Jak napisać skargę na bezczynność organu? Teoretycznie sprawy administracyjne powinny być rozwiązywane bez zbędnej zwłoki, jednak w praktyce wiele z nich przeciąga się tygodniami lub miesiącami. Petenci urzędów i innych instytucji nie są bezradni wobec urzędników, którzy nie traktują ich wniosków czy podań zgodnie z przepisami.
Każdemu obywatelowi przysługuje bowiem skarga na bezczynność organu, czyli skarga na przewlekłość postępowania. Jak ją napisać?
Ile czasu ma urząd na rozwiązanie sprawy?
Ponaglenie skarga na bezczynność organu to rozwiązanie, z którego może skorzystać każda osoba niezadowolona z przedłużającego się terminu rozwiązania danej sprawy administracyjnej.
Co do zasady, decyzje administracyjne powinny być wydawane w ciągu jednego miesiąca od wniesienia pisma przez petenta. Niekiedy, w przypadku spraw skomplikowanych, organ może przedłużyć ten termin do dwóch miesięcy, ale powinien poinformować o tym wnioskodawcę.
Jeśli organ zwleka z wydaniem decyzji dłużej niż miesiąc lub dwa miesiące, to można mówić o bezczynności organu lub o przewlekłym prowadzeniu postępowania. Petentowi przysługuje wtedy skarga na bezczynność organu do WSA (Wojewódzki Sąd Administracyjny), czyli do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Prowadzi ona do przyspieszenia wydania decyzji, a nierzadko również do upomnienia lub ukarania organu.
Czym różni się bezczynność od przewlekłości? Bezczynność organu oznacza, że nie załatwił on sprawy w terminie miesięcznym czy dwumiesięcznym z powodu zwłoki. Natomiast o przewlekłości mówi się wtedy, kiedy postępowanie prowadzone jest przez organ dłużej, niż wymaga tego załatwienie danej sprawy.
Jak skorzystać ze skargi?
Skarga na bezczynność rady gminy czy urzędu miasta nie powinna być składana w pierwszej kolejności, ponieważ najpierw – kiedy organ zwleka z wydaniem decyzji – petent powinien przygotować ponaglenie. Jeśli pomimo takiego ponaglenia organ nadal zwleka z rozstrzygnięciem sprawy, zainteresowany może złożyć na niego skargę.
Skargę składa się do tego organu, który pozostaje w bezczynności lub przewlekłości. Podmiot ten może samodzielnie uwzględnić skargę, czyli wydać rozstrzygnięcie. Odpowiedź na skargę na bezczynność organu nie zawsze jest jednak satysfakcjonująca dla skarżącego.
Jeśli organ nie uwzględni skargi, powinien przekazać pismo do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wraz z aktami sprawy i własnym stanowiskiem w sprawie. Skarga do sądu jest odpowiednikiem pozwu w postępowaniu cywilnym.
Po rozpatrzeniu takiego pisma sąd może stwierdzić, że:
- organ nie zwleka z wydaniem rozstrzygnięcia niezasadnie – tym samym oddali skargę i podtrzyma stanowisko organu,
- organ dopuścił do przewlekłości postępowania – tym samym uwzględni skargę i stwierdzi, że nastąpiła przewlekłość postępowania.
Jeśli sąd skargę uwzględni, może zlecić podjęcie odpowiednich czynności przez organ w wyznaczonym terminie, a nawet przyznać odszkodowanie dla strony.
Jak napisać skargę na bezczynność organu?
Do przygotowania skargi na bezczynność organu warto wykorzystać gotowy do wypełnienia wzór skargi do WSA na bezczynność organu, ponieważ dokument ten musi spełniać pewne wymogi formalne.
Ważne jest, aby skarga uwzględniała:
- oznaczenie sądu (Wojewódzki Sąd Administracyjny)
- dane skarżącego,
- odpowiedni tytuł,
- żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania,
- uzasadnienie,
- podpis,
- listę załączników.
Czym skutkuje skarga do WSA?
Jeżeli skarga do WSA zostanie uwzględniona, może skutkować między innymi:
- stwierdzeniem, że organ dopuścił się bezczynności,
- stwierdzeniem przewlekłego prowadzenia postępowania,
- zobowiązaniem organu do wydania decyzji czy dokonania innej czynności w wyznaczonym terminie.
Co więcej, sąd może orzec – z urzędu, ale także na wniosek zainteresowanego – o wymierzeniu organowi kary grzywny, a także nakazać organowi wypłatę określonej sumy pieniężnej na rzecz skarżącego w ramach rekompensaty.
Jak stwierdzić bezczynność lub przewlekłość organu?
Skargi na bezczynność organu do sądu nie warto składać przedwcześnie, ponieważ jeśli nie doszło jeszcze do stanu bezczynności, taka skarga zostanie oddalona. Należy wiedzieć zatem, na jakiej podstawie stwierdza się bezczynność lub przewlekłość organu.
O bezczynności organu administracji publicznej możemy mówić wtedy, kiedy w prawnie ustalonym terminie organ:
- nie podjął żadnych czynności w sprawie lub
- prowadził postępowanie, ale nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia czy innego aktu.
Bezczynność organu zachodzi również wtedy, kiedy organ odmawia wydania aktu lub podjęcia czynności, choć zgodnie z przepisami ma taki obowiązek. Skutkuje to nierozpoznaniem sprawy w terminie.
Stan bezczynności można stwierdzić, kiedy w chwili upływu terminu przewidzianego przepisami, sprawa nie została załatwiona, a organ nie skontaktował się z zainteresowanym w celu wyznaczenia nowego terminu rozpatrzenia sprawy.
Podsumowując, bezczynność organu zachodzi, gdy:
- organ nie podjął żadnych czynności w sprawie w prawnie określonym terminie,
- organ prowadził postępowanie lub podejmował uzasadnione prawnie czynności, ale nie zakończył postępowania wydaniem stosownego aktu ani nie podjął stosownej czynności.
Jak stwierdzić przewlekłość postępowania? Przewlekłość postępowania zachodzi, gdy organ nie załatwia sprawy w terminie, przy czym jednocześnie podejmowane przez niego działania:
- mają charakter czynności nieistotnych czy pozornych dla merytorycznego załatwienia sprawy,
- nie charakteryzują się koncentracją.
Zatem postępowanie przewlekłe to postępowanie długotrwałe, prowadzone rozwlekle i trwające dłużej niż wymaga tego wyjaśnienie okoliczności faktycznych i prawnych potrzebnych do rozstrzygnięcia sprawy.
Podstawa prawna
Zgodnie z art. 35 Kodeksu Postępowania Administracyjnego organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Co jednak, jeśli nasza sprawa przeciąga się w nieskończoność lub w ogóle nie podjęto żadnych działań w sprawie? Rozwiązaniem staje się wniesienie skargi na bezczynność organu.
Skargę na bezczynność danego organu należy wnieść niebezpośrednio do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, lecz za pośrednictwem organu, którego działalność jest przedmiotem skargi. Skargę petent może wnieść, dopiero gdy pomimo wcześniej złożonego ponaglenia na bezczynność organu, nic się nie dzieje, a postępowanie nadal trwa.
§ 1.Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4a:
1)zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;
2)zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;
3)stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.
§ 1a.Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
§ 1b.Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 2, może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego.
§ 2.Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 lub przyznać od organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6.
oraz
