Jak napisać umowę pożyczki od wspólnika dla Spółki z o.o.? Środki na pokrycie bieżących zobowiązań lub na inwestycje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może pozyskać nie tylko z zewnątrz, ale również od własnych wspólników.
Czy pożyczka od wspólnika dla spółki jest zgodna z prawem?
Spółka i jej wspólnicy to osobne podmioty prawne. W związku z tym mogą one zawierać różne umowy nie tylko z innymi podmiotami, ale również ze sobą. Dotyczy to również umów pożyczkowych.
Z wielu względów taka pożyczka udzielona na odpowiednich warunkach jest dla spółki rozwiązaniem korzystniejszym niż pożyczka udzielona przez bank lub instytucję pozabankową. Kiedy więc spółce brakuje środków na inwestycje lub wydatki bieżące, warto rozważyć opcję zawarcia umowy pożyczkowej z własnym wspólnikiem.
Należy pamiętać, że umowa pożyczki od wspólnika dla spółki z o.o powinna przyjmować formę pisemną. Zasadniczo, można sporządzić ją w innej formie, która pozwala zapoznać się z oświadczeniami woli stron, np. w formie e-maila.
Jednak dla celów dowodowych zaleca się zachować formę pisemną – klasyczną, papierową lub elektroniczną z kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi. Poza tym każda pożyczka na kwotę wyższą niż 1000 zł zawsze musi – zgodnie z przepisami – przyjmować formę pisemną.
Jak przygotować umowę pożyczki dla spółki?
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, art. 720 §1:
Umowa pożyczki dla spółki z o.o to ważny dokument, a jego treść ma wpływ na to, jakie konsekwencje podatkowe rodzić będzie taka transakcja. W dokumencie należy ująć:
- dane stron,
- datę i miejsce zawarcia umowy pożyczki,
- oznaczenie kwoty pożyczki,
- określenie sposobu przekazania pieniędzy pożyczkobiorcy,
- określenie wysokości oprocentowania, ewentualnie informacja o braku oprocentowania,
- określenie terminu spłaty pożyczki,
- określenie sposobu zwrotu pożyczki.
Warto wspomnieć, że korzystniej dla spółki jest określić w umowie oprocentowanie pożyczki na warunkach rynkowych oraz przekazanie pieniędzy za pośrednictwem przelewu bankowego – nie w gotówce.
Zgoda na zawarcie umowy pożyczki
Spółka nie może zaciągać zobowiązań w sposób dowolny. Z reguły przed zawarciem umowy pożyczkowej konieczne jest uzyskanie zgody odpowiedniego organu:
- zarządu,
- rady nadzorczej,
- zgromadzenia wspólników.
Wszystko zależy od obowiązujących przepisów oraz zapisów umowy spółki, dlatego warto dokładnie zapoznać się z nimi przed zawarciem umowy pożyczkowej.
Co istotne, jeśli pożyczkodawca, czyli wspólnik, jest jednocześnie:
- członkiem zarządu,
- członkiem rady nadzorczej,
- członkiem komisji rewizyjnej,
- prokurentem,
- likwidatorem spółki,
to umowa pożyczki dla spółki od wspólnika wymaga uzyskania zgody zgromadzenia wspólników. Niekiedy do jej zawarcia niezbędna będzie także zgoda rady nadzorczej.
Jeżeli zaś umowa pożyczki ze wspólnikiem spółki z o.o przekracza swoją kwotą dwukrotność kapitału zakładowego, to można zawrzeć ją wyłącznie pod warunkiem podjęcia odpowiedniej uchwały przez wspólników. Jeśli przepisy wymagają podjęcia uchwały, a pożyczka zostanie zaciągnięta bez wykonania takiej czynności, to umowę pożyczkową uznaje się za nieważną.
Czasami umowa pożyczki dla spółki musi przyjmować formę aktu notarialnego. Dotyczy to sytuacji, kiedy:
- wspólnik jest jedynym członkiem zarządu,
- wszystkie udziały przysługują jedynemu wspólnikowi i spółce,
- wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi.
Warto wspomnieć również, że zasadniczo umowa pożyczki ze wspólnikiem spółki zawierana jest między wspólnikiem a zarządem, jeśli jednak wspólnik jest członkiem zarządu, to spółkę w umowie reprezentuje:
- rada nadzorcza,
- pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
Umowa pożyczki dla spółki a podatek dochodowy i podatek PCC
Zawarcie umowy pożyczki pomiędzy spółką a wspólnikiem może rodzić obowiązki podatkowe. Jeśli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych, jaki należy zapłacić w przypadku umów pożyczki między osobami fizycznymi, to tego rodzaju zobowiązanie nie powstaje, kiedy spółka zawiera umowę z własnym wspólnikiem. Nieco inaczej wygląda natomiast kwestia podatku dochodowego.
Pożyczka udzielona przez wspólnika spółce, której ten jest członkiem, będzie traktowana przez prawo jako transakcja między podmiotami powiązanymi. W odniesieniu do takiej transakcji zastosowanie znajduje pojęcie tak zwanej ceny transferowej. Cena transferowa powinna mieć charakter rynkowy, jeśli spółka chce uniknąć traktowania pożyczki jako dochodu.
Pożyczka od wspólnika powinna odpowiadać więc warunkom rynkowym, zwłaszcza w kwestii oprocentowania, o czym była mowa powyżej. Oprocentowanie pożyczki od wspólnika najkorzystniej jest ustalić na podstawie ofert finansowania bankowego lub poza bankowego.
Stosując metodę uśrednionej ceny rynkowej, spółka nie chroni się jednak przed kontrolą organu podatkowego. Fiskus może sprawdzić więc prawidłowość zastosowanej ceny transferowej pod kątem warunków rynkowych.
Aby całkowicie uniknąć takich konsekwencji zaciągnięcia pożyczki, można zastosować zasady tak zwanej bezpiecznej przystani – safe harbour. Zawarta w ramach takiej metody umowa pożyczkowa nie będzie podlegała kontroli urzędu, o ile:
- jej oprocentowanie w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy pożyczki zostanie ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę,
- w umowie nie przewidziano innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki (prowizji lub premii),
- pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
- w trakcie roku obrotowego łączny poziom zobowiązań/należności spółki z tytułu pożyczek z podmiotami powiązanymi wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty,
- pożyczkodawca (wspólnik) nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową – w tak zwanym raju podatkowym.
Podsumowanie
Aby należycie udokumentować fakt zawarcia umowy pożyczki, umowa pożyczki wymaga zachowania formy dokumentowej, a także uregulowania kwestii podatku od czynności cywilnoprawnych PCC.
Oczywiście pożyczka udzielona spółce może być oprocentowana lub nieoprocentowana, kwestia ta zależy wprost od ustaleń między spółką a pożyczkodawcą.
