Czym jest karta powołania?
Karta powołania do odbycia ćwiczeń wojskowych jest dokumentem administracyjnym, który zawiera wezwanie do stawienia się na ćwiczenia w określonej jednostce wojskowej. Może mieć charakter dobrowolny, jeżeli odnosi się do służby kandydatów na żołnierzy zawodowych, jednak w przypadku wojskowej służby okresowej, służby zasadniczej, służby w razie mobilizacji i wojny oraz ćwiczeń wojskowych ma ona wydźwięk przymusowy.
W jaki sposób dowiemy się o ewentualnym obowiązku stawienia się na ćwiczeniach wojskowych? Wysyłany przez powiatowe sztaby wojskowe dokument powinien zostać doręczony bezpośrednio na adres osoby zobowiązanej do odbycia szkolenia.
Karta zostaje przekazana powołanemu bądź pełnoletniemu domownikowi, który poprzez podpisanie odbioru zobowiązuje się do natychmiastowego przekazania wezwania wskazanej w nim osobie.
W razie niemożności odbioru powołania, doręczyciel – którym zazwyczaj jest Poczta Polska – zgłasza na wsi sołtysowi, a w mieście dozorcy budynku lub administracji, informację o wezwaniu przez zainteresowanego do stawienia się do pokwitowania decyzji powiatowego sztabu wojskowego.
Kto dostanie powołanie na ćwiczenia wojskowe?
Ministerstwo Obrony Narodowej ogłosiło, że na ćwiczenia wojskowe może zostać wezwane nawet 250 tysięcy Polaków. Kto jednak może spodziewać się otrzymania karty powołania?
- pełnoletnie osoby znajdujące się w pasywnej rezerwie (kategoria A), które nie ukończyły 55. roku życia
- pełnoletnie osoby posiadające stopień podoficerski lub oficerski, które nie ukończyły 63. roku życia.
Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji zaznacza jednak, że osoby wybrane do odbycia ćwiczeń w zdecydowanej większości będą tymi, które odbyły już szkolenie wojskowe i otrzymały wcześniejsze przygotowanie na tle zarówno fizycznym, jak i teoretycznym. Wezwania osób nieposiadających wcześniejszego przeszkolenia wojskowego zgodnie z zapowiedziami będą minimalne, a ich liczba nie powinna wynieść więcej niż 3000 osób.
Jakie nieprzeszkolone grupy zawodowe mogą więc spodziewać się decyzji o przymusowym odbyciu szkolenia? Kierowcy, prawnicy, lekarze, pielęgniarki, informatycy oraz sanitariusze. W nomenklaturze wojskowej są to profesje nazywane „białym personelem”, ponieważ ich specjalność – chociaż w większości przypadków nie zakłada pracy bezpośrednio na froncie – jest kluczowa dla logistyki, sprawności oraz bezpieczeństwa przeprowadzania efektywnych działań wojennych.
Jak uniknąć wezwania do wojska na ćwiczenia wojskowe?
Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji podkreśla jednogłośnie, że otrzymanie karty powołania nie jest jednoznaczne z wydaniem decyzji o stawieniu się w jednostce wojskowej.
Ostateczne wezwanie otrzymuje się dopiero po potwierdzeniu, że posiadana przez powołanego kategoria zdolności do służby wojskowej pozostaje aktualna. Czy jednak istnieje możliwość ominięcia tego procesu i natychmiastowego uniknięcia odbycia ćwiczeń wojskowych?
Jeżeli zostaliśmy uznani przez komisję wojskową za zdolnych do odbycia służby oraz znajdujemy się w wyznaczonej grupie wiekowej, nie mamy możliwości wpłynięcia na decyzję rekrutacyjną organów rządzących. Mimo wszystko, po otrzymaniu karty powołania do wojska, mamy aż 14 dni na odwołanie się od tej decyzji.
Jakie powody chęci uniknięcia obowiązkowych ćwiczeń wojskowych są uzasadnione i mogą zostać pozytywnie rozpatrzone przez urzędników?
- trudna sytuacja życiowa oraz konieczność sprawowania opieki nad osobą chorą, niepełnosprawną lub niepełnoletnią (w przypadku samotnych rodziców)
- udokumentowanie daleko idących konsekwencji finansowych oraz ryzyko zagrożenia stanu zdrowia u osób trzecich – mogą to być serie zaplanowanych operacji (lekarz) czy rozpraw sądowych (prawnik) – zarówno w działalności prywatnej jak i państwowej
- pogorszenie się stanu zdrowia – udowodnienie konieczności zmiany kategorii wojskowej przed Rejonową Komisją Wojskową
- prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej bez możliwości zastąpienia swojej osoby innym pracownikiem
- indywidualna sytuacja wyjątkowa – zmiana miejsca zamieszkania poza granicami Polski czy narodziny dziecka
Warto podkreślić, że oprócz kwestii zdrowotnych, nie ma jednego, sprawdzonego przepisu na uniknięcie wezwania do wojska przez jednostkę. Bez względu na wybraną argumentację oraz sytuację życiową powołanego, ostateczna decyzja jest zależna od rozpatrzenia odwołania przez Wojskowe Centrum Rekrutacji.
Karta powołania a praca
Osoby posiadające stałe zatrudnienie, które otrzymają wezwanie na ćwiczenia wojskowe, muszą zgłosić się do pracodawcy z wnioskiem o urlop bezpłatny.
Nie oznacza to jednak, że powołany zostaje na ten czas bez żadnego uposażenia – zgodnie z decyzją Ministerstwa Obrony Narodowej, każdy szeregowy (najniższy stopień wojskowy) otrzyma 129,96 zł brutto za dobę służby. Ta nieprzypadkowa kwota, wyliczana w oparciu o podstawowe wynagrodzenia żołnierza zawodowego, może zostać zwiększona proporcjonalnie do stopnia wojskowego posiadanego przez osobę odbywającą szkolenie.
Co jednak w przypadku, kiedy zarobki rezerwisty znacznie przekraczają kwotę, która zostaje mu narzucona poprzez odbycie służby? W takiej sytuacji każdy powołany może zgłosić się z wnioskiem o wypłacenie świadczenia rekompensującego wypłacanego przez dowódcę jednostki.
Warto podkreślić, że kwota ta zostaje wyliczona z 1/21 miesięcznych dochodów rezerwisty oraz pomniejszona proporcjonalnie o uposażenie wypłacane mu na czas odbywania ćwiczeń.
Nie należy zapominać, że pracodawca, którego pracownik zostaje powołany do stawienia się do czynnej służby wojskowej – w tym do ćwiczeń – nie ma prawa wręczyć mu wypowiedzenia od momentu otrzymania karty powołania aż do zakończenia szkolenia.
To działanie będące ochroną dla osób powoływanych nie ma jednakże odbicia w rzeczywistości, jeżeli w ciągu ćwiczeń zakończy się zawarta wcześniej umowa na czas określony – w takim przypadku zostaje ona rozwiązana zgodnie z datą widniejącą na oficjalnym dokumencie.
Przydatne wzory pism:
