Układ z wierzycielami, tak samo, jak ogłoszenie upadłości, pozwala dłużnikowi uzyskać oddłużenie, jednakże tutaj istnieje szansa na zachowanie majątku. Pozwala także uniknąć potrąceń z wynagrodzenia czy też uzyskiwanych świadczeń socjalnych.
Dodatkowo posiada tą przewagę nad pozasądową próbą porozumienia z wierzycielami, iż postępowanie to gwarantuje ochronę przed egzekucją od chwili otwarcia postępowania. Powyższe powinno przekonać każdego dłużnika, do tego aby przynajmniej spróbował przeprowadzić postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.
Układ z wierzycielami – kto może poddać się procedurze?
Analogicznie do postępowania upadłościowego – przepisy dotyczące układu z wierzycielami nie wskazuje katalogu podmiotów, które mogą skorzystać z omawianej instytucji. Należy jednak uznać, iż z uwagi na nazwę instytucji oraz umiejscowienia jej w ustawie, adresatami omawianych przepisów są te same osoby, co upadłości konsumenckiej.
Należy więc uznać, iż postępowanie układowe może być zastosowane wobec:
- osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej;
- osób fizycznych, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej (zawieszenie działalności gospodarczej nie pozbawia przymiotu przedsiębiorcy i nie pozwala na zawarcie omawianego układu z wierzycielami);
- osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, o ile jego prowadzenie nie jest działalnością zarobkową dającą się zakwalifikować jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 43[1] Kodeksu cywilnego (działanie pod firmą);
- wspólników spółek osobowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, o ile nie prowadzą oni działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek niezależnie od działalności spółki;
- wspólników spółek partnerskich, o ile nie prowadzą oni działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek niezależnie od działalności spółki.
Układ z wierzycielami a niewypłacalność
Aby móc wszcząć postępowanie układowe, dłużnik musi charakteryzować się trwałą niewypłacalnością. Przesłankę niewypłacalności należy rozumieć jako utratę zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Chodzi przy tym o niewypłacalność w znaczeniu „pieniężnym” (np. brak wykonania umówionego zlecenia nie może stanowić o niewypłacalności).
Tym, co odróżnia konsumenckie postępowanie układowe od konsumenckiego postępowania upadłościowego w kwestii niewypłacalności, to pierwsze jest przeznaczone przede wszystkim dla osób posiadających stałe dochody na poziomie średniej krajowej lub wyższe. Ma to na celu stworzeniu u wierzycieli przekonania, iż istnieją co najmniej minimalne szanse na pełne zaspokojenie wierzytelności.
Otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli
Ustawodawca przewidział dwa sposoby otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Pierwszym z nich jest otwarcie postępowania na wniosek, który może złożyć wyłącznie dłużnik.
Drugim jest otwarcie postępowania w drodze skierowania przez sąd, w razie złożenia przez dłużnika wniosku o upadłość konsumencką, o ile dłużnik nie oświadczył, iż nie wyraża zgody na skierowanie do próby układowej.
Skierowanie dłużnika przez sąd do próby układowej nie jest jednak możliwe, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości złożył wierzyciel w sytuacji określonej przez art. 8 i 9 ustawy – Prawo upadłościowe (wniosek dotyczący byłego przedsiębiorcy w okresie roku od wykreślenia z CEIDG albo zaprzestania działalności).
Zgodnie z akapitami poprzednimi, niedopuszczalne będzie skierowanie do próby układowej osoby fizycznej prowadzącej gospodarstwo rolne, jeżeli jest ona przedsiębiorcą w rozumieniu prawa cywilnego oraz osób będących wspólnikami spółek osobowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem bądź wspólnikami spółek partnerskich, gdyż osoby te nie mogą złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Osoby te mogą jednak samodzielnie złożyć wniosek o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.
Układ z wierzycielami a wniosek
Zgodnie z art. 491[25] ust. 4 ustawy – Prawo upadłościowe, wniosek w przedmiocie otwarcia postępowania układowego musi zostać złożony na specjalnym formularzu. Jego treść z kolei jest analogiczna do formularza zawierającego wniosek o ogłoszenie upadłości (z niewielkimi zmianami).
Wzór formularza został określony przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 2020 r. w sprawie wzoru formularza wniosku dłużnika o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (Dz.U. 2020 poz. 507).
Wraz z wnioskiem należy uiścić zaliczkę na wydatki postępowania. Nieopłacony wniosek skutkuje jego zwrotem. Kwota zaliczki powinna odpowiadać wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z dnia 17 grudnia 2020 roku, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2020 r. wyniosło 5.484,07 zł.
Dodatkowym obowiązkowym elementem wniosku są wstępne propozycje układowe, które mają na celu umożliwienie lub ułatwienie, zaspokojenia wierzycieli przez dłużnika. Podstawowymi propozycjami układowymi są:
- odroczenie terminu wykonania zobowiązania;
- rozłożenie zobowiązania na raty;
- zmniejszenie wysokości zobowiązania.
Właściwe i przemyślane przygotowanie propozycji układowych ma kluczowe znaczenie dla skutecznego przeprowadzenia procedury układowej.
Z uwagi na fakt, iż to dłużnik jest stroną i (co do zasady) inicjatorem postępowania układowego, zachowuje on pełną kontrolę nad sposobem restrukturyzacji swojego zadłużenia. W postępowaniu upadłościowym to sąd i syndyk decydują o masie upadłościowej oraz planie spłat dłużnika.
Konsekwencje postępowania układowego – co zyskuje dłużnik?
Konsumenckie postępowanie układowe jest dosyć świeżą propozycją ustawodawcy, przez co rzadko używaną. Błędnie, gdyż posiada ona kilka cech bardzo pozytywnych z punku widzenia dłużnika.
Układ z wierzycielami nie prowadzi do ogłoszenia upadłości, przez co dłużnik dostaje szanse spłacenia swoich długów, bez konieczności likwidacji całego swojego majątku.
Ważki dla dłużnika może okazać się również fakt, iż z chwilą otwarcia postępowania, zawieszeniu ulegają wszystkie postępowania egzekucyjne. Wyjątkiem są postępowania egzekucyjne skierowane do przedmiotu zabezpieczenia, np. hipoteki, jednak i w tym wypadku sąd może na okres 3 miesięcy zawiesić takie egzekucje.
Zgromadzenie wierzycieli – jak wygląda?
Termin zgromadzenia wierzycieli wyznaczany zostaje przez nadzorcę sądowego, w porozumieniu z dłużnikiem. Zgromadzenie wierzycieli nie może odbyć się później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, a w przypadku, w którym to sąd inicjuje postępowanie układowe – cztery miesiące.
Termin ten ma charakter prekluzyjny, co oznacza, iż niezachowanie go powoduje w każdym przypadku konieczność umorzenia postępowania o zawarcie układu.
Nadzorca sądowy zawiadamia wierzycieli o terminie i miejscu zgromadzenia za pośrednictwem operatora pocztowego – przesyłką poleconą, odpowiednio za potwierdzeniem odbioru albo za zwrotnym pokwitowaniem odbioru, co najmniej dwa tygodnie przed dniem zgromadzenia. Wraz z zawiadomieniem nadzorca doręcza również propozycje układowe.
Posiedzenie zgromadzenia wierzycieli odbywa się pod przewodnictwem nadzorcy sądowego, który obowiązany jest pilnować, aby z przebiegu zgromadzenia sporządzony został protokół przedstawiający treść zawartego układu oraz informacje o wierzycielach głosujących za układem lub przeciwko niemu.
Po przeprowadzeniu posiedzenia, nadzorca sądowy, obowiązany jest przedstawić sądowi – w terminie dwudziestu jeden dni od dnia posiedzenia zgromadzenia wierzycieli – wniosek o zatwierdzenie zawartego układu lub wniosek o umorzenie postępowania w razie niezawarcia układu.
Jeżeli układ zostanie zatwierdzony, dochodzi do etapu jego wykonania. Na tym etapie dłużnik ma obowiązek przekazywać nadzorcy sądowemu środki, które ten będzie następnie wypłacał wierzycielom. Nadzorca będzie również zobowiązany przedkładać do sądu odpowiednie sprawozdania. Wykonaniu układu oznacza dla dłużnika całkowite oddłużenie.
Podobne wzory pism:
