Wysokość kwot przynależnych w ramach rzecznego świadczenia jest co roku ogłaszana przez ministra właściwego do spraw pracy i polityki społecznej w swoim rozporządzeniu. Zasiłek dla bezrobotnych, tj. prawo do samego świadczenia oraz jego wysokość uzależniona jest od dwóch czynników.

Po pierwsze od okresu, za który jest pobierane świadczenie. Po drugie od stażu pracy beneficjenta. Oznacza to, że omawiany zasiłek nie będzie dostępny dla każdej osoby, która straciła pracę.

Zasiłek dla bezrobotnych – warunki uzyskania świadczenia

Zasiłek dla bezrobotnych reguluje ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej jako ustawa o promocji zatrudnienia). Świadczenie to przysługuje osobom bezrobotnym, które zarejestrowały się w Powiatowym Urzędzie Pracy.

Zgodnie z art. 71 ustawy o promocji zatrudnienia regułą jest, iż przyznanie i wypłacenie zasiłku przez państwo (w zasadzie to PUP) jest ostatnim etapem pomocy. W pierwszej kolejności bezrobotnemu należy zaproponować tzw. aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu.

Oznacza to więc, że zasiłek przysługuje dopiero, kiedy urząd pracy nie jest w stanie znaleźć bezrobotnemu zatrudnienia. Proponowana praca może być wykonywana zarówno na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych czy robót publicznych.

Kolejnym warunkiem uzyskanie zasiłku jest dotychczasowe zatrudnienie, pozostawanie w ubezpieczeniu społecznym, wykonywanie innych prac, pełnienie służby lub prowadzenie innej działalności wskazanej w przepisie art. 71 ustawy o promocji zatrudnienia. Najistotniejsze w tej materii jest opłacanie składek na Fundusz Pracy.

Ważna jest także jej wysokość, bezrobotny musiał uzyskiwać dochód lub deklarować podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych nie niższą niż minimalne wynagrodzenie.

Ostatnim wymogiem – mogącym utrudnić uzyskanie prawa do świadczenia – jest minimalny okresy zatrudnienia lub opłacania składek. Praca zarobkowa powinny występować łącznie przez okres co najmniej 365 dni (12 miesięcy), w czasie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania.  

Czy więc zasiłek dla bezrobotnych przeznaczony jest dla każdej osoby która straci pracę?

Odpowiadając krótko – NIE. Zapoznając się z twórczością polskiego ustawodawcy nie powinno to dziwić.

Prawo do zasiłku tak naprawdę jest niezależne od statusu bezrobotnego. Wynika to z faktu, że mamy tu do czynienia z systemem ubezpieczeniowym, w którym wypłata świadczenia jest uzależniona od pozostawania w systemie ubezpieczeń społecznych i opłacania składki na Fundusz Pracy.

Dlatego też, jeżeli osoba bezrobotna – w czasie aktywności zawodowej – wykonywała pracę na podstawie umowy niebędącej podstawą do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, w tym oczywiście składką na Fundusz Pracy, rzeczone świadczenie jej nie przysługuje.

Koronnym przykładem będą osoby zatrudnione na podstawie umów o dzieło, w których przypadku zleceniodawca nie opłaca składek społecznych.

W tym miejscu należy pochylić się nad gronem pracowników, wobec których pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy. Dzieje się tak m.in. przy:

• pracownikach powracających z urlopu macierzyńskiego;
• pracownikach powracających z dodatkowego urlopu macierzyńskiego;
• pracownikach powracających z urlopu wychowawczego.

W przypadku wyżej wskazanych pracowników, brak obowiązku opłacania składek nie ma wpływu na prawo do zasiłku. W przypadku utraty zatrudnienia w dalszym ciągu przysługuje im prawo do zasiłku.

Kto nie otrzyma zasiłku?

Zasiłku dla bezrobotnych nie otrzymają osoby, które po rejestracji w PUP zostały skierowani na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe, ale z tego nie skorzystały.

Dodatkowo, świadczenia nie otrzymają bezrobotni, którzy do pół roku wstecz rozwiązali stosunek pracy za wypowiedzeniem, za porozumieniem stron bądź zostali zwolnieni dyscyplinarnie. Zasiłku nie otrzymają również ci którzy otrzymali odszkodowanie za skróceni okresu wypowiedzenia.

Zasiłek dla bezrobotnych – w jakich wysokościach?

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych waloryzowana jest corocznie w dniu 1 czerwca. Kwota świadczenia uzależniona jest od wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku poprzednim.

Kwota świadczenia zależna jest również od stażu pracy. W zależności o liczby przepracowanych lat, bezrobotny może liczyć na 80/100/120% wymiaru zasiłku. I tak:

• zasiłek w  wymiarze 80% otrzymają osoby, których staż pracy nie przekracza 5 lat;
• zasiłek w wymiarze 100% przysługuje osobom, których staż pracy wynosi od 5 do 20 lat pracy;
• zasiłek w wysokości 120% otrzymają bezrobotni, którzy przepracowali ponad 20 lat.

Wysokość zaś samego zasiłku wynosi:

• 200,00 zł brutto przez pierwsze 90 dni, oraz
• 942,30 zł brutto w kolejnych okresach świadczenia.

Wszystkie warianty świadczeń, które będą wypłacane bezrobotnym w pierwszej połowie roku 2021 przedstawia poniższa tabela:

Kto i kiedy wypłaca świadczenie?

Zasiłek dla bezrobotnych wypłacany jest przez Powiatowe Urzędy Pracy. Terminy wypłat zależą od decyzji danego Dyrektora PUP i przedstawionego w niej harmonogramu. Z kolei, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia termin wypłaty zasiłku wynosi do 14. dnia następnego miesiąca po otrzymaniu prawa do świadczenia.