Jak napisać odstąpienie umowy z tytułu rękojmi? Widziały gały co brały – tak najchętniej odpowiadałby każdy sprzedawca klientowi, który przychodzi z reklamacją towaru. Na szczęście konsumentów, są oni chronieni szeregiem przepisów i instytucji. Jedną z nich jest rękojmia. Dzięki niej w razie zakupienia uszkodzonego towaru możliwe jest odstąpienie od umowy sprzedaży. Najlepiej dokonać tego w sposób ugodowy, tj. za porozumieniem ze sprzedającym. Niestety niekiedy jest to niemożliwe, wtedy zostaje pozew sądowy.
Rękojmia – odstąpienie od umowy
Odstąpienie od umowy z tytułu rękojmi nie jest „domyślnym” sposobem załatwienia sprawy między sprzedawcą a kupującym, przy uznaniu wady towaru.
Zgodnie z art. 560 Kodeksu cywilnego (dalej jako KC) kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, dopiero gdy sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego nie wymieni rzeczy wadliwej na wolną od wad lub wadę tę usunie.
Czym jest wada fizyczna rzeczy?
Wada fizyczna rzeczy polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Zgodnie z art. 556[1] KC rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, gdy:
- nie posiada właściwości, które rzeczy tego rodzaju powinny mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z ich przeznaczenia;
- nie posiada właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego;
- nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy;
- została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
Odstąpienie od umowy sprzedaży a wada prawna
Odstąpić od umowy kupujący może również w sytuacji, gdy posiada wadę prawną. Wada prawna powstaje wówczas, kiedy:
- towar okazuje się własnością osoby trzeciej (nie sprzedawcy);
- jest obciążony prawem osoby trzeciej;
- cechuje się ograniczeniami w korzystaniu lub rozporządzaniu nim w wyniku decyzji lub orzeczenia właściwego organu.
Odpowiedzialność sprzedawcy
Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi ma charakter odpowiedzialności ustawowej, na zasadzie ryzyka. Powstaje ona z mocy samego prawa w razie wydania kupującemu przez sprzedawcę rzeczy dotkniętej wadą fizyczną bądź wadą prawną. Natomiast sprzedawca ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe ze sprzedaży towarów, chociażby nie ponosił winy.
Rękojmia – jak długo trwa ochrona?
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada zostanie stwierdzona przed upływem lat dwóch. W przypadku nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
Z kolei, jeśli zakupu dokonał konsument, a przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma używana, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej jednak niż do roku.
Żądanie usunięcia wady lub wymiany rzeczy na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli jednak kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem dwóch lat.
Odstąpienie od umowy sprzedaży – kiedy jest możliwe?
Na mocy art. 560 § 1 KC, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy, pod warunkiem że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego nie wymieni rzeczy wadliwej na wolną od wad lub wadę usunie. Zasada ta nie ma zastosowania, gdy jeśli produkt był już wymieniony lub naprawiany przez sprzedawcę.
Z treści oświadczenia powinno jednoznacznie wynikać, że celem kupującego jest odstąpienie od umowy. W jego treści wskazana powinna być wada będąca przyczyną odstąpienia. Dla skutecznego złożenia oświadczenia o odstąpieniu nie wymaga się równoczesnego zwrotu rzeczy wadliwej.
Co istotnie złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy nie musi być poprzedzone domaganiem się przez kupującego naprawienia rzeczy lub wymiany rzeczy na wolną od wad. Przy czym zgodnie z art. 560 § 4 KC kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. Ciężar dowodu co do nieistotności wady obciąża jednak sprzedawcę, nie kupującego.
„Skierowane do sprzedawcy żądanie zwrotu zapłaconej ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej zawiera implicite oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży. Oświadczenie powinno wskazać wadę, jaką rzecz jest dotknięta. Kupujący powinien rzecz dostarczyć sprzedawcy, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością demontażu. Jako że uprawnienie do odstąpienia ma charakter prawokształtujący, powoduje ono konieczność zwrotu przez strony uzyskanych (w ramach przedmiotowej umowy) świadczeń. Strony powinny wówczas zwrócić sobie nawzajem otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.”
Skutki odstąpienia od umowy sprzedaży
Od chwili skutecznego złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, umowa ta wygasa ze skutkiem od momentu jej zawarcia, tj. ex tunc. Strony przy tym są zobowiązane do zwrotu wzajemnych świadczeń. W praktyce zawczyaj sprzedawca zwraca zapłaconą cenę, kupujący zakupiony towar.
Pozew – opłata
Należy przypomnieć, iż znowelizowana została ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W sprawach o prawa majątkowe nie zawsze wylicza się 5% wartości przedmiotu sporu.
