Jak napisać wniosek o zakaz kontaktów z dzieckiem? Jeśli utrzymywanie kontaktów rodzica z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka, sąd może zakazać ich utrzymywania, również bez pozbawiania rodzica władzy rodzicielskiej.
Taka ingerencja w wykonywanie kontaktów z dzieckiem może nastąpić zarówno w przypadku, kiedy małoletni przebywa u obydwu rodziców, jak i u jednego z nich, czy nawet wtedy, kiedy dziecko zostało umieszczone w rodzinie zastępczej. Wszczęcie postępowania w takiej sprawie może nastąpić zaś z urzędu lub na wniosek. Jak napisać wniosek o zakazanie kontaktów z dzieckiem?
Kontakty z dzieckiem w przepisach prawa
Na początek warto zaznaczyć, że rodzic ma prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem niezależnie od tego, gdzie przebywa i czy posiada pełnię władz rodzicielskich.
Co więcej, zgodnie z treścią art. 113 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Zatem utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem to nie tylko przywilej rodzica, ale wręcz jego obowiązek.
Przepisy mówią również o tym, na czym takie kontakty z dzieckiem polegają. To między innymi:
- przebywanie z dzieckiem – odwiedziny, zabieranie dziecka z miejsca stałego pobytu,
- bezpośrednie porozumiewanie się,
- utrzymywanie korespondencji,
- korzystanie ze środków porozumiewania się na odległość.
Harmonogram spotkań z dzieckiem (lub zastosowanie innych form realizowania kontaktów) ustala się między innymi na podstawie:
- porozumienia,
- postanowienia sądu,
- ugody sądowej
- czy ugody zawartej przed mediatorem.
Kiedy można zakazać kontaktów z dzieckiem?
Sąd może zakazać kontaktów z dzieckiem, kiedy kontakty te stanowią poważne zagrożenie dla dobra dziecka. Nie każdy rodzaj zagrożenia będzie uzasadniał więc skutecznie wniosek o zakaz kontaktów z dzieckiem. Natomiast na podstawie każdego zagrożenia można kontakty z dzieckiem ograniczyć.
O poważnym zagrożeniu mówi się wtedy, kiedy zagrożone jest albo zdrowie, albo życie dziecka, a także jego prawidłowy rozwój czy bezpieczeństwo. Przykładowo, zagrożeniem uzasadniającym zakazanie rodzicowi kontaktów z dzieckiem jest:
- demoralizujący wpływ kontaktów na małoletniego,
- wykorzystywanie kontaktów do kształtowania postaw aspołecznych u dziecka,
- wykorzystywanie kontaktów do kształtowania wrogości wobec drugiego rodzica.
Nieco inaczej jest w przypadku chęci ograniczenia kontaktów z dzieckiem. Tutaj wszelkie zagrożenia dla dobra dziecka mogą być podstawą ograniczenia kontaktów, na przykład silny stres w trakcie przebywania z długo niewidzianym rodzicem poza stałym miejscem zamieszkania dziecka.
Podczas gdy zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem całkowicie je uniemożliwia, tak już ograniczenie kontaktów może polegać na:
- zakazie spotkań (osobistych),
- zakazie zabierania dziecka poza jego stałe miejsce pobytu,
- ograniczenie kontaktów do określonych sposobów porozumiewania się na odległość,
- zezwoleniu na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego rodzica, ewentualnie kuratora sądowego czy innej wskazanej przez sąd,
- zakazie porozumiewania się na odległość.
Jak zakazać rodzicowi kontaktów z dzieckiem?
W uzasadnionych przypadkach rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem może doprowadzić do zakazania drugiemu rodzicowi utrzymywania kontaktów z dzieckiem.
Matki, które zastanawiają się, jak pozbawić ojca kontaktów z dzieckiem, powinny wiedzieć, że należy złożyć w tym celu dobrze uargumentowany wniosek do sądu rejonowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.
Wniosek o zakazanie kontaktów z dzieckiem podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł. Należy obowiązkowo dołączyć do niego skrócony odpis aktu urodzenia dziecka i wszystkie dowody na argumenty podane w treści wniosku. Komplet dokumentów trzeba skopiować dla drugiego rodzica.
Przykładowe zachowania, które przemawiają za orzeczeniem zakazu kontaktów z dzieckiem to:
- przekazywanie dziecku wzorców, które doprowadzają do niekorzystnej zmiany w zachowaniu dziecka, np. małoletni przestaje chodzić do szkoły, porzuca swoich kolegów na rzecz kontaktów z dorosłymi i dziećmi ze środowiska alkoholików czy narkomanów,
- celowe podejmowanie nagannych zachowań wobec dziecka, np. stosowanie przemocy psychicznej lub fizycznej,
- demoralizowanie dziecka,
- negatywne oddziaływanie na dziecko ze względu na powiązania rodzica, np. powiązania ze środowiskiem przestępczym.
Jak udowodnić, że ojciec nie interesuje się dzieckiem?
Najczęściej małoletnie dzieci przebywają pod opieką matek. Niezależnie od tego, czy ich ojcom odebrano, czy ograniczono prawa rodzicielskie, powinni oni utrzymywać ze swoimi dziećmi kontakty, co jest ich obowiązkiem, a nie tylko prawem.
Brak zainteresowania dzieckiem ze strony ojca stanowi podstawę ograniczenia lub odebrania władzy rodzicielskiej, o ile taki brak zainteresowania dzieckiem stanie się regułą.
Aby udowodnić, że ojciec nie realizuje kontaktów z dzieckiem, należy wykazać, że ojciec:
- nie dzwoni do dziecka,
- nie odwiedza dziecka,
- opuszcza lub odwołuje zaplanowane spotkania.
Dowodem na takie zachowania mogą być SMS-y, wiadomości mailowe, zeznania świadków, anulowane rezerwacje i wszystkie inne materiały, które świadczą o tym, że rodzic nie utrzymuje z dzieckiem kontaktów ani nie interesuje się nim (nie pyta o dziecko).
Czy można cofnąć wniosek o zakaz kontaktów z dzieckiem?
Wniosek o zakaz kontaktów z dzieckiem można cofnąć na zasadach określonych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z treścią art. 512:
2. Cofnięcie wniosku o wszczęcie postępowania jest bezskuteczne w sprawie, której wszczęcie mogło nastąpić z urzędu.
Wniosek o zakaz kontaktów z dzieckiem można cofnąć, bez spełnienia żadnych dodatkowych warunków, do pierwszego posiedzenia, natomiast później wymagana jest na to zgoda drugiej strony. Jeśli zaś postępowanie o ustalenie kontaktów z dzieckiem zostało wszczęte z urzędu, cofnięcie wniosku w tej sprawie będzie bezskuteczne.
Warto wspomnieć przy tym, że sąd nie określa czasu trwania zakazu w postanowieniu zakazującym kontaktów z dzieckiem. Zgodnie z przepisami, może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.
Jeśli więc rodzic wykaże, że ustały przesłanki, które uzasadniały poprzednie orzeczenie (zakazu utrzymywania kontaktów z dzieckiem), sąd może w dowolnym czasie taki zakaz kontaktów uchylić.
Podsumowanie zagadnienia
Jak orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2000 r.:
Zatem dobro dziecka jest najważniejszą przesłanką do zakazania rodzicowi osobistej styczności z jego dzieckiem. Wnioskując o zakaz kontaktowania się z dzieckiem, można wnieść także wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej.
Co dość istotne, Sąd opiekuńczy wydając zakaz kontaktów rodzica z dzieckiem, nie określi w orzeczeniu czasu trwania zakazu, ponieważ zgodnie z art. 113 ze zn. 5 k.r.o.:
