Jak powinna wyglądać przykładowa ocena pracy nauczyciela? Zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela, ocenie podlega każdy nauczyciel bez względu na wymiar zatrudnienia. Ocena pracy nauczyciela dotyczy natomiast realizacji jego obowiązków, o których mówi zarówno wspomniana ustawa, jak i Prawo oświatowe.
Aby wiedzieć, jak powinna wyglądać przykładowa ocena pracy nauczyciela, należy sięgnąć także do treści Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli. Wszystkie wspomniane akty prawne podpowiadają, jakie informacje należy zawrzeć w opisowej ocenie pracy nauczyciela.
Ocena pracy nauczyciela
Ocena pracy nauczyciela to dokument, który podsumowuje osiągnięcia pedagoga i informuje o tym, jak poradził on sobie ze swoimi zadaniami. Takiej oceny można dokonać w dowolnym czasie, ale nie wcześniej niż po upływie roku od oceny poprzedniej.
O wystawienie oceny może wnioskować między innymi sam nauczyciel, składając wniosek o ocenę pracy nauczyciela o rada rodziców, rada szkoły, organ sprawujący nadzór pedagogiczny czy organ prowadzący szkołę. Jednak dyrektor ma też prawo przygotować ocenę pracy nauczyciela z własnej inicjatywy.
Jeśli dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela na wniosek, ma trzy miesiące na przygotowanie dokumentu. Jeżeli zaś dokonuje takiej oceny z własnej inicjatywy, to powinien zakończyć sporządzenie dokumentu w terminie 3 miesięcy od dnia zawiadomienia nauczyciela o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy.
Ocenę pracy nauczyciela sporządza się dla każdego pedagoga, czyli między innymi dla nauczyciela mianowanego czy dyplomowanego – z wyjątkiem nauczyciela stażysty.
1. Praca nauczyciela podlega ocenie. Ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej, z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
1)nauczyciela;
2)organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli – kuratora oświaty;
3)organu prowadzącego szkołę;
4)rady szkoły;
5)rady rodziców.
Procedura sporządzania oceny pracy nauczyciela
Przepisy szczegółowo określają, jak każdorazowo powinna wyglądać procedura przygotowywania oceny pracy nauczyciela. Mowa tu o takich aktach prawnych jak Karta Nauczyciela czy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli.
Zgodnie z treścią tych dokumentów, dyrektor nie może przygotować oceny pracy nauczyciela bez zawiadomienia pedagoga o takim zamiarze. Musi zasięgnąć także opinii:
- rady rodziców,
- samorządu uczniowskiego,
- doradcy metodycznego, bądź innego nauczyciela dyplomowanego,
- mentora, jeśli ocena pracy dotyczy nauczyciela, który odbywa przygotowanie do zawodu.
Należy wiedzieć przy tym, że obowiązkowe jest jedynie zaczerpnięcie opinii rady rodziców oraz mentora. Podmioty te powinny przedstawić dyrektorowi swoją opinię w formie pisemnej w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia o rozpoczęciu dokonywania oceny pracy nauczyciela.
Kiedy ocena pracy nauczyciela jest gotowa, dyrektor przedstawia pedagogowi:
- projekt oceny pracy,
- kartę oceny pracy, czyli ocenę ogólną wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o możliwości wniesienia odwołania.
Zaznaczyć należy, że jeśli jest taka wola ocenianego nauczyciela, obecny przy ocenie może być przedstawiciel ze wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej.
Oceniany pedagog może zgłaszać uwagi czy zastrzeżenia do przygotowanego projektu oceny jego pracy w terminie 5 dni od przedstawienia mu tego projektu przez dyrektora. Musi zachować przy tym formę pisemną.
Ma też prawo w ciągu 14 dni złożyć odwołanie od ustalonej oceny pracy. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem dyrektora szkoły do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą.
Odwołanie rozpatruje specjalny zespół organu sprawującego nadzór pedagogiczny oceniający powołany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Ustalona przez niego ocena jest ostateczna, co znaczy, że nie można się od niej odwołać.
Co powinna uwzględniać ocena pracy nauczyciela?
Przykładowa ocena pracy nauczyciela dyplomowanego czy mianowanego ma charakter opisowy. Dyrektor musi odnieść się w niej do tego, jak nauczyciel realizował swoje obowiązki, wyliczone w przepisach, między innymi Karty Nauczyciela.
Są to natomiast następujące kryteria:
- poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,
- znajomość praw dziecka, ich realizacja, kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie,
- dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;
- wspieranie każdego ucznia w jego rozwoju, tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły,
- przestrzeganie przepisów prawa i wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole,
- kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw, postawy obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej,
- współpraca z innymi nauczycielami;
- współpraca z rodzicami uczniów,
- poszerzanie swojej wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą.
Te także wyliczone zostały w przepisach, przy czym do oceny pracy nauczyciela wybiera się dwa z nich – jedno wskazuje dyrektor, drugie sam nauczyciel.
Kryteria dodatkowe to między innymi:
- diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia,
- planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia,
- indywidualizowanie pracy z uczniem,
- prowadzenie konsultacji,
- branie udziału w przeprowadzaniu egzaminów,
- analizowanie własnej pracy,
- doskonalenie procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego,
- podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych czy metodycznych w prowadzeniu zajęć,
- prowadzenie i omawianie zajęć otwartych dla nauczycieli lub rodziców,
- opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania,
- współpraca z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną.
Każdy wzór oceny pracy nauczyciela powinien zawierać także zakończenie w postaci stwierdzenia uogólniającego. Będzie to odpowiednio ocena negatywna, dobra, bardzo dobra lub wyróżniająca, którą wystawia się na podstawie zgromadzonych punktów.
Podstawowy schemat oceny pracy nauczyciela składa się zatem z następujących elementów:
- dane nauczyciela, w tym imię, nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce zatrudnienia oraz stanowisko, staż pracy pedagogicznej, stopień awansu zawodowego, wykształcenie,
- data wystawienia ostatniej oceny pracy,
- stwierdzenie uogólniające, czyli sama ocena,
- uzasadnienie oceny pracy nauczyciela,
- data dokonania bieżącej oceny pracy,
- podpis dyrektora,
- pouczenie o terminie i trybie wniesienia odwołania od oceny.
Uzasadnienie oceny pracy nauczyciela to stwierdzenia dotyczące nauczyciela – opracowane w odniesieniu do kryteriów – na podstawie których dyrektor wystawił ocenę.
