
- ocena bardzo dobra – uczeń jest zawsze przygotowany do zajęć, systematyczny, punktualny, aktywny na lekcjach, chętnie podejmuje działania artystyczne, zna i respektuje zasady, zachowuje się kulturalnie;
- ocena dobra – uczeń jest dobrze przygotowany do zajęć, zna zasady zachowania i je respektuje, odnosi się do innych osób z szacunkiem, ale czasami się spóźnia i wymaga dodatkowej motywacji do pracy;
- ocena poprawna – uczeń nie jest starannie przygotowany do zajęć, często spóźnia się, nie zawsze przestrzega reguł zachowania obowiązujących w szkole, zapomina o zasadach współżycia społecznego,
- ocena nieodpowiednia – uczeń jest nieprzygotowany do zajęć, niesystematyczny, nie podejmuje działań szkolnych, nie przestrzega reguł, popada w konflikty, cechuje się niską kulturą osobistą;
- ocena naganna – uczeń lekceważy obowiązki szkolne, zachowuje się agresywnie, niekulturalnie, niszczy mienie szkoły i uczniów, popada w konflikty, daje zły przykład.
Jak widać, ocena śródroczna ucznia z klasy 2-giej jest oceną bardzo złożoną. Nauczyciel musi bowiem ocenić dziecko z perspektywy jego postępów, wiedzy, zdobywanych umiejętności, rozwoju społecznego, emocjonalnego, fizycznego i artystycznego. Powinien też wskazać:
- uzdolnienia ucznia,
- mocne strony i zainteresowania,
- trudności, problemy, ograniczenia,
- wskazówki, które pomogą dziecku wyeliminować słabsze strony i rozwinąć te mocniejsze.
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że śródroczna ocena opisowa ucznia klasy 2 powinna odpowiadać rodzicom na takie pytania jak:
- co potrafi już uczeń?
- jakie umiejętności opanowało dziecko?
- z czym dziecko sobie nie radzi?
- jakie dziecko ma trudności?
- jak pomóc dziecku dalej się rozwijać i eliminować problemy rozwojowe?
Ponieważ każde dziecko jest inne, przykładowa ocena opisowa klasa 2 nie może – bez odpowiedniego opracowania – służyć jako wzór do przygotowywania opinii o każdym uczniu w danej grupie. Dokument musi być przygotowywany indywidualnie.
Natomiast przykład opinii lub wzór opinii służy przede wszystkim uporządkowaniu takiego pisma i ujęciu w nim wszystkich istotnych informacji. Podpowiada również, jakich sformułowań można użyć, aby rzeczowo i rzetelnie opisać poziom rozwoju małego ucznia.
Jak sformułować ocenę śródroczną ucznia klasy drugiej?
Jak zostało wspomniane, ocena śródroczna klasa 2 to ocena opisowa, którą można oprzeć na wzorze lub gotowym przykładzie pod warunkiem, że treść opinii będzie bazowała na własnych obserwacjach nauczyciela. W opisowej ocenie śródrocznej powinny pojawić się informacje dotyczące następujących aspektów funkcjonowania ucznia w szkole:
- edukacja polonistyczna, czyli samodzielne czytanie, pisanie, słuchanie ze zrozumieniem, pisanie i przepisywanie tekstów, pisanie z pamięci, mówienie, samodzielne wypowiadanie się, odtwarzanie z pamięci, poprawność językowa, przestrzeganie zasad gramatycznych
- edukacja matematyczna, czyli liczenie, wykonywanie prostych działań matematycznych, rozwiązywanie prostych zadań tekstowych,
- edukacja społeczno-przyrodnicza, czyli znajomość zagrożeń w otaczającym świecie, znajomość symboli narodowych, umiejętność proszenia odpowiednich podmiotów o pomoc, wiedza o otaczającym środowisku,
- edukacja muzyczna, czyli śpiew, gra na instrumentach, poczucie rytmu,
- edukacja plastyczna, czyli opanowanie podstawowych technik plastycznych, inwencja twórcza, chęć do wykonywania zadań, przygotowanie do zajęć plastycznych,
- edukacja techniczna, czyli stosowanie się do wskazówek nauczyciela, umiejętność korzystania z przyborów i narzędzi, troska o estetykę pracy,
- edukacja informatyczna, czyli znajomość i stosowanie zasad BHP, wykonywanie ćwiczeń zgodnie z poleceniem, zainteresowanie pracą z komputerem,
- wychowanie fizyczne, czyli ogólna sprawność motoryczna, współdziałanie w ćwiczeniach zespołowych, wkładanie wysiłku w ćwiczenia, przygotowanie do zajęć.
Opisowa ocena dziecka z klasy 2. szkoły podstawowej odnosi się też do zachowania dziecka, jego rozwoju emocjonalnego i społecznego, zatem może poruszać takie kwestie jak:
- samodzielność i zaradność,
- łatwość nawiązywania kontaktów,
- koleżeńskość,
- zdyscyplinowanie,
- wykazywania się inicjatywą,
- stanowienie wzoru do naśladowania,
- odpowiedzialność,
- przestrzeganie norm społecznych,
- wykonywanie obowiązków.
