Chociaż nie istnieje coś takiego, jak mieszkanie z urzędu dla samotnej matki, to jednak kobieta może wnioskować w urzędzie gminy o przydzielenie jej mieszkania komunalnego lub socjalnego, w którym czynsz najmu jest zdecydowanie niższy, niż ma to miejsce w przypadku lokali prywatnych. Jak zatem postarać się o przydział mieszkania socjalnego dla samotnej matki i dziecka?
Dom samotnej matki
Pierwsza odpowiedź, jaką otrzymuje zwykle kobieta na pytanie „gdzie może zamieszkać samotna matka?” to oczywiście tak zwany dom samotnej matki. Do takiego domu można dostać się w trybie natychmiastowym, czyli bez skierowania, tylko w sytuacji, kiedy
- matce grozi niebezpieczeństwo,
- zagrożone jest życie i zdrowie matki,
- zagrożone jest życie i zdrowie jej dziecka.
W innych przypadkach, aby dostać się do domu samotnej matki, kobiecie potrzebne jest skierowanie. Można otrzymać je na wniosek złożony do Ośrodka Pomocy Społecznej.
Mieszkanie komunalne lub socjalne
Samotna matka ma prawo ubiegać się o przydział mieszkania komunalnego lub socjalnego. Są to mieszkania należące do zasobów gminy i przeznaczone dla osób najbardziej potrzebujących. Aby je otrzymać, trzeba spełniać kryteria, różne w zależności od miejscowości.
Są to przede wszystkim kryteria dochodowe, określane najczęściej procentowo w odniesieniu do najniższej emerytury, ale też kryteria metrażowe (ile m2 mieszkania przypada na osobę w rodzinie).
Ponieważ mieszkania socjalne mają z reguły niższy standard, przeznaczone są dla osób o najniższych dochodach – zwykle nieprzekraczających 1300 zł miesięcznie. Co więcej, gminy oddają je najczęściej osobom w najtrudniejszej sytuacji, czyli między innymi osobom, które opuściły dom dziecka, straciły dom w wyniku pożaru czy powodzi, zostały eksmitowane z innego mieszkania i tak dalej.
Gmina powinna przyznać mieszkanie socjalne dla samotnej matki z dzieckiem, jeśli jej dochody nie przekraczają ustalonego progu. Jednak pod uwagę może wziąć także inne kryteria, jak na przykład niepełnosprawność dziecka.
Trafi wtedy na listę oczekujących, a kiedy jakieś mieszkanie zwolni się, gmina zaproponuje jej wynajem. Takich propozycji wnioskodawca może otrzymać maksymalnie 3 – jeżeli każdą z nich odrzuci, zostanie wykreślony z listy oczekujących na przydział.
Jak otrzymać mieszkanie socjalne?
Jeśli matka samotnie wychowująca dziecko nie spełnia kryteriów otrzymania mieszkania komunalnego lub jest zmuszona poszukać lokalu o najniższym czynszu, może złożyć wniosek o przydział mieszkania socjalnego. Z takim pismem należy wystąpić do MOPS lub GOPS. Wystarczy wypełnić w tym celu wzór podania o mieszkanie dla samotnej matki i dołączyć do niego niezbędne dokumenty, w tym:
- oświadczenie o stanie majątkowym każdego członka wchodzącego w gospodarstwo domowego,
- deklaracja o wysokości dochodów każdego członków gospodarstwa domowego za trzy ostatnie miesiące.
Czynsz w mieszkaniu socjalnym jest zwykle o połowę niższy niż czynsz za najtańsze mieszkanie wynajmowane prywatnie. Jego standard może być jednak gorszy niż w przypadku mieszkań komunalnych – w mieszkaniu może brakować ciepłej wody czy ogrzewania, z czym wnioskodawca powinien się liczyć.
Aby go otrzymać – poza spełnieniem kryteriów ustalonych dla wszystkich zainteresowanych – kobieta powinna postarać się o odpowiednie uzasadnienie swojego wniosku. Może napisać w nim, dlaczego nie stać jej na wynajem mieszkania od osoby prywatnej, a także, dlaczego ojciec dziecka nie łoży na jego utrzymanie.
Kto ma pierwszeństwo do lokalu socjalnego lub komunalnego?
Warto wiedzieć, że na przydział mieszkania socjalnego największe szanse mają między innymi osoby:
- posiadające wyrok sądu o przymusowym opróżnieniu obecnie zajmowanego lokalu,
- osoby, którym została wypowiedziana umowa najmu, jeśli nie przysługuje im tytuł prawny do innego lokalu,
- osoby, które zajmują lokal bez umowy i bez tytułu prawnego,
- kobiety w ciąży,
- niepełnosprawni,
- obłożnie chorzy,
- osoby posiadające tytuł bezrobotnego,
- emeryci i renciści.
Pomoc socjalna dla samotnej matki
Na co może liczyć samotna matka w Polsce? Samotnej matce przysługują takie same świadczenia, jak wszystkim (pełnym) rodzinom wychowującym dzieci. Są to zatem takie świadczenia jak „500+”, zasiłek rodzinny czy tak zwane becikowe. Zasiłek rodzinny należy się w przypadku, gdy:
- kobieta posiada zasądzone alimenty na dziecko, chyba że ojciec dziecka nie żyje lub jest nieznany, bądź sąd odrzucił wniosek o alimenty,
- kobieta nie przekracza kryterium dochodowego w wysokości 674 zł na członka rodziny.
Zasiłek rodzinny do 5. roku życia wynosi 95 zł na dziecko miesięcznie, a w okresie od 5. do 18. roku życia 135 zł miesięcznie. Jeśli kobiecie należy się takie świadczenie, może otrzymać ona również:
- dodatek wynikający z faktu samotnego wychowywania dziecka w kwocie 193 zł miesięcznie na jedno dziecko,
- becikowe, czyli jednorazowa kwota 1000 zł za fakt urodzenia dziecka,
- dodatek wynikający z faktu opieki nad dzieckiem podczas urlopu wychowawczego w kwocie 400 zł miesięcznie,
- dodatek wynikający z faktu wychowywania dzieci w rodzinie wielodzietnej w kwocie 95 zł miesięcznie na trzecie dziecko i kolejne,
- dodatek dla dziecka wynikający z faktu rozpoczęcia roku szkolnego (jednorazowy),
- dodatek wynikający z faktu podjęcia przez dziecko dalszego kształcenia poza miejscem zamieszkania – jeśli dziecko mieszka poza domem 113 zł miesięcznie, jeśli dziecko dojeżdża 69 zł miesięcznie.
Zsumowanie artykułu
Kryteria przyznawania mieszkań socjalnych lub mieszkań komunalnych dla samotnych matek są na takim poziomie, aby mieszkania trafiały do osób lub rodzin najbardziej potrzebujących pomocy. Pomijając wszystkie inne kryteria, najważniejszym z nich okazuje się zawsze kryterium dochodowe.
Niestety przekraczając wspomniane kryterium, gmina nie przyzna mieszkania, nawet gdy jesteś samotną matką, dlatego aplikując o mieszkania komunalne/socjalne samotne matki powinny tak „ułożyć” swoje dochody, aby kryterium dochodowe z łatwością spełnić.
Warto jeszcze dodać, że mieszkanie socjalne przyznawane jest samotnym matkom, które są w najcięższej sytuacji życiowo-finansowej, czyli w tym także matkom, które nie mają prawa do:
- mieszkania komunalnego,
- mieszkania spółdzielczego
- czy mieszkania własnościowego.
